North Caspian Operating Company

North Caspian Operating Company (NCOC) — Солтүстік Каспий бойынша өнім бөлісу туралы келісімнің (СКӨБК) аясында құрылған операциялық компания. Қазақстандағы Атырауда орналасқан. Келісімге жеті компания кіреді: ҚазМұнайГаз, Eni, ExxonMobil, Shell, Total S. A. (әрқайсысы 16,81%), Қытай ұлттық мұнай корпорациясы (8,4%) және Inpex (7,56%).

North Caspian Operating Company, басқалай Солтүстік Каспий жобасы — Каспий теңізінің қазақстандық секторындағы қайрандық кенорындарды игеру жобасы. 1993 жылдың желтоқсан айында құрамына қазақстандық "Қазақстанкаспийшельф" компаниясы (оператор) және тағы да алты шет елдік компаниялар - "Аджип" (Италия), "Бритиш Газ" (Ұлыбритания),"Би-Пи/Статойл"(Ұлыбритания/Норвегия), "Мобил" (АҚШ), "Шелл" (Нидерландтар) жене "Тоталь" (Франция) - кіретін Халықаралық консорциум құру туралы Келісімге қол қойылды. Консорциумның мақсаты - Каспий теңізі қазақстандық секторындағы жер қойнауының геологиялық құрылысын зерттеу жене ондағы көмірсутектерді игеру туралы кешенді бағдарламаны жүзеге асыру. 1997 жылы Консорциумға қатысушылар өздерінің зерттеу блоктарын таңдау құқығына сәйкес 11 блокты таңдап алды. Бұл блоктардың ауқымында Қашаған, Қаламқас, Қайраң, Ақтоты және Оңтүстік-Батыс Қашаған құрылымдары болды. 1997 жылдың 18 қарашасында Солтүстік Каспий өнімін бөлісу Келісіміне (ӨБК) қол қойылды, бұл Келісім 1998 жылдың 28 сәуірінде күшіне енді. Бұл келісімнің қатысушылары - "Аджип", "Бритиш Петролеум", "Бритиш Газ", "Статойл", "Мобил", "Тоталь", "Шелл", "Қазақстанкаспийшельф". Бұл сегіздің алтауының әрбіреуі өнімнің 1/7 бөлігіне иелілік ететін болды, ал "Бритиш Петролеум" өнімнің 2/21 бөлігіне, "Стстойл" 1/21 белігіне иелік ету құқығын иеленді. Кейіннен Келісімге қатысушылар құрамында мынадай өзгерістер болды. 1998 жылы "Қазақстанкаспийшельф" жобаға қатысудан бас тартты, сөйтіп өз үлесін "Инпекс" жене "Филипс Петролеум" компанияларына 50%-дан сатты. Кейінірек, 2001 жылы "Бритиш Петролеум" жене "Статойл" компаниялары өз үлестерін Келісімнің өзге қатысушыларына сатты. 2005 жылдың басындағы жобаға қатысушылардың құрамы және олардың үлестері төмендегідей: "Аджип", "Бритиш Газ", "ЭксонМобил", "Шелл", "Тоталь-ФинаЭльф" компанияларының әрбіреуі үлестің 16,67% ал "Инпекс" және "КонокоФилипс" компанияларының әрбіреуі 8,33*-дан иеленген. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылдың 25 ақпанындағы Қаулысына сәйкес, "ҚазМұнайГаз" Ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамы 1997 жылдың 18 қарашасындағы Солтүстік Каспий өнімін бөлісу Келісімі бойынша Өкілетті Орган болып тағайындалды. Жүргізілген жұмыстар нәтижесінде төмендегі кенорындар анықталды: Қашаған - 2000 жылдың 30 маусымында; Қаламқас-теңіз - 2002 жылдың 3 қыркүйегінде; Оңтүстік-Батыс Қашаған-2003 жылдың 10 тамызында; Ақтоты - 2003 жылдың 2 қыркүйегінде; Қайраң - 2003 жылдың 10 қыркүйегінде. Қазіргі кезде Қашаған кенорынында оны қосымша бағалау және тәжірибелік-өнеркәсіптік игеру жұмыстары жүргізілуде: бағалау және игерім ұңғымалары бұрғылануда, жасанды аралдар салынуда, құрлықта да жұмыстар жүргізілуде, яғни Атырау облысының Ескене кентінің маңында автомобиль жолдары және темір жол торабы салынуда, вахталық кент және мұнай мен газды кешенді түрде дайындау қондырғысы тұрғызылуда. Бір сөзбен айтқанда, Қашаған кенорнын толығымен игеру концепциясын іске асыру жұмыстары жүргізілуде. Солтүстік Каспий жобасының өзге кен орындарында да бағалау жұмыстары жалғасуда.

Сондай-ақ қараңыз

• Қашаған кен орны

Сілтемелер

• НКОК компаниясының 2022 жылғы брошюрасы (PDF) ncoc.kz