Метатаным
Метатаным (ағылш. Metacognition) — адам зердесінің өз ойлау үрдісін аңғаруы және оның астарындағы моделді ұғынуы. Түбірсөз "мета" термині "тысқары", немесе "үстінде" деген мағыналар береді.[1] Метатанымның формалары көп, мысалы адамның өз ойлауы туралы толғанысы (рефлекция), мәселе шешуде мәлім арнайы стратегияларды қашан және қалай қолдану керектігін ұғу, тб.[1] Жалпы метатанымның екі құрамдасы бар: таным туралы білім және танымды реттеу.[2]
Жады және мнемоника стратегиясын тануды білдіретін Метажады (Metamemory) әдетте метатанымның маңызды формасы есептеледі.[3] Мәдениетара метатанымдық үрдістерді академиялық зерттеу әлі де бастапқы сатыда тұр, ары қарайғы жұмыстар ұстаз бен оқушы арасындағы мәдениеттану оқытуы үшін пайдалы мазмұндармен қамтамасыз ететіні туралы көрсеткіштер бар.[4]
Ежелгі грек философы Аристотельдің (бзд. 384–322) екі еңбегі Метатаным туралы жазбаға жатады: "жан туралы және "Табиғат туралы шолақ трактаттар" (Parva Naturalia).[5]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ a b Metcalfe, J., & Shimamura, A. P. (1994). Metacognition: knowing about knowing. Cambridge, MA: MIT Press.
- ↑ Schraw, Gregory (1998). "Promoting general metacognitive awareness". Instructional Science 26: 113–125. doi:10.1023/A:1003044231033.
- ↑ Dunlosky, J. & Bjork, R. A. (Eds.). Handbook of Metamemory and Memory. Psychology Press: New York, 2008.
- ↑ Wright, Frederick. APERA Conference 2008. 14 April 2009. http://www.apera08.nie.edu.sg/proceedings/4.24.pdf Мұрағатталған 4 қыркүйектің 2011 жылы.
- ↑ metacognition // A Dictionary of Psychology — 4. — Oxford: Oxford University Press, 2001. — P. 456. — ISBN 9780199657681.