Территорияның экологиялық төлқұжаты

Территорияның экологиялық төлқұжаты - табиғи жүйенің, әлеуметтік-демографиялық құрылымның, табиғаттық, өндірістік әлеуетін есепке ала отырып, шаруашылықтың бағыты және басқа да жағдайлар туралы құрамды сипаттамалар келтірілген құжат. Негізінде территорияның экологиялық төлқұжаты әкімшілік аудандар территориясына арналған. Бірақ-та оны басқа территориялық құрылымдарға да пайдалануға болады. Бұл төлқұжат бірнеше мыңдаған әртүрлі бағыттағы көрсеткіштерді мынадай бөлімдер арқылы қамтиды:

1. Территория туралы жалпы мәліметтер (әкімшілік жағдайы және бөлінуі, тұрғындар, елді мекендер, жерге орналастырушылық).
2. Табиғи жағдайлары (географиялық сипаттамасы, геологиялық құрылысы, жер бетінің көрінісі (ландшафт), ауа райы, жер беті мен жер асты сулары, топырақ, өсімдіктер жамылғысы, жануарлар әлемі).
3. Шаруашылық құрылымы мен экономикалық сипаттамасы (шаруашылық бағыттары, өнеркәсіп, энергетика мен жылуды қамтамасыз ету жүйесі, тау-кен өнеркәсібі, транспорт пен коммуникация, су шаруашылығы, үй-жай шаруашылығы, орман шаруашылығы, аңшылық пен балық шаруашылығы, негізгі қорлардың жағдайы).
4. Табиғи ортаның ластануы (ауа бассейні, топырақ, табиғи сулар, ауыл шаруашылық өнімдері, ортаның ластануына байланысты халықтың ауру-сырқауы, өсімдіктер мен жануарлардың өсіп-өнуінің тежелуі, кейбір түрлерінің жойылуы).
5. Табиғи жүйелерді (кешендерді) қорғау (қорғалатын территориялар - қорықтар, қорыққорлар, дем алу аймақтары).

Территорияның экологиялық төлқұжаты қосымша картографиялық мәліметтер және территорияның жалпы картасымен қоса беріледі. Құжаттың соңында экологиялық жағдай туралы қорытынды, яғни, территорияның экологиялық аттестациясы жасалады. Төлқұжатта экологиялық тепе-теңдікті бұзбай және табиғат игіліктерін қоса пайдаланатын бір шаруашылықтың басқа шаруашылық салаларына зиян келтірмей алатын және қолданылатын аумақтағы табиғи ресурстардың мүмкіндік көлемін, сонымен қатар табиғи жүйенің сыртқы әсерден туған өзгерістерге төтеп беріп, қайтадан бұрынғы қалпына келу қабілеттілігін де есепке алу қажет.