Қатынас құру

(Қатынау бетінен бағытталды)

Қатынас құру, қатынау (Доступ; access) — 1) сұраныс бойынша мәліметтерді алу мүмкіндігі; мәліметтерді таңдау тәсілдерінің сипаттамасы; 2) сақтау құрылғысымен және онда орналасқан файлдармен мәліметтерді жазу немесе оқу үшін байланыс орнату процедурасы.

Алгоритмдік қатынас құру өңдеу

Алгоритмдік қатынас құру (Алгоритмический доступ; algorithmic access) — адресті қандай да бір алгоритм бойынша есептеуге негізделген қатынас құру.

Біртіндеп қатынас құру өңдеу

Біртіндеп қатынас құру (Последовательный доступ; sequential (serial) access) — файл жазбаларының файлдың құрылу процесінде ескерілгендей, жадта орналасу ретімен қатынас құру тәсілі.

Дара өрісті қатынас құру өңдеу

Дара өрісті қатынас құру (Монопольный доступ; exclusive access) — бағдарламаның мәліметтерге монопольдық режимде қатынас құруы. Бір бағдарлама монопольдық режімде қолданатын мәліметтерге басқа бағдарламалардың катынас құру мүмкіндігі болмай, олар күту режімінде тұрады.

Жергілікті қатынас құру өңдеу

Жергілікті қатынас құру (Локальный доступ; local access) — компьютердің енгізу-шығару құрылғылары арқылы қатынас құру.

Кванттық-көпшілік қатынас құру өңдеу

Кванттық-көпшілік қатынас құру (Множественный доступ с квантованием; time- division multiple access) — мәліметтерді жеткізу жүйелерінде кванттық уақыт беру ортасына қатынас құруды басқару әдісі; бір символды жалпы (сақиналық) арнамен жеткізу үшін әрбір торапқа бөлінеді.

Кестемен қатынас құру өңдеу

Кестемен қатынас құру (Доступ по расписанию) — пайдаланушының жүйемен жұмысын алдын ала белгіленген белгілі бір уақыт аралығында ұйымдастыру.

Көпшіліктік қатынас құру өңдеу

Көпшіліктік қатынас құру (Множественный доступ; Multiple access) — мәліметтер алмастыру желілерінде кеңтаралымды арнаға көптеген станциялардың катынауы. Мұнда қайшылықты табу арқылы реттестіріп аттасуды қайта орындау жолдары ұйымдастырылады.

Кілттік қатынас құру өңдеу

Кілттік қатынас құру (Доступ по ключу (ключевой доступ); keyed access) — файл жазбасына өту оның кілтін көрсету арқылы орындалатын қатынас құру тәсілі.

Параллель қатынас құру өңдеу

Параллель қатынас құру (Параллельный доступ; parallel access) — сақтау құрылғыларында биттердің біртіндеп емес, бір уақытта берілуі арқылы мәліметтерге қатынас құру.

Тікелей қатынас құру өңдеу

Тікелей қатынас құру (Прямой доступ; direct access) — мәліметтердің барлық элементтеріне қатынас құру біркелкі, сондықтан кез келген элементке өту үшін басқа элементтерді қарастырудың қажеті болмайды.[1]

Ішкі сілтемелер өңдеу

Сыртқы сілтемелер өңдеу

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі:Информатика және компьютерлік техника/ Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5