Төлеутай Ақшолақов

Төлеутай Ақшолақов[1](1915-2010), педагог-ғалым, әдіскер-ұстаз. Педагогика ғылымының докторы (1975), профессор (1980). «Қазақ тілі мен әдебиеті» журналынының тұңғыш редакторы. Көптеген әдістемелік оқу құралдары, зерттеу, монографиялардың авторы. Әуезов «Қазақ тілі мен әдебиеті» журналының алғашқы санына құттықтау жазып (1958), жылы лебіз айтты, ақ батасын беріп, жас ұрпақты туған тілі мен әдебиетке деген сүйіспеншілік рухында тәрбиелейтін құнды басылым болатынына сенім білдірді.

Арғын тайпасының Сүйіндік руының Қаржас бөлімінен шыққан[2].

Зерттеу еңбектері өңдеу

Зерттеу еңбектерінде ұлы жазушының шығармашылығына кеңінен тоқталып, оның негізгі кесек туындыларына талдау жасады. «Шығарманың көркем компоненттерін оқыту» атты еңбегінде (1968) орта мектепте көркем шығарманы оқып үйрену барысында Әуезов туындыларының сюжеті мен композициясын көптеген мысалдарының бірі ретінде қарастырып, идея мен түрдің тұтастық бірлігін бұзбай талдау қажеттігін сөз етті. «Көркем шығарманың эстетикалық табиғатын таныту» монографиясында (1975) Әуезовтің оқу бағдарламасына енген шығармаларын оқып үйренуде әр түрлі әдістерді қолдана отырып, көркем туындыдағы идеялық-эстетикалық мән-мазмүнды ашуды көздеді. Бұл ретте «Абай жолындағы» Қодардың өлімі, Бөжей асы сияқты сюжеттік жетістіктерге эстетикалық талдау жасаудың үлгілерін ұсынды. Ал «Көркем шығармаға талдау жасау» деген монографиясында (1983) негізгі ой-түжырымдарын «Қараш-қараш» повесін, «Абай жолы» роман-эпопеясындағы Абай тағы басқа кейіпкерлер характерлерін талдау негізінде өрбітті. «Шығарманың көркем айшықтарын таныту» атты зерттеуінде (1994) «Қараш-қараш» повесі мен «Абай жолы» эпопеясын үздік шығармалар қатарында жан-жақты талдады.

Дереккөздер өңдеу

  1. Мұхтар Әуезов энциклопедиясы — Алматы, «Атамұра» баспасы, 2011 жыл. ISBN 978-601-282-175-8
  2. Серік Имантайұлы Жақсыбаев Қаржас ұрпақтары — Павлодар: ЭКО, 2008. — 400 б. — 1000 таралым. — ISBN 9965-08-265-0.