Лоренцо Валла
Лоренцо Валла (итал. Lorenzo Valla, 1407, Рим немесе Пьяченца – 1457, Рим) — италиялық Ренессанс заманының пәлсапашысы, гуманист. Антиклерикалдық бағытта жазылған шығармалары үшін оны католиктік шіркеу қуғынға ұшыратып, діннен безген деп жариялады.[1] Валла «ләззаттануды» тек дененің ләззаттануы ғана емес оны ең жалпы мағынада деген сияқты пайымдаулары монархиялық пәлсапаға қарсы шығады.[2]
| Лоренцо Валла | |
| итал. Lorenzo Valla | |
 | |
| Жалпы мағлұмат | |
|---|---|
| Туған күні | |
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Ұлты | |
| Шығармашылығы | |
| Негізгі қызығушылығы | |
Негізгі ойы өңдеу
Эпикурдың философиясы мен этикасын жақтаған. Валла оны христиандық аскетизм мен стоиктердің қатал этикасына қарсы қояды. Ол адамзат ақыл-ойының күшіне сенеді, ғылыми-зерттеу мен адамның өзінің барлық материалдық және рухани қажетін қанағаттандыруға ерік беруді талап етеді. Валла махаббат пен неке - бостандығын жақтайды. Валла жалпы түсініктерді субстанция деп қарауды теріске шығарып санайды. Ол Аристотельдің логикасына талдау жасап. адамзат ой өрісін силлогизм шеңберіне сыйғызуға болмайды деп санады. Валла индукция мен дедукция арасында ешқандай өткел жоқ деукшілердің пікірін қостамады. Валла таным теориясында дүниедегі заттар адам санасында бейнеленеді деген материалстік көзқарасқа сүйенеді.[3]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Lorenzo Valla: Italian humanist. Britannica. Тексерілді, 11 шілде 2023.
- ↑ Реале, Дж. және Антисери, Д.. Аударған Ғабитов, Т.Х. Мораль мен жаңаэпикурлік мəселелері бойынша пікірталастар. Мәдени портал. Тексерілді, 11 шілде 2023.
- ↑ Қазақ Совет Энциклопедиясы, Алматы, 1976ж., 8 том