Мүшел
Мүшел — 12 жылдық айналым (цикл). Жыл басы қазақша көктемде күн мен түн теңелуінен саналады (наурыздың 22). Айналым Тышқан жылынан басталады. Мүшел жыл санау күнтізбесі көне түркі мәдениетінен алынып, қытай, тибет халықтарына тараған.
Жер тарауы
өңдеуБұл қыт. 地支 dìzhī — Жер тарауы делінеді.
| № | Таңбасы/ Пінин |
Хайуан таңбасы |
Мүшел жылдары |
Қырғыз тілінде |
Өзбек тілінде |
Орыс тілінде |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 子 (zǐ) | 鼠 | Тышқан жылы | Чычкан жылы | kalamush | Год мыши |
| 2 | 丑 (chǒu) | 牛 | Сиыр жылы | Уй жылы | sigir | Год коровы |
| 3 | 寅 (yín) | 虎 | Барыс жылы[1] | Барс жылы | yoʻlbars | Год тигра |
| 4 | 卯 (mǎo) | 兔 | Қоян жылы | Коен жылы | quyon | Год зайца |
| 5 | 辰 (chén) | 龍 | Ұлу жылы[2] | Улуу жылы | ajdaho | Год дракона |
| 6 | 巳 (sì) | 蛇 | Жылан жылы | Жылан жылы | ilon | Год змеи |
| 7 | 午 (wǔ) | 馬 | Жылқы жылы | Жылкы жылы | ot | Год лошади |
| 8 | 未 (wèi) | 羊 | Қой жылы[3] | Кой жылы | qoʻy | Год овцы |
| 9 | 申 (shēn) | 鷄 | Мешін жылы[4] | Мечин жылы | maymun | Год обезьяны |
| 10 | 酉 (yǒu) | 鷄 | Тауық жылы | Тоок жылы | tovuq | Год петуха |
| 11 | 戌 (xū) | 狗 | Ит жылы | Ит жылы | it | Год собаки |
| 12 | 亥 (hài) | 猪 | Доңыз жылы | Доңуз жылы | choʻchqa | Год свиньи |
Жыл сәйкесі кестесі
өңдеу| Мүшел жылдары |
Күнтізбе жылдары | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Тышқан жылы | 1960 | 1972 | 1984 | 1996 | 2008 |
| Сиыр жылы | 1961 | 1973 | 1985 | 1997 | 2009 |
| Барыс жылы | 1962 | 1974 | 1986 | 1998 | 2010 |
| Қоян жылы | 1963 | 1975 | 1987 | 1999 | 2011 |
| Ұлу жылы | 1964 | 1976 | 1988 | 2000 | 2012 |
| Жылан жылы | 1965 | 1977 | 1989 | 2001 | 2013 |
| Жылқы жылы | 1966 | 1978 | 1990 | 2002 | 2014 |
| Қой жылы | 1967 | 1979 | 1991 | 2003 | 2015 |
| Мешін жылы | 1968 | 1980 | 1992 | 2004 | 2016 |
| Тауық жылы | 1969 | 1981 | 1993 | 2005 | 2017 |
| Ит жылы | 1970 | 1982 | 1994 | 2006 | 2018 |
| Доңыз жылы | 1971 | 1983 | 1995 | 2007 | 2019 |