Қазақстан Ұлттық футбол құрамасы

Футболдан Қазақстан Ұлттық құрамасы — Футболдан халықаралық матчтарда өнер көрсетіп жүрген Қазақстан құрамасы. Қазақстан футбол федерациясының бақылауында. 1994 жылы ФИФА және АФК-ға мүше болды. Кейін 2002 жылы УЕФА-ға ауысты.

Қазақстан Қазақстан
Логотип
Лақап аты

Қаршығалар[1]

Конфедерация

УЕФА

Федерация

Қазақстан футбол федерациясы

Бас бапкері

Магомед Адиев

Капитаны

Асхат Тағыберген

Ең көп
ойын саны

Самат Смақов (76)

Үздік
бомбардир

Рұслан Балтиев (13)

Үй стадионы

Астана Арена

ФИФА рейтингі

113 (6 қазан, 2022)[2]

Жоғарғы көрсеткіш

83 (қыркүйек 2016)

Төменгі көрсеткіш

166 (мамыр 1996)

ФИФА коды

KAZ

Формасы
Форма
Негізгі
форма
Форма
Қонақтық
форма
Бірінші ойын

Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы Қазақстан 1:0 Түркіменстан Түрікменстан
(Алматы, Қазақстан; 1 маусым 1992)

Ең ірі жеңіс

Пәкістан Пәкістан 0:7 Қазақстан Қазақстан
(Лаһор, Пәкістан; 11 маусым 1997)

Ең ірі жеңіліс

Франция Франция 8:0 Қазақстан Қазақстан
(Париж, Франция; 13 қараша 2021)

Құрама Еуропадағы аутсайдер ұжымдардың бірі. Ешқашан әлем және құрлықтық чемпионаттарда финалдық турнирлерге қатыспаған.

ТарихыӨңдеу

АФК-даӨңдеу

Тарихтағы тұңғыш кездесуін 1992 жылы 1 маусым күні Алматыда Түрікменстан құрамасына қарсы өткізіп, 1:0 есебімен жеңіске жетті. Құрама 1995 жылға дейін тек Орта Азия құрамаларымен ойнады, тек 1997 жылы 16 шілде күні Ливия құрамасымен бақ сынасты.

Ең алғашқы ресми кездесуін Қазақстан құрамасы 1996 жылғы Азия Кубогының іріктеу турнирінде өткізді. 7-ші топта Сирия және Катар құрамаларымен бір топқа түсіп, алғашқы кездесуінде Катар құрамасын 1-0 есебімен жеңді. Бұл осы іріктеудегі құраманың соққан жалғыз добы болатын. Одан кейін олар қалған үш кездесудеде бірде-бір доп соға алмай, қақпасына барлығы алты доп жіберіп алып, жеңіліп қалды.

1998 жылғы ӘЧ-ның іріктеуінде Қазақстан Ирак және Пәкістан құрамаларымен 9-шы топқа түсті. Алғашқысын 2-1, 3-1 есебімен жеңсе, екіншісін 3-0, 7-0 есебімен жеңді. Екінші раундта Оңтүстік Корея, Жапония, БАӘ, Өзбекстанмен бірге В тобына түсіп соңғы орын алды. Біреуінде жеңіп, үшеуінде тең түсіп, төртеуінде жеңіліп қалды.

2000 жылғы Азия Кубогының іріктеуінде Катар, Иордания, Палестина, Пәкістан құрамаларымен бір топқа түсіп екінші орын алды. Топ жеңімпазы Катардан 1 ұпай қалып қойды.

2002 жылғы Әлем Чемпионатына іріктеуде Ирак, Непал және Макао құрамаларымен бір топқа түскен Қазақстан Ирак құрамасымен ұпайы тең түсіп, қосымша көрсеткіші бойынша қалып қойды.

УЕФА-даӨңдеу

2000 жылы ҚФФ Азиялық аймақтағы футболдың даму перспективасы төмен деген көзқараспен Еуро аймаққа өтудің жолдарын іздеді. Қазақстанның географиясындағы Батыс Қазақстан, Атырау, Ақтөбе облыстары Еуропаға кіріп тұрғандықтан, 2002 жылы Қазақстан УЕФА-ға қабылданды. Сондықтан Қазақстан өту кезеңінде болғандықтан 2004 жылғы Азия Кубогы мен Еуропа Чемпионатының іріктеу турниріне қатысқан жоқ.

