Шоқаш титан кен орны
Шоқаш титан кен орны – Ақтөбе қаласынан солтүстік-батысқа қарай 100 км, Мортық (Мартөк) темір жол стансасының оңтүстік-батысынан 40 км жерде орналасқан.
Геологиялық құрылымы
өңдеуКен орнының кентасты алабы триас-палеоген кезеңінде жаралған моноклинальдық шұңқыр түзетін құрлықтық және теңіздік олигомиктік шөгінді тұнба тау жыныстарынан тұрады.
Жатыс сипаты
өңдеуӨнімді қабаттар – орта және жоғарғы эоценде жаралған ұсақ түйіршікті жақсы шайылған құмдар. Олар ендік бағытта 40-45 км-ге созылып жатыр. Ені 15 км, қалыңдығы 15-22 м. Құмдар мөлшері 0,05-2 мм болатын кварцтан (90%) және 4-6% ТіО 2 , 0,7-1% цирконийден, 4-4,5% темірден, 1,0% марганецтен, 10-12% глиноземнен тұрады. Кен шоғырлары жер бетіне шығып жатады да, линза типтес кен денесінің орташа қалыңдығы 4,9 м, мұндағы цирконның мөлшері 14,7 кг/м 3 болады.
Минералдары
өңдеуБасты минералдары: ильменит, рутил, циркон, апатит, мартит, гематит, пироксен, амфибол, цоизит, гранат, барит, пирит, арсенопирит, моназит, шпанель, т.б. Шашыранды кентастарындағы ильмениттің мөлшері 100 кг/м3. Шоқаш титан кен орны зерттелген қоры бойынша ірі кен орындарына жатады. Кенді игеру өте қолайлы.[1]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ АТАМЕКЕН: Географиялық энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: "Қазақ энциклопедиясы", 2011. - 648 бет. ISBN 9965-893-70-5