Ресейдегі қазақтар

	Ресейдегі қазақтар
Бүкіл халықтың саны
	647 732 (2010), 653 962 (2002)
Ең көп таралған аймақтар
	Ресей
Астрахан облысы	149 415 (2010), 142 633 (2002)
Орынбор облысы	120 262 (2010), 125 568 (2002)
Омбы облысы	78 303 (2010), 81 618 (2002)
Саратов облысы	76 007 (2010), 78 320 (2002)
Волгоград облысы	46 223 (2010), 45 301 (2002)
Челябі облысы	35 297 (2010), 36 219 (2002)
Түмен облысы	19 146 (2010), 18 639 (2002)
Самара облысы	15 602 (2010), 14 918 (2002)
Алтай Республикасы	12 524 (2010), 12 108 (2002)
Қорған облысы	11 939 (2010), 14 804 (2002)
Жаңасібір облысы	10 705 (2010), 11 691 (2002)
Мәскеу	9 393 (2010), 7 997 (2002)
Алтай өлкесі	7 979 (2010), 9 825 (2002)
Қалмақстан	4 948 (2010), 5 001 (2002)
Тілдері
	қазақша, орысша
Діні
	ислам суннет бағыты

Ресейдегі қазақтар — қазақ ресейліктері. Қазақтар - Ресей Федерациясындағы байырғы халық, елдегі барлық этностар арасында оныншы орын алады. 2010 жылғы санақ бойынша Ресей Федерациясындағы қазақтардың саны 647 мың адамды құрады. Ресей қазақтарының көп бөлігі Қазақстан-Ресей шекарасында тұрады. Ірі қауымдастықтар Астрахан (149 415), Орынбор (120 262), Омбы (78 303) және Саратов облыстарында (76 007) тұрады.

Тарихы

1925-1929 жылдардағы Қазақ АКСР шекарасындағы өзгерістер.

Қазақстан Республикасының тәуелсіздігі жарияланғаннан кейін көптеген этникалық қазақтар Ресей құрамында, негізінен Қазақстанмен шекаралас аймақтарда қалды.

Қоныстану саны, сипаттамасы

Қазақтар — Ресейдегі татарлардан, башқұрттардан және чуваштардан кейінгі төртінші түркі этникалық топ және елдегі барлық этностар арасында оныншы орын алады.

Ресейдегі қазақтардың саны мен үлесі^[1]
халық санағы бойынша
1939	%	1959	%	1970	%	1979	%	1989	%	2002	%	2010^[2]	%
356 646	0,33	382 431	0,33	477 820	0,37	518 060	0,38	635 865	0,43	653 962	0,45	647 732	0,45

2010 жылғы санақ бойынша Ресей Федерациясындағы қазақтардың саны 647 мың адамды құрады, ал ерлер мен әйелдер саны шамамен бірдей. Бұл елдегі жалпы халықтың 0,45% құрайды. Сонымен бірге қазақтардың 63,12% -ы ауылдық жерлерде тұрады (орыстардың ішінде 23,16% -ы ғана). 2002 жылғы санақ бойынша Ресейдің қазақ халқы салыстырмалы түрде жас деген қорытынды жасауға болады - орташа жасы 30,2 жасты құрайды (салыстыру үшін, орыстар үшін - 37,6 жас, шешендер үшін - 22,8 жас). Ауылдағы қазақтардың некелерінің қазақ этносы арасында жасалса, қалаларда этносаралық некелердің саны едәуір.

2002 жылғы санақ бойынша Ресейдегі қазақтардың 72% -ы қазақ тілінде сөйлейді, ауылдық жерлерде - 90% -дан астамы, қалаларда - аз. Барлық дерлік қазақтар (98,3%) орыс тілін де жетік біледі, өйткені ресей қазақтарының аз бөлігі ғана өздері халықтың көп бөлігін құрайтын аймақтарда тұрады, сонымен қатар орыс тілі қазақтар басым көпшілік жерлерде де мектептерде оқыту тілі болып табылады. Қазақ тілін оқытатын мектептер аз, тіпті оларда әдетте нұсқа (факультативті) ретінде оқытылады.

Дүниежүзі қазақтары қауымдастығы төрағасының бірінші орынбасары Қалдарбек Найманбаевтың 2003 жылы айтқан пікірі бойынша, Ресейде 1 миллионнан астам этникалық қазақтар өмір сүрген және олардың басты мәселесі ана тілін жетіспейтін немесе толық дерлік білмеуі болды.

Миграция

Ресейлік қазақтардың бір бөлігі Қазақстанға және басқа елдерге қоныс аударады, ал қазақтардың кетуінің негізгі бөлігі дәл оралман ретінде этникалық репатриация бағдарламасы бойынша оралатын қазақтар Қазақстанға келеді. Сонымен қатар, Қазақстаннан Ресейдің шекаралас аймақтарына қазақтардың көші-қонына қарсы ағымы да бар. Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің мәліметтері бойынша 2008 жылы 2 мыңнан астам этникалық қазақтар елден кетіп, 7000-нан астам оралмандар келді. Ресейлік қалалардан Алматы мен Нұр-Сұлтанға қазақ мамандардың кетуі байқалады (бұл Ресей Федерациясының Мемлекеттік статистика комитетінің мәліметтері бойынша 2006 жылдан бастап азая бастады). Қарама-қарсы қозғалыс та байқалады.

Ресейдің аймақтары бойынша қазақтардың таралуы (2010 жылғы санақ бойынша)

2010 жылғы санақ бойынша Ресей аймақтарындағы қазақтардың пайызы.

Аймақтар	Саны (адам)^[3]	Ресей қазақтары үлесі %	Аймақ тұр. үлесі %
Астрахан облысы	149 415	23,07	16,79
Орынбор облысы	120 262	18,57	5,91
Омбы облысы	78 303	12,09	3,96
Саратов облысы	76 007	11,73	3,01
Волгоград облысы	46 223	7,13	1,77
Челябі облысы	35 297	5,45	1,01
Түмен облысы	19 146	2,95	0,56
Самара облысы	15 602	2,41	0,48
Алтай Республикасы	12 524	1,93	6,07
Қорған облысы	11 939	1,84	1,31
Жаңасібір облысы	10 705	1,65	0,40
Мәскеу	9393	1,45	0,08
Алтай өлкесі	7979	1,23	0,33
Қалмақстан	4948	0,76	1,7
Свердловск облысы	4406	0,68	0,10
Ханты-Мансий автономиялы округі	4382	0,67	0,28
Башқұртстан	4373	0,67	0,11
Мәскеу облысы	3507	0,54	0,05
Санкт-Петербург	3349	0,52	0,07
Ростов облысы	3046	0,47	0,07
Красноярск өлкесі	1970	0,3	0,07
Ставропольск өлкесі	1861	0,28	0,07
Татарстан	1758	0,27	0,05
Томбы облысы	1705	0,26	0,16
Кемерово облысы	1701	0,26	0,06
Краснодар өлкесі	1616	0,25	0,03
Ямалы-Ненец автономиялы округі	1532	0,23	0,29
Саха Республикасы	1338	0,21	0,14
Теңіз бойы өлкесі	1235	0,19	0,63
1 мың адамнан аспайтын халқы бар аймақтар	12 210	1,88	-
Барлығы	647732	100,00	0,45

Ресейдің облыстары мен қалалары бойынша қазақтардың үлесі (2010 жылғы санақ бойынша)

2010 ж. ОФО пен СКФО қазақтардың қалалық және ауылдық елді мекендердің қоныстануы %

2010 ж. Еділ Федералды Округіндегі қазақтардың қалалық және ауылдық елді мекендердің қоныстануы, %

2010 ж. Орал ФО қазақтардың қалалық және ауылдық елді мекендердің қоныстануы, %

Ресейдің субъектілері бойынша қазақтардың үлесі (2010 жылғы халық санағы)

2010 жылғы санақ бойынша аудандар бойынша қазақтардың үлесі (олардың үлесі 10% -дан асатын жерде көрсетіледі):

Ресейдің аудандары мен қалалары бойынша қазақтардың үлесі
аудан	Субъект	қазақтар %
Володарский МР	Астрахан	68,2
Александрово-Гайский МР	Саратов	53,9
Кош-Агачский МР	Алтай	53,6
Красноярский МР	Астрахан	47,6
Палласовский МР	Волгоград	43,6
Домбаровский МР	Орынбор	43,2
Харабалинский МР	Астрахан	42,2
Адамовский МР	Орынбор	34,6
Камызякский МР	Астрахан	31,4
Ясненский МР	Орынбор	26,9
Соль-Илецкий МР	Орынбор	25,9
Новоузенский МР	Саратов	25,8
Акбулакский МР	Орынбор	25,3
Наримановский МР	Астрахан	25
Беляевский МР	Орынбор	23,9
Питерский МР	Саратов	23,4
Первомайский МР	Орынбор	23,1
Енотаевский МР	Астрахан	22,1
Дергачевский МР	Саратов	22
Старополтавский МР	Волгоград	20,9
Новоорский МР	Орынбор	19,8
Ровенский МР	Саратов	18,3
Озинский МР	Саратов	17,7
Шербакульский МР	Омбы	17
Кизильский МР	Челябі	16,9
Нововаршавский МР	Омбы	16,7
Павлоградский МР	Омбы	16,7
Ахтубинский МР	Астрахан	16,5
Приволжский МР	Астрахан	16,3
ГО пгт Комаровский (ЗАТО)	Орынбор	16,1
Светлинский МР	Орынбор	15
Краснокутский МР	Саратов	14,8
Кваркенский МР	Орынбор	14,6
Николаевский МР	Волгоград	14,6
Русско-Полянский МР	Омбы	14,3
Нагайбакский МР	Челябі	13,6
Оренбургский МР	Орынбор	11,7
Быковский МР	Волгоград	11,6
Москаленский МР	Омбы	11,5
Икрянинский МР	Астрахан	11,2
Советский МР	Саратов	11
Юстинский МР	Қалмақстан	11
Называевский МР	Омбы	10,9
Перелюбский МР	Саратов	10,5
Федоровский МР	Саратов	10,4
Большечерниговский МР	Самара	10,1
Таврический МР	Омбы	10,1
Брединский МР	Челябі	10

Еділ бойы

Толық мақаласы: Астрахандық қазақтар

Оңтүстік Еділ қазақтарының көпшілігі Бөкей Ордасының ұрпақтары, сонымен бірге Жалпы Сыртта тарихи рулардың көшіп-қонып жүргендердің ұрпақтары да Күнгей Еділ бойында тұрады.

