Сиримаво Бандаранаике

Сиримаво Ратватте Диас Бандаранаике (там. சிறிமாவோ ரத்வத்த டயஸ் பண்டாரநாயக்க) (17 сәуір 191610 қазан 2000) — Шри-Ланканың премьер-министрі 19601965, 19701977, 19942000 жылдары; премьер-министр болған дүние жүзіндегі бірінші әйел[2].

Сиримаво Бандаранаике
Сиримаво Бандаранаике
Лауазымы
Ту
Ту
Шри-Ланканың премьер-министрі, Цейлонның премьер-министрі
21 шілде 1960 — 27 наурыз 1965
Монарх Елизавета ІІ
Ізашары Дадли Шелтон Сенанаяке
Ізбасары Дадли Шелтон Сенанаяке
ұлты - сингал
Өмірбаяны
Партиясы Цейлонның бастандық партиясы
Діні Буддизм, Тхеравада
Дүниеге келуі 17 сәуір 1916 (1916-04-17)
Балангод, Британдық Цейлон
Қайтыс болуы 10 қазан 2000 (2000-10-10) (84 жас)
Коломбо
Жерленді Хуракулла[1]
Жұбайы Соломон Бандаранаике
Балалары ұлы: Анура Бандаранаике (1949–2008)
қыздары: Сунехра (1943) және Чандрика Кумаратунга (1945)

Ері Соломон Бандаранаике 1959 жылы реакционерлер өлтіргеннен кейін, өздері ұйымдастырған Цейлонның бастандық партиясы басшыларының бірі болды. 1960 ж. мамыр айында осы партияның төрайымы болып сайланды. 1960-65 жылдары Цейлонның премьер-министрі болды. Сиримаво Бандаранаике үкіметі саяси құрылысты демократияландыру саясаты мен прогрессивті экономикалық реформалар жүргізді; қоғамдық құрылысы әр түрлі мемлекеттердің бейбіт қатар өмір сүруі саясатын жақтады. Сиримаво Бандаранаике 1970 ж. үкімет басына қайта келді[3]. Үкіметті басқарған кезде КСРО-мен, Қытаймен байланысты нығайтып, Үндістан - бас серіктесі болып, Пакистанмен де қарым-қатынасты жақсартты.

1972 ж. 22 мамырда жаңа Конституция бойынша Цейлон Шри-Ланка Демократиялық Социалисттік республикасының құрамындағы тәуелсіз мемлекеті болды. Бандаранаике ант беріп, жаңа мемлекеттің премьер министрінің лауазымына тағайындалды. 1973 жылдың мұнай дағдарысы, т.б. себептердің салында Сиримаво Бандаранаикенің позициясы әлсіреп, 1977 жылдың сайлауында Бандаранайке басқарған Шри-Ланканың бостандық партиясы жеңілді. 1980 жылы сот шешімімен Бандаранайке билігін асыра пайланған үшін депутаттық мандатынан айрылып, саяси әрекетшілдіктерін жүргізуге тыйым салынды. 1986 ж. ақталып, сол жылы қайтадан парламентке сайланды. 1988 ж. Бандаранайке президенттік сайлауына қатысты, бірақ Ранасингхе Премадаседен ұтылып 1989 жылдан бастап оппозицияны басқарды.

1994 ж. Бандаранайкенің қызы Чандрика Кумаратунга президенттік сайлаында ұтып, Шри-Ланканың елбасы болды. Бірінші қадамы - анасын Сиримаво Бандаранаикені премьер-министр қылып тағайындады. 2000 жылдың тамыз айында 84 жасында (әлемдегі ең кәрі саясаткер-әйел болып) отставкаға кетті. 2000 жылдың 10 қазанында жүрек ұстамасынан қайтыс болды.

Дереккөздер өңдеу

  1. Sirimavo Bandaranaike of Sri Lanka Dies at 84; First Woman Premier …
  2. S.W.R.D.Bandaranaike,or Solomon West Ridgeway Dias Bandaranaike (Prime Minister of Sri Lanka). Britannica Online.
  3. Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 2 том