2006 жылғы ӘЧ-на іріктеуде Қазақстан тұңғыш рет Еуро аймақта өнер көрсетті. Украина, Түркия, Дания, Грекия, Албания және Грузия құрамаларымен бір топқа түсіп, 12 ойында 1 ғана ұпай жинап соңғы орын алды.

2006 жылдың басында құраманы голландиялық маман Арно Пайперс баптады. ЕУРО-2008 іріктеуінде 14 матчтың екеуінде жеңіске жетіп, 4 матчта тең түсті. Нәтижеде 8 құраманың арасында 6-ші орын алды.

2010 жылғы әлем чемпионатының іріктеуін Қазақстан құрамасы сәтсіз бастады. Осының салдарынан Арно Пайперс қызметінен кетті де, орнына неміс маманы Бернд Шторк келді. Шторк та құраманы көтере алмады. Құрама бірнеше рет ірі жеңіліске ұшырап, 2011 жылы Мирослав Беранек келді. Беранек келісімен құраманың ойыны аздап болса да жүйеге түсіп, шамалы дұрысталды. Бірақ 2013 жылы құрамадан ол да кетті. Одан кейін келген Юрий Красножан, Талғат Байсуфинов, Александр Бородюк секілді бапкерлер де айтарлықтай табысқа жете алмады.

2018 жылдың 1 наурызында құрамаға болгариялық маман Станимир Стоилов келді. Стоиловтың кезінде құрама қатысқан жалғыз ресми турнир УЕФА Ұлттар Лигасы болды. Андорра, Грузия, Латвия құрамаларымен Д лигасында бір топқа түсіп, екінші орында қалды. Бұл нәтижеге өзінің де көңілі толмаған болса керек, 2019 жылдың басында Стоилов қызметтен өз еркімен кетті. Оның орнына чехиялық маман Михал Билек келді.

Билектің тұсында есте қаларлықтай бірер матчтар болды, мәселен, ЕУРО-2020 турнирін жеңіспен бастады, алғашқы турда Шотландияны 3:0 есебімен ойсыратты. Бірақ кейін топта үшінші орынға шығу мүмкіндігін бос жіберіп алды, өз алаңында күтпеген жерде Кипрден ұтылып қалды. Соңғы турдың алдында сырт алаңда Сан-Мариноны ұтқаны көмектеспеді, бесінші орында қалды.

2020/21 жылғы Ұлттар лигасында Қазақстан тіпті нашар ойнады, Албания, Беларусь, Литва құрамаларымен бір топқа түсіп, соңғы орында қалды.

2020 жылы 14 желтоқсанда құрама бапкері боп қайтадан Талғат Байсуфинов тағайындалды. 2022 жылғы әлем чемпионатының іріктеуінде де Қазақстан үш ұпаймен соңғы орында қалды.

2022 жылы наурыз айында Андрей Карпович бапкер қызметін атқарушы боп тағайындалды. Ол 2 ойын өткізгеннен кейін, 6 мамырда оның орнына ресейлік маман Магомед Адиев келді.

ЖетістіктеріӨңдеу

Аймақтық турнирлерӨңдеу

Белгілі ойыншыларӨңдеу

ҚұрамыӨңдеу

Ойындары мен голдарының саны 2022 жылғы 10 маусым күнгі есептеу бойынша жазылды[3].

Ойыншылар Туған күні          Клубы          Ойын Гол
Қақпашылар
#1 Бекхан Шайзадаұлы Шайзада 28.02.1998   "Ордабасы"
#12 Игорь Валерьевич Шацкий 11.05.1989   "Шахтер" 10 (-8)
#15 Мұхаммеджан Мұратұлы Сейсен 14.02.1999   "Тараз" 1 (-3)
Қорғаушылар
#2 Сергей Малый 05.06.1990   "Тобыл" 57 1
#3 Нұралы Әліп 22.12.1999   "Зенит" 17
#4 Темірлан Ерланов 09.07.1993   "Ақтөбе" 13 1
#6 Елдос Ахметов 01.06.1990   "Тараз" 17
#13 Бағдат Қайыров 17.04.1993   "Тобыл" 5
#19 Михаил Габышев 02.01.1990   "Шахтер" 2 1
#22 Александр Марочкин 14.08.1990   "Тобыл" 25
#31 Талғат Көсепов 14.02.1999   "Астана"
Жартылай қорғаушылар
#5 Исламбек Қуат 12.01.1993   "Астана" 50 6
#7 Аслан Дарабаев 21.01.1989   "Астана" 12 1
#8 Асхат Тағыберген 09.08.1990   "Тобыл" 38
#10 Бауыржан Байтана 06.06.1992   "Тараз" 5
#11 Ян Вороговский 07.10.1996   "Моленбек" 26 1
#14 Владислав Васильев 10.04.1997   "Тобыл" 12
#16 Ғафуржан Сүйімбаев 19.08.1990   "Ақсу" 42 3
#17 Арман Кеңесов 04.09.2000   "Ақтөбе"
#18 Тимур Досмағамбетов 01.05.1989   "Шахтер" 12
#20 Рамазан Оразов 30.01.1998   "Ақтөбе" 8
#21 Максим Самородов 29.06.2002   "Ақтөбе" 1
#23 Эльхан Астанов 21.05.2000   "Ордабасы" 4
#25 Самат Жарынбетов 04.01.1994   "Тобыл" 6
Шабуылшылар
#9 Артур Шушеначев 07.04.1998   "Қайрат" 6
#17 Абат Айымбетов 07.08.1995   "Астана" 22 5
#27 Абылайхан Жұмабек 19.10.2001   "Тараз"