Астрахан облысында Ресейдегі ең ірі қауымдастық - 149 415 қазақ тұрады. Олар аймақ халқының 16,3% құрайды - этникалық қауымдастық орыстардан кейінгі екінші орында. Володар ауданында олар халықтың көп бөлігін құрайды (68,05%) - қазақтардың үлесі жағынан ең үлкен аудан, Харабали, Красноярск және облыстың басқа аудандарында көптеген қазақтар бар. 2005 жылы Астрахан педагогикалық институты «Қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі» мамандығы бойынша оқуды бастады. Облыста «Жолдастық» қазақ мәдениеті мен тілі қоғамы жұмыс істейді, «Ақ арна» газеті шығады. Алтынжар ауылының жанында 1996 жылы Қазақстан қаражатына қайта салынған қазақтың ұлы күйшісі, композитор Құрманғазы Сағырбайұлы кесенесі орналасқан.

Саратов облысында қазақтар халықтың 3,1% құрайды - бұл орыстардан кейінгі екінші этникалық қауымдастық. 1771 жылы Еділ бойындағы қалмақтардың Жоңғарияға қоныс аударуынан кейін қалдырылған жерлерге қазақтар XVIII ғасырдың аяғынан бастап Саратовтың Еділ бойына қоныстана бастады. Қазіргі Саратов облысының жеріне қоныс аударған қазақтар 1801 жылы Еділ бойы аймағында император I Павел жер берген Бөкей Ордасынан келгендер. Саратов облысындағы қазақтар негізінен Еділ бойында қоныстанған. Қазақ халқының көп бөлігі Александрово-Гайскийде (мұнда қазақтар халықтың басым көпшілігін 52% құрайды), Озинскийде (28%), Новоузенскийде (25,2%), Перелюбскийде (10,2%), Дергачевскийде (20,8%), Питерскийде (9,6%, басқа мәліметтер бойынша 20,5%), Краснокутск (13,0%), Ершовский (9%), Федоровский (10,6%), Краснопартизанский (9,9%), Марксовский (шамамен 5 мың адам, халықтың 7%) , Энгелс (2,0%), Ровно (18,5%) аудандарда тұрады (тағ. Саратов облысының қазақтары).

Волгоград облысында қазақтар ұлты жағынан орыстардан кейінгі екінші орында (46223 адам). Олар негізінен Еділ бойында қоныстанған. Сонымен, Палласов ауданының 48 мың тұрғынының 50% -дан астамы қазақтар. Старополтава ауданында 18% құрайды (шамамен 5 мың адам), Николаевскийде - 11% -дан астам (4 мың адам), Быковскийде - 10% -дан астам (3 мың адам).

Еділ бойының басқа аймақтарынан қазақтар Самара облысында (15000) және Қалмақстан Республикасында (5000) да тұрады.

Оңтүстік Орал бойы

Қазақтар Орынбор, Қорған, Челябі және Түмен облыстарының бірқатар дала аудандарында мекендейді.

Қазақтар Орынбор облысының оңтүстік бөлігінде мекендейді, барлығы 120,2 мың қазақ Орынбор облысында тұрады, бұл облыс халқының 6% құрайды, бұл облыстың орыстар мен татарлардан кейінгі үшінші ұлттық қауымдастығы. XVIII ғасырдың ортасы — XX ғасырдың басында Орынбор Орынбор губерниясының әкімшілік орталығы болды және ол арқылы патшалық билік жүзеге асырылды. Орынбор облысы Қырғыз АКСР құрамына кірді, ал 1920-1925 жылдары Орынбор оның астанасы болды. Тығыз тұрғылықты жерлер (2002): Орынбор - 9200 адам (1,4%); Ор - 10 035 (3,7%); Адамов ауданы - 10 638 (34,2%); Соль-Илецкий ауданы - 10 487 (36,9%); Домбаровский ауданы - 8 729 (45,5%); Орынбор ауданы - 7 773 (11,9%); Ақбұлақ ауданы - 7 735 (25,2%); Новоорск ауданы - 6 602 (20,0%); Первомай ауданы - 6 911 (22,9%); Беляев ауданы - 4 877 (24,3%); Яснен ауданы - 4 247 (57,1%); Соль-Илецк - 3 722 (14,3%); Ясный - 3 161 (11,8%); Новотроицк - 2 386 (1,6%); Кваркен ауданы - 3 470 (14,8%); Светлин ауданы - 2 989 (16,3%) және т.б.

Сонымен қатар, қазақтар негізінен Түмен облысында (19 ,1 мың) және 11,9 мың адам — Қорған облысының (орыстар, татарлар мен башқұрттардан кейінгі төртінші ұлттық қауымдастық) Қазақстанмен шекаралас Звериноголовский, Половинский, Макушинский, Частозерский және Құртамыш, Қатай аудандарында тұрады.

Оңтүстік Сібір

XVII ғасырда қазіргі Солтүстік және Шығыс Қазақстан жерлері, сондай-ақ Батыс Сібірдің оңтүстігі жоңғарлардың шабуылына ұшырады. Жоңғар әскерінен жеңілу қазақтарды одақтас іздеу қажеттілігіне алып келді, сонымен, қазақтардың бір бөлігі Ресей мемлекетінің қорғауына солтүстікке қарай жылжи бастады. Осы жағдайларда Орта және Кіші жүздер жерлерінің Ресейге өз еркімен қосылуы орын алды. Жоңғар мемлекеті құлағаннан кейін (1755) қазақтардың бір бөлігі солтүстікке қоныс аударып, қазіргі Омбы мен Өскемен арасындағы жерлерге келді. Көшіп-қонуды тоқтату үшін Ресей билігі қазақтардың Ресей шекараларына қоныс аударуын тоқтату мақсатында он шақырымдық шекара белдеуін ұйымдастыруға мәжбүр болды. Алайда, бұл шара айтарлықтай кедергі бола алмады, сондықтан Ресей билігі біртіндеп қазақтарға осы сызықтан өтуге мүмкіндік бере бастады. Омбы уезі аумағында қазақтар қоныстанып, олардың едәуір бөлігі Тобыл және Томбы губернияларының оңтүстік бөліктеріне, Тюкалин мен Тарский уездерінің аумағына көшті.

78 мың қазақ немесе облыстың жалпы халқының 4,1%-ы Омбы облысында тұрады, олар орыстардан кейінгі екінші ұлттық қауымдастық болып табылады. Қазақ халқының көп бөлігі Шербакуль (аудан халқының 19,9%), Нововаршавский (16,6%), Павлоград (16,6%) және Орыс-Полян аудандарында тұрады.

Алтай Республикасында 12,1 мың қазақ тұрады, бұл оның халқының шамамен 6% құрайды — бұл орыстар мен алтайлықтардан кейінгі үшінші ұлттық қауымдастық. Таулы Алтайға қазақтар XIX ғасырдың екінші жартысы - XX ғасырдың басында қоныстанды. Қазіргі уақытта олар Алтай Республикасының оңтүстік бөлігінде орналасқан және Моңғолия мен Қытаймен шектесетін Қосағаш ауданы халқының басым бөлігін құрайды, бұл жерде де қазақтар қоныстанған. 2001 жылы Жаңа Ауыл ауылында Алтай қазақтарының тарихы мен мәдениетінің мұражайы ашылды (тағ. қар. Алтай қазақтары).

Білім беру

Бірқатар аймақтарда қазақ тілі жеке пән ретінде оқытылатын бірнеше ондаған мектептер бар, бірақ бұл ретте Ресейде қазақ тілінде орта білім жоқ.

Кеңес кезеңінде РКФСР қазақ тілінде оқытатын 200-ге жуық мектеп болды. Алайда, жалпыға бірдей міндетті орта білім беруге көшудің басталуымен, оның бастауы КОКП Орталық Комитеті мен КСРО Министрлер Кеңесінің «Жалпы білім беретін мектептердің жұмысын одан әрі жетілдіру шаралары туралы» қаулысымен қаланды (1966), барлық қазақ мектептері орыс тілінде оқытылатын мектептер болып қайта құрылды. Сонымен бірге, қазақ тілін оқыту факультативті пән ретінде енгізілді.

