Мастопатия (грек. mastos - емшек) - ішкі секреция бездері бөлетін гормондар қызметінің бұзылуынан сүт бездерінде (емшекте) әр түрлі түйіндердің пайда болуы. Мастопатия кезінде емшек алғашқы кезде ісініп, кейіннен оның үстіңгі жақ бөлігінде көлемі мен мөлшері әр түрлі ұсақ бұршақ тәрізді түйіршіктер мен түйіндер пайда болады. Мұндай түйіршіктер мен түйіндерді қолмен басқанда көбіне ауырады. Мастопатия, әсіресе, етеккір келердің алдында не келген кезде қатты сыздап ауырып, түйіндердің ұлғаюы мүмкін. Бұл кезде емшек ұшынан су сияқты кейде қызыл-қоңыр, қоймалжың сұйықтық бөлінеді. Сұйықтықтың мөлшері, түсі, т.б. дерттің сүт жолдарында орналасқан жеріне, қуыстың тарылу мөлшеріне тығыз байланысты. Мастопатия негізінен жыныс жүйесінің қабынуларымен тығыз байланысты. Бұл ауру аса қауіпті емес, бірақ кей жағдайларда қатерлі ісікке ауысып кетуі мүмкін.

Мастопатия
Мастопатияның жайылмалы және түйінді деген екі түрі белгілі. 

Мастопатияны қатерлі ісік ауруына ауысу қабілетіне қарай: олигатты (нақты) және факультативті (нақты емес) деп бөледі.

Олигатты Масторатия пролиферация [(лат.-proles}} — ұрпақ және fero — алып барамын) — жаңа пайда болған клеткалардың әсерінен тірі организмдер тінінің ұлғайып өсуі, яғни дерттің ісікке айналу қабілетінің артуы] процесінің күшеюінен болады. 

Факультативті М-да дерттің қатерлі ісікке ауысу қабілеті төмен болады (көп жағдайда ауыспайды), сондықтан мастопатияның бұл түрімен ауырған науқастар диспансерлік бақылауға алынбайды. Мастопатия негізінен 30 бен 50 жас аралығындағы әйелдерде жиі кездеседі. Мастопатияны клиникалық (анамнез, көру, сипау); параклиникалық (ультрадыбыс, рентген арқылы цитол., морфол. тексеру) әдістері арқылы анықтайды. Мастопатияны емдеу ішкі секреция бездерінің қызметін реттеумен тығыз байланысты болады. Алдын ала сақтану шаралары: жыныс мүшелер жүйесінің ауруларын дер кезінде емдеу, аборт жасатпау, сәбиді емшектен біртіндеп шығару. Жайылмалы мастопатияда дәрі-дәрмек, гормон, йод препараттары қолданылады. Түйінді мастопатияға хирургиялық операция жасалады. Мастопатиямен ауыратын әйелдер онкологтың бақылауында болады. Ә. Есенқұлов

[1][2]

Дереккөздер өңдеу

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VI том

Сілтемелер өңдеу

  1. Қазақ Энциклопедиясы
  2. Патологиялық анотомия терминдерінің орысша – латынша – қазақша түсініктеме сөздігі.- Ақтөбе. ISBN 9965-437-40-8