Дереккөз: Қазақстан Футбол Федерациясы — Ойыншылар

Бас жаттықтырушыларӨңдеу

2022 жылғы 25 қыркүйектегі жағдай бойынша[4].

Жұмыс уақыты Жаттықтырушы О Ж Т Ұ Ж%
1 маусым 1992 — 25 қазан 1992   Бақтияр Байсейітов 7 4 3 0 57.14
11 сәуір 1994 — 17 сәуір 1994   Бауыржан Баймұхамедов 4 1 2 1 25.00
27 желтоқсан 1995 — 8 қараша 1997   Серік Бердалин 20 6 4 10 30.00
1 желтоқсан 1998 — 12 желтоқсан 1998   Сергей Гороховадацкий 5 2 1 2 40.00
20 наурыз 2000 — 7 қазан 2000   Ваит Талғаев 9 5 0 4 55.56
10 желтоқсан 2000 — 10 желтоқсан 2000   Владимир Фомичев 1 0 0 1 0.00
12 сәуір 2001 — 7 шілде 2002   Вахид Масудов 9 4 4 1 44.44
12 ақпан 2003 — 28 сәуір 2004   Леонид Пахомов 9 0 2 7 0.00
8 қыркүйек 2004 — 12 қазан 2005   Сергей Тимофеев 13 0 1 12 0.00
12 ақпан 2006 — 10 қыркүйек 2008   Арно Пайперс 36 7 11 18 19.44
11 қазан 2008 — 12 қазан 2010   Бернд Шторк 14 3 0 11 21.43
9 ақпан 2011 — 15 қазан 2013   Мирослав Беранек 24 5 6 13 20.83
5 наурыз 2014 — 13 қазан 2015   Юрий Красножан 17 3 6 8 17.65
26 наурыз 2016 — 27 ақпан 2017   Талғат Байсуфинов 5 2 1 2 33.33
27 ақпан 2017 — 8 қаңтар 2018   Александр Бородюк 7 0 1 6 0.50
1 наурыз 2018 — 17 қаңтар 2019   Станимир Стоилов 5 2 1 2 50.00
19 қаңтар 2019 — 9 желтоқсан 2020   Михал Билек 18 5 3 10 0.33
14 желтоқсан 2020 — 9 наурыз 2022   Талғат Байсуфинов 9 1 3 5 0.16
9 наурыз 2022 — 27 сәуір 2022   Андрей Карпович 2 1 0 1 50.00
27 сәуір 2022 — қазірге дейін   Магомед Адиев 6 4 1 1 66.67

О — ойындар, Ж — жеңістер, Т — тең түскен ойындар, Ұ — ұтылыстар, Ж% — жеңіс пайызы

Жылдар бойынша ФИФА рейтингіӨңдеу

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
  153   163   156   107   102   123   120   98   117   136   147   137   135   112   137   125   138   138   142   128   139   132   98   137   119   118   122   125   113

Дереккөз: FIFA/Coca-Cola Men's Ranking  (ағыл.)

РекордшыларӨңдеу

2022 жылғы 25 қыркүйектегі жағдай бойынша[5].

Жуан жазумен жазылған ойыншылар Қазақстан құрамасында әлі де белсенді.

