Қызғалдақ ағашы
Басқа мағыналар үшін Қызғалдақ ағашы деген бетті қараңыз.
Қызғалдақ ағашы (лат. Liriodendron) - орыс тілінде Лириодендрон немесе Тюльпанное дерево деп атайды.
| Қызғалдақ ағашы | |
|---|---|
 |
Ағаш туралы өңдеу
Қызғалдақ ағашы – жалпақжапырақты ағаш. Биіктігі 35-40 м, діңінің жуандығы 2 метрден асады. Қызғалдақ ағашы 500 жыл өмір сүреді және 20 жылдан кейін мамыр-маусым айларында гүлдейді. Гүлдері қызғалдақтың гүліне қатты ұқсайды, түсі ашық-жасыл, 4 күлтеден тұрады. Жапырағы да қызғалдақтың сыртқы пішініне ұқсас. Гүлінің көлемі-6 см болса, жапырағының ұзындығы-15 см-ге жетеді. Жапырақтары күзге таман сары түске айналады. Биік өсетін шымыр ағаш болғандықтан, оны құрылыс материалдарына пайдаланады.
Қолданылуы өңдеу
Қызғалдақ ағашын көбінесе құрылысқа 35 жастан асқан кезінде қолданады. Себебі, 35 жастан асқан қызғалдақ ағашы бамбуктен де қатты, темірдей мығым болады. Тіпті кейде үлкен зауыттарды салғанда, осы ағашты темір орнына механизмдердің жабдығы ретінде қолданған. Бірақ елімізде бұл ағаш өте аз кездеседі, ол қытай және өзге де шет елдерден әкелінеді. Қызғалдақ ағашы тропиктік аймақтарда алып ағаштар қатарына кіреді. Жапырағы мен гүлі тәтті шырынды келеді. 15-20 метрлік қызғалдақ ағашынан 1кг қызыл бал алынады. Иісі жағымды, бұтағы саялы болғандықтан оны барлық жерге егеді. Әсіресе саябақтар үшін қызғалдақ ағашы таптырмайтын өсімдік. Айтарлықтай тез өседі. Әр көшеттің арақашықтығы 8-10 метрден кем болмауы керек. Сәндік үшін өсірілетін алтын түсті, ала жапырақты түрлері де бар.
Күтімі өңдеу
Отаны ыстық аймақтан болса да, суыққа төзімді өсімдік. -300 С суыққа шыдайды.
Көбейтілуі өңдеу
Тұқымын қалемшелеу және телу жұмыстары арқылы көбейтуге болады.
Қызғалдақ ағашы туралы тақпақ өңдеу
Жапырағы, гүлдері
Қызғалдаққа ұқсайды.
Көп болғанмен түрлері
Бізде онша көп шықпайды.
Беріктігі темірдей,
Құрылысқа өте жарамды.
Осы ағаштан жасайды
Өте мықты бағанды.
Сілтемелер өңдеу
- Гүлстан, өсімдіктер туралы сайт Мұрағатталған 20 ақпанның 2012 жылы.
Дереккөздер өңдеу
Қ 74 Құлжабаева Г.Ә.;«Өсімдіктер әлемі» оқу-әдістемелік кешені, Ағаштар: Дидактикалық материал - Алматы, 2010 - 15 б; ISBN 978-601-7237-03-5