Либертаризм

Либертаризм (ағылш. liberty - бостандық сөзінен) - қазіргі консерватизмдегі бағыт (кейде оны либерализмге немесе "экономикалық консерваторлардың либерализміне" жатқызады). Басты өмірлік қағидат ретінде жеке еркіндікті, ең алдымен жеке таңдау еркіндігі идеясына негізделеді. Бұл мақсатқа жету, либертаризм идеологтарының (Ф.Хайек, М.Фридман, Р.Нозик және тағы басқа) пайымдауынша, мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық салаға араласуы ауқымын едәуір шектейді (мемлекеттік аппараттың және салықтың көлемінің азаюы, табысты қайта бөлу тәжірибесінен бас тарту және тағы басқа) және әлеуметтік әділеттілікті, теңдікті қамтамасыз етуге байланысты мәселелердің шешімін қарастыруға мемлекет мүлде қатыспайды. Бұл мәселелерді либертаризм тек еркін нарықтық бәсекелестік негізінде қарастырады. Либертаризм принциптерін Р.Рейган (АҚШ) және М.Тэтчер (Ұлыбритания) сияқты мемлекет жетекшілері ұстанды.

Педагогикада

Либертаризм батыс педагогика мемлекеттің білім саласындағы басымдылығын жоққа шығаратын ағым. АҚШ-та 20 ғасыр екінші жартысында кең тарады. Оның теоретигі Дж. Куне, С.Шугерман болды. Либертаристер міндетті білім алу туралы заңның күшін жоюды талап етеді, балалардың білім алу мәселесін шешуді тек отбасына қалдыруды ұсынады. Мемлекеттік мектептік жүйені теріске шығарып, либертаризм, отбасының бақылауындағы білімді, тіпті мемлекет қаржыландыруымен үй жағдайында кооперативтік оқытуды дамытуды ұсынады. Білім саласындағы жеке таңдау жасау Либертаризм бойынша балаға білім алудағы туа біткен қабілеттерді арттыруға мүмкіндік береді.