Шырайгүл , петуния (лат. Petunia) – алқалар тұқымдасына жататын көп не бір жылдық шөптесін немесе бұта тәрәздә аспалы өсімдіктер туысы. Өсімдігің петуния (порт. petúnia) атауы Бразилияның тупи-гуарани тіліндегі «petun», яғни «темекі, шылым» тіркесінен шыққан. Оңтүстік Американың тропикалық аймақтарынан тарқаған шырайгүлдің табиғи түрлері Бразилия, Боливия, Аргентина және Уругвайда өседі. 35 түрі белгілі.[1] Биіктігі 20—30 см, кейде 60—70 см келеді. Бұл өсімдіктер жылу және жарық сүйгіш өсімдіктер. Оларды балкондарда, террасаларда, горшоктарда, жол жағалауында өсіруге пайдаланады. Шырайгүл күтім талғамайды және ұзақ гүлдеп тұрады. Сондықтан Оңтүстік Америкалық шырайгүл қала гүлзарларына сән беріп тұрады. Қазақстанда үлкен, түрлі-түсті әдемі гүлшанағы бар шырайгүлді қала көшелерін, саябақтарды, үйдің ауласы мен қылтималарды безендіру мақсатында отырғызады. Будан шырайгүлі қар түскенге дейiн гүлдейдi.

Шырайгүл
Petunia exserta
Petunia exserta
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
(unranked) Asterids
Сабы: Solanales
Тұқымдасы: Solanaceae
Кіші тұқымдасы: Petunioideae
Тегі: Petunia
Juss.
түрлері

35 түрі белгілі

Түрлері өңдеу

  • Petunia altiplana Ando & Hashimoto –
  • Petunia axillaris (Lam.) Britton –
  • Petunia bajeensis T.Ando & Hashim. –
  • Petunia bonjardinensis Ando & Hashimoto –
  • Petunia exserta J.R.Stehm. in Napaea –
  • Petunia guarapuavensis T.Ando & Hashim. –
  • Petunia ×hybrida hort. ex Vilm. – Будан шырайгүлі
  • Petunia inflata R.E.Fr. –
  • Petunia integrifolia (Hook.) Schinz & Thell. –
  • Petunia interior T.Ando & Hashim. –
  • Petunia littoralis L.B.Sm. & Downs –
  • Petunia occidentalis R.E.Fr. –
  • Petunia patagonica Millán –
  • Petunia reitzii L.B.Sm. & Downs –
  • Petunia riograndensis T.Ando & Hashim. –
  • Petunia saxicola L.B.Sm. & Downs –
  • Petunia scheideana L.B.Sm. & Downs –

Дереккөздер өңдеу

  1. Maberly, D.J. 1990. The Plant Book. A portable dictionary of the higher plants. Cambridge Univ. Press, Cambridge, U.K.