340-қа жуық тұрғыны бар Алтай өлкесі Құлынды ауданындағы Керей қазақ ауылы ерекшеленеді, онда 1920-жылдарында құрылғаннан бастап барлық пәндер тек қазақ тілінде оқытылатын Ресей үшін қайталанбас Қаракөл толық емес мектебі жұмыс істейді. Мектеп ұжымы он төрт жылдан астам уақыт бойы Павлодар облыстық білім басқармасы қолдауымен «Атамекен» қазақстандық бағдарламасы бойынша жұмыс істейді.

Астрахан облысында қазақ тілі 50 мектепте оқытылады. Ресейлік қазақ халқының тілдік ортасын ескере отырып, қазақстандық ғалымдар тобы жасаған бағдарлама бойынша Ресей Федерациясының мектептері үшін 1-3 сыныптарға арналған қазақ тілінде оқулық шығарылды. Астрахан әлеуметтік-педагогикалық колледжі жыл сайын 20-ға жуық қазақ тілінде оқытатын бастауыш сынып мұғалімдерін даярлайды. Астрахан мемлекеттік университеті бюджеттік негізде «қазақ тілі мен әдебиеті» пәні бойынша оқытушылар дайындайды. Бірінші шығарылым 2007 жылдың қараша айында өтті.

Орынбор облысында қазақ тілі 45 мектепте оқытылады (оның ішінде міндетті емес), Омбы облысында — қазақ тілін оқытатын 17 мектеп бар. Алтай өлкесінде Ресей Федерациясында оқыту қазақ тілінде жүргізілетін жалғыз мектеп бар, онда оқыту қазақша оқу бағдарламасы мен қазақстандық оқулықтарға сәйкес жүзеге асырылады.

Сондай-ақ, қазақ тілі мектептерде және қазақтардың тығыз тұратын басқа аудандарында да оқытылады.

2009/2010 оқу жылында қазақ тілінде оқытатын мектептердегі оқушылардың жалпы саны 51 адамды, ал 2010/2011 оқу жылында 27 адамды құрады. 2009/2010 оқу жылында қазақ тілін «ана тілі» пәні ретінде оқыған мектеп оқушыларының саны 3555 адамды, ал 2010/2011 оқу жылында 4949 адамды құрады.

Федерация субъектілері бойынша қазақтардың таралуы^[4]

Адыгея Республикасы

Республика бойынша 453 376 тұрғынның 94-і қазақ (0,02 %) (2018)

Алтай өлкесі

Өлке бойынша 2 350 080 тұрғынның 9 825-і қазақ (0,38 %) (2018)

Алтай өлкесі
аудандар	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %
Алтай ауданы	26 775	26	0,1 (2018)
Благовещенск ауданы	34 878	597	1,7 (2002)
Бурлинский ауданы	15 005	1 542	10,3 (2002)
Волчихинск ауданы	22 3453	165	0,7 (2002)
Егоров ауданы	16 024	191	1,2 (2002)
Змеиногорский ауданы	12 317	18	0,14 (2002)
Ключев ауданы	20 113	72	0,36 (2002)
Құлынды ауданы	25 034	558	2,2 (2002)
Куринский ауданы	13 492	45	0,33 (2002)
Локтев ауданы	33 984	183	0,54 (2002)
Михайлов ауданы	23 797	1 488	6,25 (2002)
Неміс ұлттық ауданы	20 598	76	0,37 (2002)
Новичихин ауданы	11 558	21	0,18 (2002)
Павлов ауданы	41 495	89	0,21 (2002)
Панкрушихин ауданы	16 763	197	1,2 (2002)
Петропавл ауданы	13 911	171	0,23 (2002)
Ребрихин ауданы	28 238	81	0,28 (2002)
Родинск ауданы	25 482	61	0,24 (2002)
Романов ауданы	15 412	32	0,21 (2002)
Рубцов ауданы	26 407	64	0,24 (2002)
Рубцовск қаласы	163 063	263	0,16 (2002)
Солонешенский ауданы	12 436	59	0,47 (2002)
Суетск ауданы	6 760	20	0,29 (2002)
Табунск ауданы	11 897	147	1,23 (2002)
Третьяков ауданы	16 787	84	0,5 (2002)
Углов ауданы	16 073	711	4,4 (2002)
Хабарский ауданы	19 913	129	0,65 (2002)
Чарыш ауданы	14 898	166	1,11 (2002)
Шипунов ауданы	36 299	159	0,44 (2002)

Алтай Республикасы

Республика бойынша 218 063 тұрғынның 12 108-і қазақ (5,97 %) (2018)

Алтай Республикасы^[5]
аудандар	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %
Горно-Алтайск қаласы	55 140	1 267	2,29 (2010)
Қос-Ағаш ауданы	18 263	9 747	53,3 (2010)
Маймин ауданы	28 642	256	0,89 (2010)
Онгудай ауданы	15 046	77	0,51 (2010)
Турочак ауданы	12 484	14	0,11 (2010)
Улаганский ауданы	11 260	428	3,80 (2010)
Уст-Канск ауданы	14 888	481	3,23 (2010)
Уст-Коксин ауданы	16 906	97	0,57 (2010)
Чемал ауданы	9 296	33	0,35 (2010)
Чой ауданы	8 295	21	0,25 (2010)
Шебалин ауданы	13 431	103	0,76 (2010)

Амур облысы

Облыс бойынша 798 424 тұрғынның 481-і қазақ (0,05 %) (2018)

Архангельск облысы

Облыс бойынша 1 111 031 тұрғынның 263-і қазақ (0,02 %) (2018)

Астрахан облысы

Ақтөбе ауданы
Аудан бойынша 71 249 тұрғынның 11 673 -і қазақ (16,38%) (2010) ^[6]
Елді мекендер	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %	ауданы	облысы
Ақтөбе	36 127	2 496	6,9	Ақтөбе	Астрахан
Верблюжий	269	102	38	Ақтөбе	Астрахан
Жоғарғы Баскүнжақ	8 202	1 339	16,33	Ақтөбе	Астрахан
Джелга	134	22	16,3	Ақтөбе	Астрахан
Дубовый	26	13	50	Ақтөбе	Астрахан
Золотуха	933	225	24,1	Ақтөбе	Астрахан
Капустин Яр	4 372	714	16,3	Ақтөбе	Астрахан
Клочков	17	11	64,7	Ақтөбе	Астрахан
Кононенко	8	4	50	Ақтөбе	Астрахан
Корочин	51	15	30	Ақтөбе	Астрахан
Кочевая	36	32	89	Ақтөбе	Астрахан
Төменгі Баскүнжақ	2 575	420	16,3	Ақтөбе	Астрахан
Ново-Николаевка	1 093	178	16,2	Ақтөбе	Астрахан
Пироговка	795	130	16,3	Ақтөбе	Астрахан
Покровка	1 069	175	16,3	Ақтөбе	Астрахан
Пологое Займище	927	151	16,3	Ақтөбе	Астрахан
Разъезд 15 км	11	11	100	Ақтөбе	Астрахан
Разъезд Мартовский	17	17	100	Ақтөбе	Астрахан
Садовое	354	58	16,3	Ақтөбе	Астрахан
Сокорь	15	7	47	Ақтөбе	Астрахан
Сокрутовка	771	126	16,3	Ақтөбе	Астрахан
Солончак (темір жол бекеті)	4	4	100	Ақтөбе	Астрахан
Орта Баскүнжақ	390	144	37	Ақтөбе	Астрахан
Удачное	638	104	16,3	Ақтөбе	Астрахан
Успенка	972	159	16,3	Ақтөбе	Астрахан
Шунгули	21	3	14,2	Ақтөбе	Астрахан

