Марокко басшыларының тізімі

Марокко мәлігі (араб.: ملك المغرب‎) — Марокко конституциясына сәйкес мемлекет басшысы. Марокко — демократиялық, әлеуметтік және конституциялық монархия. Мәлік («Әмір Әл-Муминин» (Хақ мұсылмандардың көшбасшысы)) — елдің Жоғары өкілі және оның бірлігінің Нышаны. Ол мемлекеттің толассыздығы мен мирасқорлығының кепілі. Сенімді қорғаушы ретінде ол конституцияны құрметтеуге кепілдік береді. Ол азаматтар, әлеуметтік топтар мен ұйымдардың құқықтары мен бостандықтарының қорғаушысы. Мәлік — елдің тәуелсіздігі мен патшалықтың заңды шекараларындағы аумақтық тұтастығының кепілі.

Марокко мәлігі
араб.: ملك المغرب

Марокко патша байрағы

Лауазымды иеленуші
VI Мұхаммед
Басшылық етеді

Марокко

Басқару түрі

Ұлы Мәртебелі Марокко мәлігі, Хақ мұсылмандардың көшбасшысы, Иеміз оған жеңіс сыйласын

Ресми резиденциясы

Дар-әл-Макзен, Рабат

Тағайындалды

мұрагерлікпен

Өкілеттігінің мерзімі

өмірбақи

Лауазым пайда болды

14 тамыз 1957 жылы

Лауазымдағы алғашқы қызметші

V Мұхаммед

Конституциялық құқықтары мен міндеттері өңдеу

Марокко монархы шексіз өкілеттіктерге ие. Премьер-министрдің өкілеттіктері атаулы, ал сот жүйесі нашар дамыған. Монархия, мәлік отбасы мүшелері, мәліктің меншігі туралы сыни пікір айтуға, сондай-ақ Батыс Сахарада Марокко заңын талқылауға тыйым салынады. Мәліктің тұлғасы қасиетті және қол сұғылмайды[1]. Ел конституциясына сәйкес, Марокко мәлігі - діни мемлекет басшысы, сонымен бірге «ұлттың ең жоғарғы өкілі, оның қоғамдастығының нышаны, мемлекет күшінің кепілі». Мемлекеттік дін - ислам.

1956 жылы 2 наурызда Марокко тәуелсіздік алғаннан кейін мемлекет басында сұлтан болды. Келесі жылы елде мәлік қызметі пайда болды.

Таққа мұрагерлік өңдеу

Марокко тәжі және оның конституциялық құқықтары Ұлы Мәртебелі патша II Хасан мұрагерлеріне туылу құқығы негізінде, тек мәлік тірі кезінде өзінің орнына екінші ұлын тағайындаған жағдайды қоспағанда, атадан балаға ұрпақтан-ұрпаққа тікелей ерлер мұра ретінде қабылдайды. Тікелей ерлер қатарында мұрагерлер болмаған жағдайда, Тақты мұрагерлеу құқығы сол шарттар бойынша жанама жолдағы ең жақын ер мұрагер бола алады.

Қаржыландыру өңдеу

Мәлікке патшалық отбасы адамдарын ұстауға арналған сома — цивиль парағы беріледі.

Марокко билеушілерінің тізімі өңдеу

Сұлтандар өңдеу

1956 жылы 2 наурызда Марокко Францияның отары болуын тоқтатып, тәуелсіз мемлекет атанды.

Суреті Аты Туған жылы Қайтыс болды Билікке келуі Биліктен кетуі Байланыс
 
I Әли әр-Рашид
Мулай Рашид ибн Шериф
على الرشيد
1631 9 сәуір 1672 6 маусым 1666 9 сәуір 1672 Шериф ибн Әлидің ұлы
 
Ысмайыл ибн Шериф
Мулай Әбу Насыр Ысмайыл ас-Самин ибн Рашид
مولاي إسماعيل بن الشريف ابن النصر
1646 21 наурыз 1727 9 сәуір 1672 21 наурыз 1727 I Мұхаммад аш-Шарифтың ұлы; алдыңғының қандас інісі
 
Мулай Ахмед ибн Ысмайыл 1677 5 наурыз 1729 22 наурыз 1727 1728 наурыз Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 1-рет билікке келуі; тақтан бас тартты
 
Әбд әл-Мәлік 1696 2 наурыз 1729 1728 наурыз 1728 шілде Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; тақтан бас тартты
 
Мулай Ахмед ибн Ысмайыл 1677 5 наурыз 1729 1728 шілде 5 наурыз 1729 Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 2-рет билікке келуі
 
Абдаллаһ
Мулай Абдаллаһ
1694 10 қараша 1757 5 наурыз 1729 28 қыркүйек 1734 Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 1-рет билікке келуі; тақтан бас тартты
 
II Әли
Мулай Әли
белгісіз 1737 сәуір 28 қыркүйек 1734 14 ақпан 1736 Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; тақтан бас тартты
 
Абдаллаһ
Мулай Абдаллаһ
1694 10 қараша 1757 14 ақпан 1736 8 тамыз 1736 Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 2-рет билікке келуі; тақтан бас тартты
 
II Мохаммед 1694 белгісіз 8 тамыз 1736 18 маусым 1738 Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; тақтан бас тартты
 
Әл-Мұстади белгісіз 1759 18 маусым 1738 1740 ақпан Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 1-рет билікке келуі; тақтан бас тартты
 
Абдаллаһ
Мулай Абдаллаһ
1694 10 қараша 1757 1740 ақпан 13 маусым 1741 Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 3-рет билікке келуі; тақтан бас тартты
 
