Ростовцев Михаил Иванович

Михаи́л Ива́нович Росто́вцев (1870 жылдың 29 қазанында (10 қарашасында) Житомирде туылып —1952 жылдың 20 қазанында АҚШ-тың Коннектикут штатының Нью-Хейвен жерінде қайтыс болған) — орыс және американ (эмиграцияланған) антикалық тарихшысы, филолог-классик және археолог. Антикалық қара теңіз және әлеуметтік-экономикалық тарих бойынша маман болған. Ғылыми және әйгілі жұмыстардың авторы.

Өмірбаяны өңдеу

Ростовцев (Михаил Иванович) — жазушы, университеттің приват-доценты және жоғары әйел курстарының оқытушымы. 1870 жылы туған. Университетті аяқтағаннан соң 1895 жылдан 1898 жылға дейін шет елде жұмыс бабымен жүрді. Оның басылып шыққан еңбектерінің ішінде: «Цезарьдің Галлия, Германия және Британиядағы соғыстары» (СПб., 1894) және «Рим империясындағы мемлекеттік сатып алудың тарихы» (СПб., 1899); журналдарға шыққан мақалаларының ішінде: «Etude sur les plombs antiques» ( «Revue numismatique», 1897—99) және «Помпейдегі жаңа қазба жұмыстары туралы» («Ж. Мин. Халық ағартушылығы»1893 ж.).

Киев және Петербург университеттерінде оқыған. Александровск лицейінде, Петербург университетінде сабақ берген. Керчь қаласында антикалық өнермен айналысқан. 1901 жылдан бастап София Михайловнаға үйленген

Ростовцев “Құдай әлемі”, “Орыс ойы” және “Еуропа жаршысы” журналдарымен тығыз жұмыс жасады, шетелдің журналдарына да мақалаларын берді (әсіресе неміс журналдарында). 1905 жылдан бастап кадет болған, либералдық көзқарастардан сақтанған. Өзін “антисоциалист” ретінде сипаттаған, антибольшевисттік сөз айтуларымен халық арасында танымал болды. Немістің антикатану мектебіне кірді.

Петербург ғылым академиясының мүшесі (1917). Британ академиясының мүше-корреспонденты (1917). 1918 жылдан бастап— эмиграцияға ұшыраған (1920 жылдан бастап — АҚШ та өмір сүрген). Ресей бостандығы комитетінде жұмыс істеген. Йелдегі Висконсинск университетінде сабақ берген (1925 жалдан бастап). 1928 жылдан 1936 жылдар аралығында «Ежелгі әлемнің Кембридждық тарихын» жазуға белсене араласты. 1928—1937 жылдары Сирияның антикалық қаласы Дура-Европостың қазба жұмыстарын басқарды.

Эмиграцияда бола тұра халықтың мойындауына лайықты дәрежеге жетті. Тарихи үдерістердің модернизациясының жақтаушысы болды. Негізгі шығармалары

М. И. Ростовцевтің әлдеқайда толық шығармаларын тек XX ғасырдың аяғында В. Ю. Зуев жасап: Скиф романы. М., 1997. С. 200—230 (тізімде 680 жарияланым бар) кітабына басып шығарды.

• «Рим империясындағы мемлекеттік сатып алу тарихы» (1899);

• «Рим империясының әлеуметтік және экономикалық тарихы» (Social and Economic History of the Roman Empire, 1926) — орысша басылымы: Рим империясындағы қоғам мен шаруашылық. 2 томдық. М.: Ғылым, 2000 (том I); 2001 (том II).

• «Эллинизм әлемінің әлеуметтік және экономикалық тарихы» (A Social and Economic History of the Hellenistic World, 1941).

• Ресейдің оңтүстігіндегі эллинизмдік пен ирандылық. Пг., 1918 (екінші басылым: М., 2002).

• Ресейдің оңтүстігіндегі антикалық декоративті өнер. СПб., 1914.

• Скифия және Боспор. Пг., 1925.

Дереккөздер өңдеу

• Ростовцев, Михаил Иванович (историк) // Брокгауз және Ефронның энциклопедиялық анықтамалығы: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

• Скифский роман. Под ред. Г. М. Бонгард-Левина. М., 1997. ISBN 5-86004-104-7

• Парфянский выстрел. Под ред. Г. М. Бонгард-Левина, Ю. Н. Литвиненко. М., 2003. ISBN 5-8243-0375-4