Володар ауданы
Аудан бойынша 47 825 тұрғынның 32 546 -ы қазақ (68,05%) (2010)
Елді мекендер	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %	ауданы	облысы
Ақтөбе	90	17	15,8	Володар	Астрахан
Алексеевка	95	16	16,8	Володар	Астрахан
Алтынжар	998	989	99	Володар	Астрахан
Ақтерек	276	273	98,9	Володар	Астрахан
Барановка	195	180	92,3	Володар	Астрахан
Береговой	165	165	100	Володар	Астрахан
Блиново	279	279	100	Володар	Астрахан
Болдырево	562	549	97,7	Володар	Астрахан
Большой Могой	1 043	825	79,1	Володар	Астрахан
Ватажка	152	25	16,4	Володар	Астрахан
Жоғарғы Колки	102	102	100	Володар	Астрахан
Винный	756	473	62,6	Володар	Астрахан
Володар	10 050	4 632	49,0	Володар	Астрахан
Госзаповедник	20	7	35	Володар	Астрахан
Диановка	98	98	100	Володар	Астрахан
Егін Ауыл	176	174	99	Володар	Астрахан
Зеленга	2 825	1 016	36	Володар	Астрахан
Зелёный Остров	184	125	67,9	Володар	Астрахан
Ильинка	37	8	21,6	Володар	Астрахан
Казённый Бугор	160	160	100	Володар	Астрахан
Калинино	926	922	99	Володар	Астрахан
Камардан	654	593	90,7	Володар	Астрахан
Қызыл-Таң	140	130	92,9	Володар	Астрахан
Козлово	1 829	1 678	91,7	Володар	Астрахан
Конный Могой	121	85	70,2	Володар	Астрахан
Көрін	11	11	100	Володар	Астрахан
Коровье	127	125	98,4	Володар	Астрахан
Қостөбе	522	489	93,7	Володар	Астрахан
Кошеванка	316	314	99	Володар	Астрахан
Красный	172	154	89,5	Володар	Астрахан
Крутое	756	742	98,1	Володар	Астрахан
Лебяжье	292	279	95,5	Володар	Астрахан
Маково	1 090	352	32,3	Володар	Астрахан
Малый Могой	79	54	68,4	Володар	Астрахан
Марфино	3 449	1 129	32,7	Володар	Астрахан
Менешау	116	111	95,7	Володар	Астрахан
Мешково	155	144	93	Володар	Астрахан
Мултаново	1 163	976	84	Володар	Астрахан
Нариманово	149	147	99	Володар	Астрахан
Нижняя Султановка	446	446	100	Володар	Астрахан
Новинка	1 050	931	88,7	Володар	Астрахан
Нововасильево	418	291	69,6	Володар	Астрахан
Новокрасное	287	94	32,8	Володар	Астрахан
Новомаячное	161	85	52,8	Володар	Астрахан
Новояцкий	64	62	98	Володар	Астрахан
Новый Рычан	1 000	949	94,9	Володар	Астрахан
Паромный	872	806	92,4	Володар	Астрахан
Плотовинка	173	105	60,7	Володар	Астрахан
Разбугорье	411	404	98,3	Володар	Астрахан
Раздор	196	142	72,4	Володар	Астрахан
Самойловский	147	132	89,8	Володар	Астрахан
Сармантаевка	151	146	97,4	Володар	Астрахан
Сахма	375	343	91,5	Володар	Астрахан
Сизый Бугор	1 581	1 489	94,8	Володар	Астрахан
Сорочье	940	940	100	Володар	Астрахан
Средняя Султановка	95	95	100	Володар	Астрахан
Старый Алтынжар	97	97	100	Володар	Астрахан
Столбовой	137	120	87,6	Володар	Астрахан
Таловинка	166	155	93,4	Володар	Астрахан
Тишково	1 632	52	3,2	Володар	Астрахан
Трубный	713	501	70,3	Володар	Астрахан
Тулугановка	848	466	55	Володар	Астрахан
Тюрино	451	441	98	Володар	Астрахан
Форпост Староватаженский	280	109	38,9	Володар	Астрахан
Цветное	1 196	382	32	Володар	Астрахан
Чёрный Бугор	16	8	50	Володар	Астрахан
Чуркин	60	44	73,3	Володар	Астрахан
Шагано-Кондаковка	313	297	94,9	Володар	Астрахан
Яблонка	431	420	97,4	Володар	Астрахан
Ямное	280	271	96,8	Володар	Астрахан

Жантау ауданы
Аудан бойынша 26 786 тұрғынның 5 921 -і қазақ (22,10%) (2010)
Елді мекендер	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %	ауданы	облысы
Береговой	111	105	94,6	Жантау	Астрахан
Восток	1292	509	39,4	Жантау	Астрахан
Госпитомник	22	10	45	Жантау	Астрахан
Грачи	635	43	6,8	Жантау	Астрахан
Замьяны	2 016	360	17,8	Жантау	Астрахан
Ики-Чибирский	124	38	30,6	Жантау	Астрахан
Косика	568	277	48,8	Жантау	Астрахан
Ленино	895	538	60,1	Жантау	Астрахан
Михайловка	242	37	15,3	Жантау	Астрахан
Никольское	5 578	600	10,7	Жантау	Астрахан
Новострой	399	108	27	Жантау	Астрахан
Прибрежный	107	25	23,4	Жантау	Астрахан
Пришиб	1 096	131	11,9	Жантау	Астрахан
Сероглазка	401	233	58,1	Жантау	Астрахан
Табун-Арал	111	43	38,7	Жантау	Астрахан
Федоровка	862	229	26,5	Жантау	Астрахан

Икрянин ауданы
Аудан бойынша 47 759 тұрғынның 5 376 -і қазақ (11,26%) (2010)
Елді мекендер	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %	ауданы	облысы
Алгаза	507	21	4,1	Икрянин	Астрахан
Бекетовка, Маячное, Ямное ауылдары	1 613	131	8,12	Икрянин	Астрахан
Житное	1 902	313	16,5	Икрянин	Астрахан
Красные Баррикады	6 567	163	2,4	Икрянин	Астрахан
Қарабұлақ	278	11	4	Икрянин	Астрахан
Ниновка	663	310	46,8	Икрянин	Астрахан
Ново-Булгары	499	73	14,6	Икрянин	Астрахан
Озёрное	657	259	39,4	Икрянин	Астрахан
Светлое	256	243	94,9	Икрянин	Астрахан
Седлистое	956	315	33	Икрянин	Астрахан
Сергино	169	76	46,7	Икрянин	Астрахан
Товарный	633	363	57,3	Икрянин	Астрахан
Троицкий	378	113	29,9	Икрянин	Астрахан
Фёдоровка	690	147	21,3	Икрянин	Астрахан

Қамысөзек ауданы
Аудан бойынша 48 647 тұрғынның 15 104 -і қазақ (31,05%) (2010)
Елді мекендер	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %	ауданы	облысы
Азовский	243	112	46,1	Қамысөзек	Астрахан
Алексеевка	199	7	3,5	Қамысөзек	Астрахан
Аршин	46	3	6,5	Қамысөзек	Астрахан
Бараний Бугор	227	216	95,2	Қамысөзек	Астрахан
Бирючек	543	509	93,7	Қамысөзек	Астрахан
Верхнекалиновский	1 328	388	29,2	Қамысөзек	Астрахан
Волго-Каспийский	2 219	54	2,4	Қамысөзек	Астрахан
Гандурино	374	140	37,4	Қамысөзек	Астрахан
Грушево	399	377	93	Қамысөзек	Астрахан
Жаңа ауыл	875	701	80,1	Қамысөзек	Астрахан
Застенка	491	473	96,3	Қамысөзек	Астрахан
Затон	788	752	95,4	Қамысөзек	Астрахан
Иванчуг	1 475	405	28,4	Қамысөзек	Астрахан
Караульное	811	432	53,3	Қамысөзек	Астрахан
Каспий	311	41	13,2	Қамысөзек	Астрахан
Качкаринский	181	32	17,7	Қамысөзек	Астрахан
Кировский	2 232	972	43,5	Қамысөзек	Астрахан
Қамысөзек	15 810	1 897	12	Қамысөзек	Астрахан
Лебяжье	732	713	97,4	Қамысөзек	Астрахан
Нижнекалиновский	158	155	98,1	Қамысөзек	Астрахан
Нижненикольский	280	133	47,5	Қамысөзек	Астрахан
Николаевский	109	109	100	Қамысөзек	Астрахан
Новинский	246	131	53,3	Қамысөзек	Астрахан
Образцо́во-Тра́вино	2 730	598	21,9	Қамысөзек	Астрахан
Обуховский	98	53	54,1	Қамысөзек	Астрахан
Октябрьский	217	210	96,8	Қамысөзек	Астрахан
Парыгино	375	370	98,6	Қамысөзек	Астрахан
Раздор	1 315	343	26	Қамысөзек	Астрахан
Ревин Хутор	38	8	21,1	Қамысөзек	Астрахан
Семибугры	1 791	1 444	80,6	Қамысөзек	Астрахан
Сизова Грива	129	79	61,2	Қамысөзек	Астрахан
Трехизбинка	193	162	83,9	Қамысөзек	Астрахан
Тузуклей	2388	1194	50	Қамысөзек	Астрахан

Краснояр ауданы
Аудан бойынша 35 615 тұрғынның 16 969 -ы қазақ (47,65%) (2010)
Елді мекендер	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %	ауданы	облысы
Аллайский	194	42	21,7	Краснояр	Астрахан
Алча	1 018	919	90,3	Краснояр	Астрахан
Байбек	1 908	1 820	95,4	Краснояр	Астрахан
Бакланье	584	554	94,9	Краснояр	Астрахан
Барановка	37	37	100	Краснояр	Астрахан
Бахаревский	262	182	69,5	Краснояр	Астрахан
Белый Ильмень	86	52	61	Краснояр	Астрахан
Бузан-разъезд	10	3	30	Краснояр	Астрахан
Ватажное	1 228	910	74,1	Краснояр	Астрахан
Вишнёвый	437	326	74,6	Краснояр	Астрахан
Воробьёвский	154	142	72,5	Краснояр	Астрахан
Вятское	11	7	64	Краснояр	Астрахан
Дельта	70	17	24,3	Краснояр	Астрахан
Джанай	904	157	17,4	Краснояр	Астрахан
Долгинский	88	82	93,2	Краснояр	Астрахан
Досанг	728	409	56,2	Краснояр	Астрахан
Забузан	1 397	937	67	Краснояр	Астрахан
Зайковка	62	59	95,2	Краснояр	Астрахан
Қараөзек	546	491	89,9	Краснояр	Астрахан
Қиғаш	15	15	100	Краснояр	Астрахан
Комсомольский	1 057	697	66	Краснояр	Астрахан
Кондаковка	108	61	56,5	Краснояр	Астрахан
Кошелевка	121	64	52,9	Краснояр	Астрахан
Кривой Бузан	746	540	72,4	Краснояр	Астрахан
Малый Арал	728	298	57,5	Краснояр	Астрахан
Маячное	906	513	56,6	Краснояр	Астрахан
Новоурусовка	1 088	446	41	Краснояр	Астрахан
Первомайский	31	14	45,2	Краснояр	Астрахан
Переправа Корсака	45	38	84,4	Краснояр	Астрахан
Подчалык	31	6	19,4	Краснояр	Астрахан
Приозёрный	55	55	100	Краснояр	Астрахан
Пушкино	327	288	88,1	Краснояр	Астрахан
Солнечный	210	120	57,1	Краснояр	Астрахан
Староурусовка	142	6	4,2	Краснояр	Астрахан
Тальниковый	453	229	50,6	Краснояр	Астрахан
Топал	456	322	70,6	Краснояр	Астрахан
Черёмуха	1 153	840	72,9	Краснояр	Астрахан
Шмагино	219	157	71,7	Краснояр	Астрахан

