Магнитті лента

Магниттік жазу кезінде (мыс, Магнитофонда, видеомагнитофонда) пайдаланылатын информация таратқыш құрылғы. Магнитті лента көп қабатты болып келеді. Жанбайтын икемді берік негізге магнитті қабат, оның бетіне электростатикалық разрядты азайтатын жұқа ток өткізгіш қабат жалатылады. Ал келесі бетіне лентаның рулонға жақсы оралуы үшін арнаулы фрикциялық қабат жасалады. Лентадағы жазу (жазылған тербеліске сәйкес өзгермелі) интенсивті магниттелген жол түрінде болады. Лентаға 2,4 не 8 жол жазылады. Магнитті жазу сапасының көрсеткіші негізінен магнитті қабаттың қасиетімен анықталады. Қазіргі ленталардың магнитті қабаты ұсақ үшкір бөлшектерден: темір оқ елдінің гаммасынан (ІП) (—Ғ2О3), хром диоксидінен (С1О2) не металл қорытпаларынан (мысалы, Со—N1) тұрады. КСРО-да шығарылатын ленталардың 5 элементтен тұратын таңбасы бар. Ол лентаның екінші бетіне жазылады:

  • бірінші элемент — әріптік, магнитті лентаның негізінен қандай мақсатқа пайдаланылатынын білдіреді, яғни А — дыбыс жазу, Т — видоежазу т. т.;
  • екінші элемент - цифрлық, магнитті лентаның негізі қандай материалдан жасалғанын көрсетеді, яғни 2 — диацетилцеллюлоза, 3 — триацетилцеллюлоза, 4 — по лиэгилентереф - талатты шайыр (лавсан);
  • үшінші элемент — цифрлық, магнитті лентаның жалпы номинал қалдығын көрсетеді, яғни 2—18 мкм, 3—27 мкм, 4—37 мкм, 6—55 мкм;
  • төртінші элемент — цифрлық (01 -ден 99-ға дейін), магнитті лентаны технологиялық дайындаудың реттік нөмірі; бесінші элемент — цифрлық, магнитті лентаның номинал енінің бүтін санға дейін дөңгелектенген сандық мәні; бұл элемент басқаларынан сызықшамен ажыратылады. Тұрмыстық магнитофондардың катупікалы түрінде ені 6.25 мм, кассеталық түрінде — 3,81 мм, видемагнитофонда 12,7 мм ленталар пайдаланылады.
  • Бесінші элемент тен соң әріптік индекс қойылуы мүмкін: Р — радио хабарына арналған лента, Б — тұрмыстық магнитті жазу аппаратураларына арналған лента.
Магнитті лента

Тұрмыстық магнитофондарда, көбінесе А 4407—6Б, А 4409—6Б, А 4309—6Б, А 4209—3 магнитті ленталары қолданылады. Олар қажетті жазу сапасын қамтамасыз етіп, дыбыс жазғышты (головка) көп тоздырмайды әрі ластануына (бұрынғы ленталардай емес) жол бермейді. А 2601—6Б (6 тип) сияқты ескірген ленталарды тұрмыстық жаңа магнитофондарда пайдаланудың қажеті жоқ, себебі бұл ленталардың түрпілі қасиеті басым болғандықтан, магнитті дыбыс жазғыштар тез тозады. Сауда орындарында 180—1000 метрдік катушкалы және компакт кассеталы ленталар сатылады. Дұрыс жұмыс істейтін магнитофондар лентаны үзбейді, ал лента кездейсоқ үзілгенде не бүлінген жағдайда, оны жабысқақ лентамен желімдейді (лавсан негізді лентаны желіммен ұстатуға болмайды). Желімдеу үшін лентаның үзілген ұштарын қиып (үзілген жер умаждалғанда не қиынды жоғалғанда), бір-біріне түйістіреді де, жабысқақ лентамен желімдейді. Лента ұштары нығыз тиістірілмесе, лента магнитофоннық жетекші білігіне жабысыи, соның салдарынан фонограмма дұрыс шықпайды. Магнитті ленталарды қорапта тік, 20±5о С темперагурада және 60±5% салыстырмалы ылғалдықта сақтаған тиімді. Лентаның тығыны оралғаны дұрыс. Себебі магнитофонның жұмыс режимін өзгерту кезінде лента орамдарының рулон жиегінен шығып кетуі мүмкін (сол себепті сақтау кезінде лентаны басынан аяғына дейін қайта орау қажет). Лентасы бар катушкаларды міндетті түрде қорапшаға қатталған полиэтилен пакеттерде сақтаған жөн. Компакт-кассеталарды арнаулы пластмасса қорапшаларға салып, сөрелерге не кассета сақтағыштарға қою керек. Қыста қажетті ылғалдық болу үшін фонотека тұратын сөрелерге суы бар ашық ыдыс қою керек. Магнитті лентадағы фонограмманы көн рет (мыңнан астам) ойнату мүмкіндігі лентаның механикалық шыдамдылығына, ал негіздің тозуы лентаның кебуіне (құрғақ болуына) байланысты. Құнды, көне фоно грамманы қайталан жазуға болады; оған уақытша (мерзімді) эластикалық қасиет беру үшін, лентасы бар катушканы алдынала бірнеше сағат дымқыл шүберекпен орап қояды. Фонограммаға сыртқы магнит өрісі зиянды, сондықтан магнит көздерінен (электр двигателінен, трансформатордан, стабилизатордан т. б.) аулақ ұстаған жөн. Жазуы бар лентаны акустикалық жүйенің, микрофонның маңына қоюға болмайды, себебі қайта жаңғырту кезінде лентада шу пайда болады.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9

Магниттік таспа блогы