 
Самат Смақов Ұлттық құрама сапында ең көп ойын өткізген футболшы (76 матч).
Ең көп ойын өткізгендер
# Футболшы Ойын Гол Жылдар
1 Самат Сымақов 76 2 2000–2017
2 Рұслан Балтиев 73 13 1997–2009
3 Сергей Малый 60 1 2014–
4 Нұрбол Жұмасқалиев 58 7 2001–2014
Юрий Логвиненко 58 5 2008–
6 Андрей Карпович 55 3 2001–2014
7 Сергей Хижниченко 52 8 2009–
Исламбек Қуат 52 6 2015–
9 Бауыржан Исламхан 46 3 2012–2020
Дмитрий Шомко 46 2 2011–
Давид Лория 46 0 2000–2019
 
Рұслан Балтиев 13 гол соққан Қазақстанның үздік бомбардирі.
Үздік бомбардирлер
# Футболшы Гол Ойын Арақатынас Жылдар
1 Рұслан Балтиев 13 73 0,18 1997–2009
2 Виктор Зубарев 12 18 0,67 1997–2002
3 Бақтияр Зайнутдинов 10 24 0,42 2018–
4 Дмитрий Бяков 8 33 0,24 2000–2008
Сергей Хижниченко 8 52 0,15 2009–
5 Нұрбол Жұмасқалиев 7 58 0,12 2001–2014
7 Игорь Авдеев 6 27 0,22 1996–2005
Олег Литвиненко 6 28 0,21 1996–2006
Сергей Остапенко 6 42 0,14 2007–2014
Исламбек Қуат 6 52 0,12 2015–
  • Ең кеш дебют: Юрий Ишутин, туғанына 37 жас, 20 күн болғанда 1996 жылы 12 маусымда құрамадағы алғашқы кездесуін өткізген.
  • Ең ерте дебют: Жамбыл Көкеев, туғанына 17 жас, 4 ай, 27 күн болғанда 2006 жылы 14 ақпанда Иордания құрамасымен болған ойында алғашқы кездесуін өткізген.

Матчтар санағыӨңдеу

Төменде Қазақстан ұлттық құрамасының басқа елдердің құрама командаларына қарсы шығу статистикасы келтірілген. Деректер 2022 жылғы 25 қыркүйектегі жағдай бойынша түзетілген[6].

Халықаралық турнирлер санағыӨңдеу

Әлем ЧемпионатыӨңдеу

Жыл Турнир раунды Орын Ойын Ұтыс Тең ойын Жеңіліс Ұпай Соққан добы Жіберген добы
  1998 Квалификациядан өте алмады 5 12 5 3 4 18 22 21
   2002 Квалификациядан өте алмады 2 6 4 2 0 14 20 2
  2006 Квалификациядан өте алмады 7 12 0 1 11 1 6 29
  2010 Квалификациядан өте алмады 5 10 2 0 8 6 11 29
  2014 Квалификациядан өте алмады 5 10 1 2 7 5 6 21
  2018 Квалификациядан өте алмады 6 10 0 3 7 3 6 26
  2022 Квалификациядан өте алмады 5 8 0 3 5 3 5 20

Еуропа ЧемпионатыӨңдеу

Жыл Турнир раунды Орын Ойын Ұтыс Тең ойын Жеңіліс Ұпай Соққан добы Жіберген добы
   2008 Квалификациядан өте алмады 6 14 2 4 8 10 11 21
   2012 Квалификациядан өте алмады 5 10 1 1 8 4 6 24
  2016 Квалификациядан өте алмады 5 10 1 2 7 5 7 18
2020 Квалификациядан өте алмады 5 10 3 1 6 10 13 17

Азия КубогыӨңдеу

Жыл Турнир раунды Орын Ойын Ұтыс Тең ойын Жеңіліс Ұпай Соққан добы Жіберген добы
  1996 Квалификациядан өте алмады 3 4 1 0 3 3 1 6
  2000 Квалификациядан өте алмады 2 4 3 0 1 9 8 3

Ұлттар ЛигасыӨңдеу

Жыл Лига Топ Орын Матч Жеңіс Тең Ұтылыс Доп Ұпай
2018/2019 D 1 2 6 1 3 2 8-7 6
2020/2021 C 4 4 6 1 1 4 5-9 4
2022/2023 C 3 1 6 4 1 1 8-6 13

ФормаӨңдеу

Жылдар Жеткізуші
1994–1996   Adidas
1996–1998   Puma
1998–1999   Grand Sport
1999–2000   Adidas
2000–2002   Nike
2002–2003   Umbro
2003–2004   Nike
2004–2005   Puma
2005–2008   Diadora
2008–2012   Umbro
2012–   Adidas

Дереккөз: FootballShirtsVoltage.com[7]

ДереккөздерӨңдеу

СілтемелерӨңдеу