Лиман ауданы
Аудан бойынша 31 952 тұрғынның 1 227 -і қазақ (3,84%) (2010)
Елді мекендер	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %	ауданы	облысы
Басинск	1 076	79	7,3	Лиман	Астрахан
Басы	1 249	89	7,1	Лиман	Астрахан
Воскресеновка	294	5	1,7	Лиман	Астрахан
Зензели	3 150	178	5,6	Лиман	Астрахан
Лиман	9 024	339	3,8	Лиман	Астрахан
Песчаное	516	34	6,5	Лиман	Астрахан
Судачье	281	121	43,1	Лиман	Астрахан

Нариман ауданы
Аудан бойынша 45 457 тұрғынның 10 285 -і қазақ (22,61%) (2010)
Елді мекендер	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %	ауданы	облысы
Алға	45	8	17,8	Нариман	Астрахан
Барханы	158	134	84,8	Нариман	Астрахан
Биштюбинка	1 117	53	4,8	Нариман	Астрахан
Буруны	2 283	847	37,1	Нариман	Астрахан
Верхнелебяжье, Волжское, Краснопесчаный	3 965	3 509	88,4	Нариман	Астрахан
Джурак	215	27	12,6	Нариман	Астрахан
Дрофиный	141	132	93,6	Нариман	Астрахан
Қарағаш	238	54	22,7	Нариман	Астрахан
Ковыльный	110	85	77	Нариман	Астрахан
Курченко	420	9	2,1	Нариман	Астрахан
Линейная	562	120	21,4	Нариман	Астрахан
Линейное	831	85	10,2	Нариман	Астрахан
Межозёрный	15	6	40	Нариман	Астрахан
Мирный	510	290	56,9	Нариман	Астрахан
Нижнелебяжье	247	63	25,5	Нариман	Астрахан
Николаевка	1 668	650	39	Нариман	Астрахан
Ницан	123	26	21,1	Нариман	Астрахан
Новокучергановка	476	207	43,5	Нариман	Астрахан
Петропавловка	375	116	31	Нариман	Астрахан
Пригородный	838	89	10,6	Нариман	Астрахан
Прикаспийский	1 597	1 047	67,7	Нариман	Астрахан
Разночиновка	1 377	396	28,8	Нариман	Астрахан
Рассвет	1 326	759	57,2	Нариман	Астрахан
Рычанский	227	42	18,5	Нариман	Астрахан
Сайгачный	202	44	21,8	Нариман	Астрахан
Сенной	133	17	12,8	Нариман	Астрахан
Старокучергановка	6 044	229	3,7	Нариман	Астрахан
Трусово	1 623	56	3,4	Нариман	Астрахан
Тулата	34	20	57	Нариман	Астрахан
Тулугановка	431	252	58,5	Нариман	Астрахан
Туркменка	413	26	6,3	Нариман	Астрахан
Янго-Аскер	230	65	28,2	Нариман	Астрахан

Приволжский ауданы
Аудан бойынша 43 647 тұрғынның 7 109 -ы қазақ (16,29%) (2010)
Елді мекендер	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %	ауданы	облысы
Атал	643	32	5	Приволжский	Астрахан
Бирюковка	1 868	971	52	Приволжский	Астрахан
Болдинский	187	105	56,1	Приволжский	Астрахан
Бушма	264	157	55,7	Приволжский	Астрахан
Весёлая Грива	285	58	20,4	Приволжский	Астрахан
Ивановский	68	50	74	Приволжский	Астрахан
Карагали	2 873	213	7,4	Приволжский	Астрахан
Кинелле	104	18	17,3	Приволжский	Астрахан
Кулаковка	1 370	32	2,3	Приволжский	Астрахан
Кульпа	153	126	82,4	Приволжский	Астрахан
Мансур	139	4	2,9	Приволжский	Астрахан
Нартовский	429	326	76	Приволжский	Астрахан
Начало	852	48	5,2	Приволжский	Астрахан
Новый Кутум	131	48	36,6	Приволжский	Астрахан
Осыпной Бугор	2 680	160	6	Приволжский	Астрахан
Пойменный	1 307	768	58,8	Приволжский	Астрахан
Растопуловка	1 424	526	37	Приволжский	Астрахан
Татарская Башмаковка	2 508	46	1,8	Приволжский	Астрахан
Фунтово-2	421	22	5,2	Приволжский	Астрахан
Чилимный	30	19	64	Приволжский	Астрахан
Эрле	72	29	40,3	Приволжский	Астрахан
Яксатово	3 058	366	12	Приволжский	Астрахан
Яманцуг	401	276	69	Приволжский	Астрахан

Қарабайлы ауданы
Аудан бойынша 41 176 тұрғынның 17 227 -і қазақ (41,84%) (2010)
Елді мекендер	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %	ауданы	облысы
Ахтубинка	422	388	91,9	Қарабайлы	Астрахан
Бугор	296	29	9,8	Қарабайлы	Астрахан
Вольное	2 042	817	40	Қарабайлы	Астрахан
Гремучий	142	82	57,7	Қарабайлы	Астрахан
Дедушкин	39	22	56	Қарабайлы	Астрахан
Заволжское	1 537	654	42,6	Қарабайлы	Астрахан
Зелёные Пруды	10	6	60	Қарабайлы	Астрахан
Лапас	665	278	41,8	Қарабайлы	Астрахан
Михайловка	1 070	545	51	Қарабайлы	Астрахан
Речное	889	237	26,7	Қарабайлы	Астрахан
Сасыколи	4 898	1 665	34	Қарабайлы	Астрахан
Селитренное	1 984	1 051	53	Қарабайлы	Астрахан
Сероглазово	491	238	48,1	Қарабайлы	Астрахан
Тамбовка	3 544	1 630	46	Қарабайлы	Астрахан
Хошеутово	2 099	1 796	85,6	Қарабайлы	Астрахан
Чапчачи	393	220	56	Қарабайлы	Астрахан

Чернояр ауданы

Аудан бойынша 26 260 тұрғынның 238 -і қазақ (1,18%) (2010). Бұл Астрахан облысы аудандары бойынша қазақтар ең аз қоныстанған аудан.

Башқұртстан Республикасы

Республика бойынша 4 063 293 тұрғынның 4 092-і қазақ (0,10 %) (2018)

Белгород облысы

Облыс бойынша 1 549 876 тұрғынның 302-і қазақ (0,02 %) (2018)

Брянск облысы

Облыс бойынша 1 210 982 тұрғынның 190-ы қазақ (0,01 %) (2018)

Бурят Республикасы

Республика бойынша 984 511 тұрғынның 711-і қазақ (0,07 %) (2018)

Владимир облысы

Облыс бойынша 1 378 337 тұрғынның 388-і қазақ (0,03 %) (2018)

Волгоград облысы

Облыс бойынша 2 521 276 тұрғынның 45 301-і қазақ (1,68 %) (2018)

Волгоград облысы
аудандар	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %
Быковский ауданы	27 055	3 000	11,0 (2002)
Волжский қаласы	314 255	2 717	0,08 (2010)
Волгоград қаласы	1 021 215	3 831	0,037 (2010)
Клетский ауданы	17 858	500	2,8 (2010)
Ленин ауданы	30 375	1 910	6,29 (2010)
Николаев ауданы	32 034	4 688	15,0 (2010)
Паллас ауданы	43 293	18 866	43,9 (2010)
Среднеахтубинский ауданы	58 435	1 194	2,1 (2010)
Старополтавский ауданы	20 363	4 243	21,0 (2010)
Суровикинский ауданы	37 104	1186	3,2 (2010)
Чернышков ауданы	16 873	491	2,9 (2010)

Вологда облысы

Облыс бойынша 1 176 689 тұрғынның 177-і қазақ (0,01 %) (2018)

Воронеж облысы

Облыс бойынша 2 333 768 тұрғынның 378-і қазақ (0,02 %) (2018)

Дағыстан Республикасы

Республика бойынша 984 511 тұрғынның 619-ы қазақ (0,02 %) (2018)

Еврей автономиялық облысы

Облыс бойынша 162 014 тұрғынның 94-і қазақ (0,05 %) (2018)

Жаңасібір облысы

Облыс бойынша 2 788 849 тұрғынның 11 691-і қазақ (0,43 %) (2018)

