Хамза Ерзінұлы Зайсанов

Зайсанов Хамза Ерзінұлы (1912, Шығыс Қазақстан облысы Зайсан ауданы – 1965, Моңғолия, Ұлан Батор) – Моңғолия Қарулы Күштерінде қызмет атқарған қазақ азаматы, генерал-майор. 8 – 9 жасында татар саудагерлеріне жалданып, Моңғолияға өтеді. Сол елдегі бір ауылда қолбала болып ер жетеді. Кейін Кобда, Ұлан Батордағы балалар үйінде тәрбиеленеді. Моңғолия үкіметі оны КСРО-дағы ұшқыштар даярлайтын училищеге оқуға жібереді. Зайсанов әскери ұшқыш ретінде 1939 жылы болған Халхин-Гол шайқасы кезінде ерекше көзге түсіп, бірнеше жапон ұшақтарын атып түсіреді. Осы соғыста көрсеткен ерліктері үшін Моңғолияның ең жоғарғы наградаларының бірі – “Қызыл ту” орденімен марапатталды. 1941 жылы Кеңес Одағы мен Германия арасында соғыс басталған кезде Зайсанов өз еркімен майданға сұранады, бірақ Моңғолия үкіметі тәжірибелі офицерді жібермеді және 1942 жылы оған генерал-майор атағын беріп, Моңғолия Әуе әскерлерінің бас қолбасшысы етіп тағайындады. 20 ғ-дың 50-жылдары ол Қазақстанға қоныс аударғысы келеді, бірақ Кеңес үкіметі оны қабылдамады. Зайсанов 53 жасында Улан Батордағы әскери госпитальде дүние салды. Моңғолия астанасындағы “Алтын биік” зиратында жерленді. Батырдың есімі Баян Өлгий аймағының Қызылқайың елді мекеніндегі орта мектепке берілген. Моңғолия Қорғаныс министрлігі жанындағы әскери-ғылыми зерттеу институты генерал Зайсановтың өмірі мен қызметін зерттеп, моңғол тілінде кітап етіп шығарған.