Қолтықгүл, миддендорфия (Mіddendorfіa) – тергүл тұқымдасына жататын бір жылдық өсімдік. Қазақстанда Ертіс өзенінің бойында, Каспий ойпатында, Сарыарқа мен Зайсанда кездеседі. Ылғалы мол шабындық жерлер мен өзен аңғарларында өсетін 1 түрі – днепрлік қолтықгүл (mіddendorfіa borysthenіca) бар. Оның биіктігі 2–15 сантиметр. Сабағы тік, жоғарғы бөлігі 4 қырлы. Жұмыртқа тәрізді бүтін жиекті отырмалы (сағақсыз) жапырақтары сабаққа кезектесіп орналасады. Қысқа сағақты дара гүлдері жапырақ қойнауларында (қолтықтарында) жетіледі. Әрбір гүлінің гүл табанынан түтік тәрізді ұзынды-қысқалы кезектесіп 12 тостағанша, 6 қызғылт түсті күлте жапырақшалары дамиды. Аталығы – алты, аналығы біреу. Мамыртамыз айларында гүлдеп, қыркүйекте жеміс салады. Жемісі – көп тұқымды, жоғарғы жағы 4 тісті болып ашылатын қауашақ. Тұқымы жұмыртқа тәрізді, сырты дөңес, іші шұңқыр.[1]

Қолтықгүл
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
Сабы: Myrtales
Тұқымдасы: Lythraceae
Тегі: Lythrum
Түрі: Lythrum borysthenicum
Екі-есімді атауы
Lythrum borysthenicum
(Schrk.) Litv.
Синонимдері

Portula timeroyi Fourr.
Portula nummulariifolia Fourr.
Peplis tithymaloides Bertol.
Peplis timeroyi Jordan
Peplis nummulariifolia subsp. hispidula (Durieu) P. Fourn.
Peplis nummulariifolia subsp. erecta P. Fourn.
Peplis nummulariifolia subsp. borysthenica (Schrank) P. Fourn.
Peplis nummulariifolia Jordan
Peplis hispidula Durieu
Peplis erecta Req. ex Benth.
Peplis erecta Moris
Peplis borysthenica Schrank
Peplis boraei Lange
Peplis boraei (Guépin) Jordan
Peplis biflora Salzm. ex DC.
Peplis australis J. Gay ex G. Sampaio
Middendorfia nummulariifolia (Loisel.) Tacik
Middendorfia hispidula (Durieu) Tacik
Middendorfia hamulosa Trautv.
Middendorfia erecta (Req.) Tacik
Middendorfia borysthenica (Schrank) Trautv.
Lythrum timeroyi Rouy & Camus
Lythrum nummulariifolium Loisel.
Lythrum hispidulum (Durieu) Koehne
Lythrum borysthenicum subsp. hispidulum (Durieu) O. Bolòs & Vigo
Lythrum borysthenicum var. erectum (Req.) O. Bolo & Vigo
Lythrum boraei (Guep.) Klokov
Lythrum biflorum (DC.) Gay
Lythropsis peploides Welw. ex Koehne
Ammannia borysthenica DC.
Ammannia boraei Guep.

Пайдаланған әдебиетттер өңдеу

  1. Қазақ энциклопедиясы