Жаңасібір облысы^[7]
аудандар	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %
Баган ауданы	16 559	413	2,49 (2002)
Барабинский ауданы	44 165	183	0,41 (2002)
Болотнин ауданы	29 202	11	0,04 (2002)
Венгеров ауданы	20 325	14	0,07 (2002)
Доволенский ауданы	17 371	311	1,79 (2002)
Жаңасібір ауданы	110 789	475	0,43 (2002)
Жаңасібір қаласы	1 368 213	2 837	0,21 (2002)
Здвинский ауданы	16 533	47	0,28 (2002)
Искитим ауданы	60 856	55	0,09 (2002)
Карсук ауданы	45529	1 809	3,97 (2002)
Каргат ауданы	18 149	147	0,81 (2002)
Колыван ауданы	23 820	23	0,10 (2002)
Коченев ауданы	43 512	334	0,77 (2002)
Кочков ауданы	14 818	78	0,53 (2002)
Краснозерский ауданы	32 343	974	3,01 (2002)
Куйбышев ауданы	60 256	99	0,16 (2002)
Купинский ауданы	30 995	299	0,96 (2002)
Кыштовский ауданы	12 366	4	0,03 (2002)
Маслянин ауданы	24 284	9	0,04 (2002)
Мошков ауданы	38 614	26	0,07 (2002)
Ордынск ауданы	36 573	329	0,90 (2002)
Северный ауданы	10 593	1	0,01 (2002)
Сузун ауданы	32 369	23	0,07 (2002)
Татар ауданы	39 430	292	0,74 (2002)
Тогучинский ауданы	60 024	53	0,09 (2002)
Убинский ауданы	16 253	44	0,27 (2002)
Усть-Таркский ауданы	12 272	41	0,33 (2002)
Чановский ауданы	25 458	819	3,22 (2002)
Черепановский ауданы	47 232	18	0,04 (2002)
Чистоозерный ауданы	19 473	209	1,07 (2002)
Чулым ауданы	23 849	410	1,72 (2002)

Забайкалск өлкесі

Өлке бойынша 1 072 806 тұрғынның 535-і қазақ (0,05 %) (2018)

Иваново облысы

Облыс бойынша 1 014 646 тұрғынның 324-і қазақ (0,03 %) (2018)

Ингушетия Республикасы

Республика бойынша 488 043 тұрғынның 38-і қазақ (0,0081 %) (2018)

Иркутск облысы

Облыс бойынша 2 404 195 тұрғынның 1 138-і қазақ (0,04 %) (2018)

Калининград облысы

Облыс бойынша 994 599 тұрғынның 631-і қазақ (0,07 %) (2018)

Калуга облысы

Облыс бойынша 1 012 156 тұрғынның 378-і қазақ (0,04 %) (2018)

Камчатск өлкесі

Өлке бойынша 315 557 тұрғынның 343-і қазақ (0,10 %) (2018)

Карелия Республикасы

Республика бойынша 622 484 тұрғынның 205-і қазақ (0,03 %) (2018)

Кемерово облысы

Облыс бойынша 2 694 877 тұрғынның 1 919-ы қазақ (0,07 %) (2018)

Коми Республикасы

Республика бойынша 840 873 тұрғынның 553-і қазақ (0,05 %) (2018)

Краснояр өлкесі

Өлке бойынша 2 876 497 тұрғынның 2 613-і қазақ (0,09 %) (2018)

Қорған облысы

Облыс бойынша 845 537 тұрғынның 14 804-і қазақ (1,45 %) (2018)

Қорған облысы^[8]
аудандар	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %
Белозерский ауданы	14 795	251	1,7 (2020)
Варгашин ауданы	18 411	165	0,9 (2020)
Далматов ауданы	24 559	417	1,7 (2020)
Звериноголовский ауданы	7 337	726	9,9 (2020)
Каргапол ауданы	29 278	380	1,3 (2020)
Катайский ауданы	20 890	480	2,3 (2020)
Кетовский ауданы	62 112	372	0,6 (2020)
Куртамыш ауданы	28 350	850	3,0 (2020)
Қорған қаласы	333 606	1 461	0,4 (2020)
Лебяже ауданы	13 022	507	3,9 (2020)
Макушин ауданы	14 999	1 244	8,3 (2020)
Мишкин ауданы	14 653	102	0,7 (2020)
Мокроусов ауданы	11 221	448	4,0 (2020)
Петухов ауданы	16 530	528	3,2 (2020)
Половинский ауданы	10 227	634	6,2 (2020)
Притобол ауданы	12 711	343	2,7 (2020)
Целинный ауданы	14 244	655	4,6 (2020)
Частоозерский ауданы	5 083	264	5,2 (2020)
Шатров ауданы	15 195	121	0,8 (2020)
Юргамыш ауданы	18 776	168	0,9 (2020)

Курск облысы

Облыс бойынша 1 115 237 тұрғынның 155-і қазақ (0,01 %) (2018)

Қабарда-Балқар Республикасы

Республика бойынша 865 828 тұрғынның 285-і қазақ (0,03 %) (2018)

Қалмақстан (Қалмақия) Республикасы

Республика бойынша 275 413 тұрғынның 5 979-ы қазақ (2,04 %) (2018)

Қарашай-Шеркес Республикасы

Республика бойынша 466 305 тұрғынның 248-і қазақ (0,06 %) (2018)

Ленинград облысы

Облыс бойынша 1 813 816 тұрғынның 779-ы қазақ (0,05 %) (2018)

Санкт-Петербург қаласы

Қала бойынша 5 351 935 тұрғынның 2 830-ы қазақ (0,06 %) (2018)

Липецк облысы

Облыс бойынша 1 150 201 тұрғынның 246-ы қазақ (0,02 %) (2018)

Магадан облысы

Облыс бойынша 144 091 тұрғынның 175-і қазақ (0,10 %) (2018)

Марий Эл Республикасы

Республика бойынша 682 333 тұрғынның 168-і қазақ (0,02 %) (2018)

Мордовия Республикасы

Республика бойынша 805 056 тұрғынның 122-і қазақ (0,01 %) (2018)

Москва облысы

Облыс бойынша 7 503 385 тұрғынның 2 493-і қазақ (0,04 %) (2018)

Москва қаласы

Қала бойынша 12 506 468 тұрғынның 7 997-і қазақ (0,08 %) (2018)

Мурманск облысы

Облыс бойынша 753 557 тұрғынның 541-і қазақ (0,06 %) (2018)

Ненецк автономиялық округі

Округ бойынша 2 876 497 тұрғынның 12-і қазақ (0,03 %) (2018)

Нижний Новгород облысы

Облыс бойынша 3 234 752 тұрғынның 501-і қазақ (0,01 %) (2018)

Новгород облысы

Облыс бойынша 606 476 тұрғынның 192-і қазақ (0,03 %) (2018)

Омбы облысы

Облыс бойынша 1 960 081 тұрғынның 81 618-і қазақ (3,93 %) (2018)

Омбы облысы^[9]
аудандар	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %
Азов неміс ұлттық ауданы	22 925	1803	7,86 (2010)
Большереченский ауданы	28 486	426	1,50 (2010)
Большеуковский ауданы	8 174	8	0,10 (2010)
Горьковский ауданы	20 807	672	3,23 (2010)
Знаменский ауданы	12 427	10	0,08 (2010)
Есілкөл ауданы	43 424	3679	8,47 (2010)
Калачинский ауданы	41 753	340	0,41 (2010)
Колосовский ауданы	12 803	116	0,91 (2010)
Кормиловский ауданы	24 726	639	2,58 (2010)
Крутинский ауданы	17 408	509	2,92 (2010)
Любинский ауданы	37 735	1 044	2,77 (2010)
Марьяновский ауданы	27 595	1 924	6,97 (2010)
Москаленский ауданы	28 968	3 335	11,51 (2010)
Муромцевский ауданы	23 795	81	0,34 (2010)
Называевский ауданы	23 987	2 610	10,88 (2010)
Нижнеомский ауданы	15 826	156	0,99 (2010)
Нововаршавский ауданы	24 450	4078	16,68 (2010)
Одесское ауданы	17 422	858	4,92 (2010)
Оконешниковский ауданы	14 791	722	4,88 (2010)
Омбы ауданы	94 086	2 202	2,34 (2010)
Омбы қаласы	1 154 116	39 240	3,4 (2010)
Павлоград ауданы	20 034	3326	16,60 (2010)
Полтава ауданы	21 772	261	1,20 (2010)
Русско-Полянск ауданы	19 333	2756	14,26 (2010)
Саргат ауданы	20 014	340	1,70 (2010)
Седельников ауданы	10 943	10	0,09 (2010)
Таврическ ауданы	36 458	3 607	9,89 (2010)
Тарск ауданы	46 650	46	0,10 (2010)
Тевриз ауданы	15 485	31	0,20 (2010)
Тюкалин ауданы	26 106	719	2,75 (2010)
Черлак ауданы	30 344	1 393	4,59 (2010)
Шербакул ауданы	21 342	3 610	16,92 (2010)

Орынбор облысы

Облыс бойынша 1 977 720 тұрғынның 125 568-і қазақ (5,76 %) (2018)

