Фельзит (нем. Felsіt – дала шпаты) – кварц пен дала шпатының ұсақ түйіршікті агрегаттарынан тұратын қышқыл жанартаулық ашық түсті тау жынысы. Онда көп мөлшерде шыны, кейде кварцтың орнына кристобалит пен димит болады. Фельзит химикалық құрамы бойынша дациттен (салмағы бойынша 68% SіO2) риолитке (72 – 75%) дейін өзгеріп тұрады. Бітімі шомбал, кеуекті; түсі қызғылт, сарғыш, ақшыл сұр; тығызд. 2,2 – 2,4 г/см3, балқу t 1470 – 1500°С, концентрлі күкірт қышқылына төзімділігі 98,5 – 99,3%. Фельзит кварц порфирі, кератофир, кварц кератофирі, т.б. палеотиптік тау жыныстарының және шыны күйіндегі тау жыныстарының кристалдануынан түзіледі. Фельзитті жоғары сапалы қышқылға төзімді құрылыс материалы ретінде пайдаланылады және беріктігін арттыру үшін цементке қосылады.[1]

Фельзит

ФЕЛЬЗИТ — эффузиялық қышқыл тау жынысы, афирлі құрылымды липариттің бір түрі, тау жынысытардың жасырын кристаллы жымдастырушы массасы. Мүлдем сеппесіз яки азын-аулақ фенопішіндері жай көзге көрінбейтін өте ұсақ түйіршіктерден тұратын афанитті тау жынысы — байырғы граниттің эффузиялық тектестері.[2]

Дереккөздер өңдеу

  1. "Қазақ Энциклопедиясы", 9 том
  2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайышов — Алматы: "Мектеп" баспасы" ЖАҚ , 2003. — 248 бет. ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2