Көлік жүргізу тәртіптері

Тәртіп — уақыт және қосымша шарттар бойынша нақты белгіленген қайсы-бір іс-әрекеттердің тәртібі – қойылған мақсатқа жету үшін арналған ережелер жүйесікинематикалық айқындауыштарымен және басқару жүйесінің нақты жағдайымен анықталатын жұмыс істейтін машинаның немесе механизмнің нақты күйі.

  • Жылдамдық бойынша қозғалыс тәртібі – көліктің жүру барысында аңықталатын тәртіп-үдеулету – жылдамдату, бірқалыпты қозғалыс, тежеу тәртібіндегі ақырындау, сонымен қатар шығып кету барысында тәртіп.
  • Траектория бойынша қозғалыс тәртібі – көліктің козғалыс кезінде траекторияның өзгееруі мен бұрылысқа кіру, бұрылыстан шыгу, түзусызыісғы және айналымды қозғалыспен аңықталатын тәртіп.
  • Зарядтау тәртібі – аккумулятор батареясымен немесе кез келген аккумулятормен жиналатын энергия тәртібі.
  • Озбалы жұмыс тәртібі – жетекші және жетектегі біліктердің айналу бағытымен сатысыз берілістің тежеуіш жұмыс істеуі.
  • Кері қайтымды жұмыс тәртібі – түтытумыдан қозғауышқа беріліс арқылы қуаттын өтуімен аңықталатың сатысыз берілестердің жұмыс тәртібі.
  • Мәжбүрленген бос жүрістің тәртібі – көліктің козғалысындағы жанармай беру баспасын босаткан кезде қозғауышпен тежелгенде ісқае асатын іштен жанатын козғауыштың жұмыс тәртібі.
  • Сатысыз берілістің жұмыс тәртібі – басқаару жүйесінің және беріліс катынаспен аңықталатың жұмыс тәртібі.
  • Қозғауыштың жұмыс тәртібі – жанармай беру баспасының араласуымен және козғауыш білігінің айналу жиілігімен аңықталатын тәртіп.
  • Карбюратор жұмысының тәртібідросселдік қалқанмен және карбюратордың дозаландыратын құрылғылардың: қозғауыштың оталуы, аз жүктемелер мен бос жүріс тәртібі, бөлек жүктеулер, максималды жүктеулер, дроссельдік жапқыштың тез ашылуың орналусуынан анықталатың тәртіп.
  • Кері айналу жұмысының тәртібі – жетектегі біліктің айналу бағытының тарту тәртібінің салыстырмалы өзгертілген сатысыз берілістің тежеуішінің жұмыс тәртібі.
  • Зарядтан айыру тәртібіаккумулятор батареясынан немесе кезкелген аккумулятордың жиналған энергиясынан айырылу.
  • Тежелу тәртібі – келіктік құралдын тежелу кезіндегі баяулату өлшемімен анықталатың тәртібі: апаттық, қызметгік, сонымен қатар жылжымайтын жағдайда үстағанда.
  • Тежеуіш жұмысының тәртібі – куатты беріліске қозғауыштанда және тұтынушыданда келтірілген кезде анықталатын сатысыз берілістің жұмыс тәртібі.
  • Тартымды жұмыс тәртібі – козғауышган тұтынушыга қуатты тасымалдап берілуі кезінде анықталатын сатысыз берілістің жұмыс тәртібі.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.