Орынбор облысы^[10]
аудандар	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %
Абдулин ауданы	10 373	10	0,1 (2010)
Адамов ауданы	26 079	9 075	34,8 (2010)
Ақбұлақ ауданы	25 606	6 247	24,4 (2010)
Александров ауданы	15 702	361	2,3 (2010)
Асекеев ауданы	21 050	442	2,4 (2010)
Беляев ауданы	17 074	4 097	24,0 (2010)
Бугуруслан ауданы	19 680	236	1,2 (2010)
Бузулук ауданы	31 071	248	0,8 (2010)
Гай ауданы	10 331	971	9,4 (2010)
Грачёв ауданы	13 495	296	2,2 (2010)
Домбаровский ауданы	15 994	6 925	43,3 (2010)
Елек ауданы	25 150	2 062	8,2 (2010)
Кваркен ауданы	18 655	2 753	14,6 (2010)
Красногвардейский ауданы	21 097	443	2,1 (2010)
Кувандык ауданы	19 545	1 348	6,9 (2010)
Курманаев ауданы	17 705	442	2,5 (2010)
Матвеев ауданы	12 267	61	0,5 (2010)
Новоорс ауданы	29 428	5 856	19,9 (2010)
Новосергиев ауданы	36 322	980	2,7 (2010)
Октябр ауданы	20 018	1 981	9,9 (2010)
Орынбор ауданы	74 404	8 650	11,6 (2010)
Орынбор қаласы	548 331	10 796	2,03 (2010)
Первомай ауданы	25 626	5 996	23,4 (2010)
Переволоцк ауданы	28 345	765	2,7 (2010)
Пономарёв ауданы	15 463	15	0,1 (2010)
Сакмар ауданы	29 179	1 663	5,7 (2010)
Саракташ ауданы	40 145	2 207	5,5 (2010)
Светлин ауданы	13 876	2 095	15,1 (2010)
Северный ауданы	15 012	15	0,1 (2010)
Соль-Илецк ауданы	25 424	9 050	35,6 (2010)
Сорочинск ауданы	14 192	482	3,4 (2010)
Ташлинск ауданы	25 281	1 794	7,1 (2010)
Тоцкий ауданы	32 866	492	1,5 (2010)
Тюлганский ауданы	19 725	769	3,9 (2010)
Шарлыкск ауданы	18 032	90	0,5 (2010)
Ясненск ауданы	5 043	2 829	56,1 (2010)

Орлов облысы

Облыс бойынша 1 977 720 тұрғынның 176-і қазақ (0,02 %) (2018)

Пенза облысы

Облыс бойынша 1 331 655 тұрғынның 274-і қазақ (0,02 %) (2018)

Перм өлкесі

Өлке бойынша 2 623 122 тұрғынның 802-і қазақ (0,03 %) (2018)

Приморск өлкесі

Өлке бойынша 1 913 037 тұрғынның 1 296-ы қазақ (0,06 %) (2018)

Псков облысы

Облыс бойынша 636 546 тұрғынның 190-ы қазақ (0,02 %) (2018)

Ростов облысы

Облыс бойынша 4 220 452 тұрғынның 3 021-і қазақ (0,07 %) (2018)

Ростов облысы^[11]
аудандар	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %
Азов ауданы	92 568	26	0,02 (2002)
Ақсай ауданы	88 899	27	0,03 (2002)
Боков ауданы	16 111	33	0,20 (2002)
Волгодонск ауданы	30 170	53	0,17 (2002)
Дубовский ауданы	24 051	39	0,16 (2002)
Зимовниковский ауданы	38 190	393	1,02 (2002)
Милютин ауданы	17 847	103	0,57 (2002)
Морозов ауданы	46 395	380	0,81 (2002)
Неклинов ауданы	82 706	20	0,02 (2002)
Обливский ауданы	19 167	444	2,31 (2002)
Октябрь ауданы	78 983	101	0,12 (2002)
Орлов ауданы	41 768	222	0,53 (2002)
Ростов қаласы	1 068 267	304	0,02 (2002)
Совет ауданы	7 449	113	1,51 (2002)
Тацинский ауданы	43 251	37	0,08 (2002)
Целинский ауданы	36 742	20	0,05 (2002)
Цимлянский ауданы	35 998	27	0,07 (2002)

Рязань облысы

Облыс бойынша 1 121 474 тұрғынның 294-і қазақ (0,02 %) (2018)

Самара облысы

Облыс бойынша 3 193 514 тұрғынның 14 918-і қазақ (0,46 %) (2018)

Самара облысы^[12]
аудандар	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %
Алексеев ауданы	12 202	163	1,3 (2010)
Безенчук ауданы	41 521	605	1,45 (2010)
Богатов ауданы	13 900	16	0,11 (2010)
Большеглушицкий ауданы	19 991	896	4,48 (2010)
Большечерниговский ауданы	18 859	1 944	10,30 (2010)
Борский ауданы	24 249	162	0,66 (2010)
Волжский ауданы	81 135	270	0,33 (2010)
Елхов ауданы	10 000	7	0,07 (2010)
Исаклинский ауданы	13 334	17	0,12 (2010)
Камышлин ауданы	11 326	6	0,05 (2010)
Кинел ауданы	33 083	923	2,79 (2010)
Кинел-Черкасский ауданы	46 981	1 664	3,54 (2010)
Клявлин ауданы	15 935	9	0,05 (2010)
Кошкинский ауданы	24 122	13	0,05 (2010)
Красноармейский ауданы	17 954	863	4,80 (2010)
Красноярский ауданы	53 024	1 596	3,01 (2010)
Нефтегорск ауданы	34 248	652	1,90 (2010)
Пестравский ауданы	17 257	527	3,05 (2010)
Похвистневский ауданы	28 950	27	0,09 (2010)
Приволжский ауданы	23 899	187	0,78 (2010)
Сергиев ауданы	47 296	345	0,72 (2010)
Ставропол ауданы	53 639	37	0,06 (2010)
Сызран ауданы	25 707	11	0,04 (2010)
Хворостянский ауданы	16 213	790	4,87 (2010)
Челно-Вершинский ауданы	16 536	9	0,05 (2010)
Шенталинский ауданы	16 104	9	0,05 (2010)

Саратов облысы

Облыс бойынша 2 462 950 тұрғынның 78 320-ы қазақ (2,94 %) (2018)

Саратов облысы^[13]
аудандар	жалпы халық саны	қазақтар саны	қазақтар үлесі %
Александров-Гай ауданы	16 855	9077	54,1 (2010)
Аркадак ауданы	26 236	11	0,04 (2010)
Аткарск ауданы	42 174	313	0,7 (2010)
Базарнокарабулак ауданы	31 841	108	0,4 (2010)
Балаковс ауданы	220 598	1 646	0,8 (2010)
Балашов ауданы	113 352	96	0,1 (2010)
Балтай ауданы	12 282	11	0,1 (2010)
Волск ауданы	93 965	224	0,2 (2010)
Воскресенск ауданы	12 098	72	0,5 (2010)
Дергачев ауданы	21 104	4 627	22,1 (2010)
Духовницкий ауданы	12 951	89	0,7 (2010)
Екатеринов ауданы	19 798	142	0,7 (2010)
Ершов ауданы	41 609	4 004	9,7 (2010)
Ивантеев ауданы	15 186	585	3,9 (2010)
Калинин ауданы	33 302	269	0,8 (2010)
Красноармейск ауданы	48 739	848	1,8 (2010)
Краснокут ауданы	34 676	5 114	14,8 (2010)
Краснопартизан ауданы	13 008	1 170	9,0 (2010)
Лысогорский ауданы	19 948	209	1,1 (2010)
Марксовский ауданы	65 250	4 787	7,5 (2010)
Новобурасский ауданы	16 359	163	1,0 (2010)
Новоузен ауданы	32 248	8 319	26,0 (2010)
Озинск ауданы	19 147	3 394	18,0 (2010)
Перелюбский ауданы	14 747	1 554	10,6 (2010)
Петров ауданы	45 698	58	0,2 (2010)
Питерский ауданы	18 054	4 224	23,6 (2010)
Пугачев ауданы	61 738	1 877	3,1 (2010)
Ровенск ауданы	16 654	3 032	18,3 (2010)
Романов ауданы	16 226	4	0,02 (2010)
Ртищев ауданы	58 672	21	0,03 (2010)
Самойлов ауданы	21 451	20	0,1 (2010)
Саратов ауданы	48 105	611	1,3 (2010)
Советский ауданы	28 012	3 075	11,4 (2010)
Татищев ауданы	28 405	282	1,0 (2010)
Турковский ауданы	12 834	6	0,04 (2010)
Федоров ауданы	20 876	2 177	10,5 (2010)
Хвалынск ауданы	23 887	54	0,2 (2010)
Энгелс ауданы	285 019	6 236	2,3 (2010)

Саха Республикасы

Республика бойынша 964 330 тұрғынның 1 525-і қазақ (0,16 %) (2018)

Сахалин облысы

Облыс бойынша 490 181 тұрғынның 554-і қазақ (0,10 %) (2018)

Свердловск облысы

Облыс бойынша 4 325 256 тұрғынның 4 403-і қазақ (0,10 %) (2018)

Смоленск облысы

Облыс бойынша 949 348 тұрғынның 320-ы қазақ (0,03 %) (2018)

Солтүстік Осетия Республикасы — Алания

Республика бойынша 701 765 тұрғынның 265-і қазақ (0,04 %) (2018)

Ставрополь өлкесі

Өлке бойынша 2 800 674 тұрғынның 1 779-ы қазақ (0,07 %) (2018)

Тамбов облысы

Облыс бойынша 1 033 552 тұрғынның 272-і қазақ (0,02 %) (2018)

Татарстан Республикасы

Республика бойынша 3 894 284 тұрғынның 1 832-і қазақ (0,05 %) (2018)

Твер облысы

Облыс бойынша 1 283 873 тұрғынның 438-і қазақ (0,03 %) (2018)

Томск облысы

Облыс бойынша 1 078 280 тұрғынның 1 215-і қазақ (0,12 %) (2018)