Зин әл-Әбидин 1692 1762 13 маусым 1741 24 қараша 1741 Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; тақтан бас тартты
 
Абдаллаһ
Мулай Абдаллаһ
1694 10 қараша 1757 24 қараша 1741 3 ақпан 1742 Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 4-рет билікке келуі; тақтан бас тартты
 
Әл-Мұстади белгісіз 1759 3 ақпан 1742 1743 мамыр Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 2-рет билікке келуі; тақтан бас тартты
 
Абдаллаһ
Мулай Абдаллаһ
1694 10 қараша 1757 1743 мамыр 1747 шілде Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 5-рет билікке келуі; тақтан бас тартты
 
Әл-Мұстади белгісіз 1759 1747 шілде 1748 қазан Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 3-рет билікке келуі; тақтан бас тартты
 
Абдаллаһ
Мулай Абдаллаһ
1694 10 қараша 1757 1748 қазан 10 қараша 1757 Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 6-рет билікке келуі;
 
III Мохаммед
III Мохаммед бен Абдаллаһ
محمد الثالث بن عبد الله
1710 9 cәуір 1790 10 қараша 1757 9 cәуір 1790 Мулай Абдаллаһтың ұлы
 
Әл-Әзид
Әл-Әзид бен Мохаммед
اليزيد بن محمد
1750 23 ақпан 1792 9 сәуір 1790 23 ақпан 1792 III Мохаммед ұлы
 
Сүлеймен
Мулай Сүлеймен бен Мохаммед
مولاي سليمان‎
1766 28 қараша 1822 23 ақпан 1792 28 қараша 1822 III Мохаммед ұлы
  Патша аралығы (28 қараша - 30 қараша 1822)
 
Әбд ар-Рахман
Мулай Абул Фадл Әбд ар-Рахман бен Хашам ибн Сүлеймен
عبد الرحمان
1778 28 тамыз 1859 30 қараша 1822 28 тамыз 1859 Хишам ибн Сүлейменнің ұлы; Сүлеймен сұлтанның інісі
 
IV Мұхаммед
IV Сиди Мұхаммед бен Әбд ар-Рахман
محمد الرابع
1803 16 қыркүйек 1873 28 тамыз 1859 16 қыркүйек 1873 Мулай Әбд ар-Рахманның ұлы
 
I Хасан
الحسن الأول بن محمد
1836 7 маусым 1894 16 қыркүйек 1873 7 маусым 1894 IV Мұхаммед ұлы
 
IV Әбд әл-Ғазиз
Мулай Әбд әл-Ғазиз
عبد الحفيظ بن الحسن
24 ақпан 1878 10 маусым 1943 7 маусым 1894 4 қаңтар 1908 I Хасан ұлы; 1908 жылы тақтан бас тартты
 
Әбд әл-Хафиз
Мулай Әбд әл-Хафиз ибн әл-Хасан Әбд Әл-Хафиз
عبد الحفيظ بن الحسن
1875 4 сәуір 1937 4 қаңтар 1908 12 тамыз 1912 I Хасан ұлы; 1912 жылы тақтан бас тартты
 
Мулай Жүсіп
Жүсіп бен Хассан
السلطان يوسف بن الحسن
1882 17 қараша 1927 13 тамыз 1912 17 қараша 1927 I Хасан ұлы
 
V Мұхаммед
Сиди Мұхаммед бен Жүсіп
محمد الخامس
10 тамыз 1909 26 ақпан 1961 17 қараша 1927 20 тамыз 1953 Мулай Жүсіптің ұлы; 1-рет билікке келуі
 
Мұхаммед бен Арафа
(VI) Мұхаммед бен Арафа
محمد بن عرفة
шамамен 1889 17 шілде 1971 20 тамыз 1953 30 қазан 1955 өз-өзін тағайындаған сұлтан; 1999 жылы билікке келген II Хасан ұлы бен Арафаның заңды сұлтан емес екенін тағы да атап көрсетіп, VI Мұхаммед деген есім алды.
 
V Мұхаммед
Сиди Мұхаммед бен Жүсіп
محمد الخامس
10 тамыз 1909 26 ақпан 1961 16 қараша 1955 14 тамыз 1957 Мулай Жүсіптің ұлы; 2-рет билікке келуі

Мәліктер өңдеу

Тәуелсіздік жариялап, бір жыл өткен соң елде Мәлік қызметі орнады.

Суреті Аты Туған жылы Қайтыс болды Билікке келуі Биліктен кетуі Байланыс
 
V Мұхаммед
Сиди Мұхаммед бен Жүсіп
محمد الخامس
10 тамыз 1909 26 ақпан 1961 14 тамыз 1957 26 ақпан 1961 Мулай Жүсіптің ұлы
 
II Хасан
Мулай Хасан Әләуи
الحسن بن محمد الثاني
9 шілде 1929 23 шілде 1999 26 ақпан 1961 23 шілде 1999 алдыңғының ұлы
 
VI Мұхаммед
Мұхаммед бен әл-Хасан
محمد السادس بن الحسن,
21 тамыз 1963 Қазір аман сау 23 шілде 1999 Қазіргі уақытта алдыңғының ұлы

Лауазымда болудағы диаграмма өңдеу

VI МұхаммедII ХасанV Мұхаммед

Тағы қараңыз өңдеу

Дереккөздер өңдеу

  1. Марокко мәлігі, Марокко мәліктігі - ТурАфиша. Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 қараша 2012.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 22 ақпан 2013.