Тула облысы

Облыс бойынша 1 491 855 тұрғынның 332-і қазақ (0,02 %) (2018)

Түмен облысы

Облыс бойынша 1 498 779 тұрғынның 12 977-і қазақ (0,98 %) (2018)

Тыва Республикасы

Республика бойынша 321 722 тұрғынның 117-і қазақ (0,04 %) (2018)

Ульянов облысы

Облыс бойынша 1 246 618 тұрғынның 571-і қазақ (0,04%) (2018)

Удмурт Республикасы

Республика бойынша 1 513 044 тұрғынның 339-ы қазақ (0,02 %) (2018)

Хабаров өлкесі

Өлке бойынша 1 328 302 тұрғынның 841-і қазақ (0,06%) (2018)

Хакас Республикасы

Республика бойынша 537 513 тұрғынның 424-і қазақ (0,08 %) (2018)

Ханты-Мансы автономды округі

Округ бойынша 1 655 074 тұрғынның 4 258-і қазақ (0,30%) (2018)

Шешен Республикасы

Республика бойынша 1 436 981 тұрғынның 470-і қазақ (0,04 %) (2018)

Челябі облысы

Облыс бойынша 3 493 036 тұрғынның 36 219-ы қазақ (1,01%) (2018)

Чуваш Республикасы

Республика бойынша 1 231 117 тұрғынның 240-ы қазақ (0,02 %) (2018)

Чукот автономды округі

Округ бойынша 49 348 тұрғынның 48-і қазақ (0,09%) (2018)

Ямал-Ненец автономды округі

Округ бойынша 538 547 тұрғынның 1 404-і қазақ (0,28%) (2018)

Ярославл облысы

Облыс бойынша 1 265 684 тұрғынның 285-і қазақ (0,02%) (2018)

Тағы қараңыз

Қазақстандағы орыстар

Дереккөздер

[1] Ethnic composition of Russia (national censuses)

[Perep2010-2] 2010 жылғы Бүкілресейлік халық санағының қорытынды нәтижелері туралы ақпараттық мәліметтер. Ресей Федерациясы халқының этникалық құрамы. Мұрағатталған 23 желтоқсанның 2021 жылы.

[3] Ресей Федерациясының субъектілері бойынша халықтың этникалық құрамы Мұрағатталған 17 мамырдың 2021 жылы.

[4] ttp://worldgeo.ru/russia/lists/?id=20

[5] ttps://docviewer.yandex.kz/view/0/?page=29&*=VFQuyebZaMDusi%2FiGCO%2BlKvqYQ97InVybCI6Imh0dHBzOi8vYWtzdGF0Lmdrcy5ydS9zdG9yYWdlL21lZGlhYmFuay80JUQxJTgyJUQwJUJFJUQwJUJDLiUyMCVEMCU5RCVEMCVCMCVEMSU4NiVEMCVCOCVEMCVCRSVEMCVCRCVEMCVCMCVEMCVCQiVEMSU4QyVEMCVCRCVEMSU4QiVEMCVCOSUyMCVEMSU4MSVEMCVCRSVEMSU4MSVEMSU4MiVEMCVCMCVEMCVCMiUyMCVEMCVCOCUyMCVEMCVCMiVEMCVCQiVEMCVCMCVEMCVCNCVEMCVCNSVEMCVCRCVEMCVCOCVEMCVCNSUyMCVEMSU4RiVEMCVCNyVEMSU4QiVEMCVCQSVEMCVCMCVEMCVCQyVEMCVCOCwlRDAlQjMlRDElODAlRDAlQjAlRDAlQjYlRDAlQjQlRDAlQjAlRDAlQkQlRDElODElRDElODIlRDAlQjIlRDAlQkUucGRmIiwidGl0bGUiOiI00YLQvtC8LiDQndCw0YbQuNC%2B0L3QsNC70YzQvdGL0Lkg0YHQvtGB0YLQsNCyINC4INCy0LvQsNC00LXQvdC40LUg0Y%2FQt9GL0LrQsNC80Lgs0LPRgNCw0LbQtNCw0L3RgdGC0LLQvi5wZGYiLCJub2lmcmFtZSI6dHJ1ZSwidWlkIjoiMCIsInRzIjoxNjQwNzAyOTIxOTc3LCJ5dSI6IjE2MDUxODEzNjE1OTMwMjA0NTQiLCJzZXJwUGFyYW1zIjoidG09MTY0MDcwMjkxMiZ0bGQ9a3ombGFuZz1ydSZuYW1lPTQlRDElODIlRDAlQkUlRDAlQkMuJTIwJUQwJTlEJUQwJUIwJUQxJTg2JUQwJUI4JUQwJUJFJUQwJUJEJUQwJUIwJUQwJUJCJUQxJThDJUQwJUJEJUQxJThCJUQwJUI5JTIwJUQxJTgxJUQwJUJFJUQxJTgxJUQxJTgyJUQwJUIwJUQwJUIyJTIwJUQwJUI4JTIwJUQwJUIyJUQwJUJCJUQwJUIwJUQwJUI0JUQwJUI1JUQwJUJEJUQwJUI4JUQwJUI1JTIwJUQxJThGJUQwJUI3JUQxJThCJUQwJUJBJUQwJUIwJUQwJUJDJUQwJUI4LCVEMCVCMyVEMSU4MCVEMCVCMCVEMCVCNiVEMCVCNCVEMCVCMCVEMCVCRCVEMSU4MSVEMSU4MiVEMCVCMiVEMCVCRS5wZGYmdGV4dD0lRDElODAlRDAlQjUlRDElODElRDAlQkYlRDElODMlRDAlQjElRDAlQkIlRDAlQjglRDAlQkElRDAlQjArJUQwJUIwJUQwJUJCJUQxJTgyJUQwJUIwJUQwJUI5KyVEMCVCRCVEMCVCMCVEMSU4NiVEMCVCOCVEMCVCRSVEMCVCRCVEMCVCMCVEMCVCQiVEMSU4QyVEMCVCRCVEMSU4QiVEMCVCOSslRDElODElRDAlQkUlRDElODElRDElODIlRDAlQjAlRDAlQjIrJUQwJUJGJUQwJUJFKyVEMSU4RCVEMSU4MiVEMCVCRCVEMCVCRSVEMSU4MSVEMCVCMCVEMCVCQyZ1cmw9aHR0cHMlM0EvL2Frc3RhdC5na3MucnUvc3RvcmFnZS9tZWRpYWJhbmsvNCUyNUQxJTI1ODIlMjVEMCUyNUJFJTI1RDAlMjVCQy4lMjUyMCUyNUQwJTI1OUQlMjVEMCUyNUIwJTI1RDElMjU4NiUyNUQwJTI1QjglMjVEMCUyNUJFJTI1RDAlMjVCRCUyNUQwJTI1QjAlMjVEMCUyNUJCJTI1RDElMjU4QyUyNUQwJTI1QkQlMjVEMSUyNThCJTI1RDAlMjVCOSUyNTIwJTI1RDElMjU4MSUyNUQwJTI1QkUlMjVEMSUyNTgxJTI1RDElMjU4MiUyNUQwJTI1QjAlMjVEMCUyNUIyJTI1MjAlMjVEMCUyNUI4JTI1MjAlMjVEMCUyNUIyJTI1RDAlMjVCQiUyNUQwJTI1QjAlMjVEMCUyNUI0JTI1RDAlMjVCNSUyNUQwJTI1QkQlMjVEMCUyNUI4JTI1RDAlMjVCNSUyNTIwJTI1RDElMjU4RiUyNUQwJTI1QjclMjVEMSUyNThCJTI1RDAlMjVCQSUyNUQwJTI1QjAlMjVEMCUyNUJDJTI1RDAlMjVCOCUyQyUyNUQwJTI1QjMlMjVEMSUyNTgwJTI1RDAlMjVCMCUyNUQwJTI1QjYlMjVEMCUyNUI0JTI1RDAlMjVCMCUyNUQwJTI1QkQlMjVEMSUyNTgxJTI1RDElMjU4MiUyNUQwJTI1QjIlMjVEMCUyNUJFLnBkZiZscj0xMDI5MSZtaW1lPXBkZiZsMTBuPXJ1JnNpZ249Yzg2MmU4YmRlZDhiMDljYjU2NDUwNjdlZjQ3OTIzMmUma2V5bm89MCJ9&lang=ru

[6] ВПН том 4. Таблица 4. Население по национальности и владению русским языком по муниципальным образованиям Астраханской области

[7] ttps://novosibstat.gks.ru/storage/mediabank/p54_vpn2010.itog.%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C.pdf Мұрағатталған 14 наурыздың 2022 жылы.

[8] ttp://www.kurganoblduma.ru/kurgan_obl/regions/vargashinskii/ Мұрағатталған 1 қаңтардың 2022 жылы.

[9] ttps://omsk.gks.ru/image/Region/VPN/Publik/2012/2012-08-14_po.htm(қолжетпейтін сілтеме)

[10] ttps://orenburg-gov.ru/activity/650/ Мұрағатталған 26 желтоқсанның 2021 жылы.

[11] ttps://rostov.gks.ru/storage/mediabank/3.%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9+%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.pdf

[12] ttp://www.admbg.org/attachments/article/2773/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D0%A1%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2_.pdf

[13] ttps://srtv.gks.ru/storage/mediabank/%D0%9D%D0%B0%D1%86.%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2.pdf Мұрағатталған 27 қаңтардың 2021 жылы.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]