KZM электронды төлем жүйесі

KZM (ағылш. «Қазақстандық ақша») — Қазақстан Республикасында әзірленген дебеттік электронды төлем жүйесі (тағы да қарау http://www.banker.kz/index.php/topic/39215-aljans-bank-zapustil-pervuju-otechestvennuju-a/). Жүйені іске қосу 2011 жылдың шілде айында жүргізілген. Қазіргі кезде жүйеде 300 000 аса тіркелген пайдаланушылар бар (тағы да қарау http://comment-respublika.info/comment/showtopic/12028/). Сарапшылардың пікірінше, KZM «электронды ақша» атқарымдығына ие, бірінші қазақстандық төлем жүйесі болып табылады (тағы да қарау http://www.alb.kz/media_center/mass_media/2011/07/1645(қолжетпейтін сілтеме)). Сыншылар жүйеде пайдаланушыларды тіркеу шаралары қиын екендігін баса айтып отыр (тағы да қарау (Тағы қараңыз http://jnet.kz/tag/kzm/ Мұрағатталған 3 қаңтардың 2012 жылы.).

Төлемдер мынадай қызмет көрсетулер пайдасына іске асырылады:

• ЖКХ (ИВЦ Алексо, Казатомпром, және т.б.)
• Теледидар;
• Телефония мен нтернет;
• Сауда-саттықтар (allegro және басқа да);
• Интернет дүкендер (flip.kz және басқа да);
• Дисконт сервистер (мысалы, chocolife.me);
• Шетелдік төлем жүйелері (ЯндексДеньги және басқа да);
• Басқадай қызметтер (мысалы, әлеуметтік желілер, kolesa.kz, компьютерлік ойындар).

Төлемдерді іске асыру үшін KZM қорғалған қосылыстарды және көп факторлы түпнұсқаландыру механизмін пайдаланады. KZM пайдаланушылары ақшаны бір-біріне аудара алады, жүйеден ақшаны шығара алады.

KZM құру идеясы

«Альянс Банкі» АҚ (бұдан әрі - Банк) қызметкерлерінің пікірінше, 2009 жылы Банк басшылығы мен мамандары, пайдаланушыларға үйден шықпай-ақ, өзін барлық қажеттілермен қамтамасыз етуге, КАЗНЕТ-те қауіпсіз төлемдер жүргізуге мүмкіндік беретін жүйе тұжырымдамасын құрды. Банк қызметкерлерінің айтуымен, осы идеяны «Innovation Process Group» ЖШС мамандары жүзеге асырды.

Банк пен IPG рөлі

Жүйенің веб-сайтына ұсынылған ақпаратқа сәйкес, KZM төлем жүргізетін пайдаланушылар мен қызмет көрсетуді жеткізушілер арасындағы делдал болып табылады. Төлемдер процессингі «Альянс Банкі» АҚ ИТ жүйесінде арқарылады. Банк қызметкерлері, осы деректің нәтижесінде жүйенің қауіпсіздігі жоғары дәрежеде екенін атап көрсетті. Алайда, сыншылардың пайымдауынша, пайдаланушылар Банкіге байланып қалады.

KZM артықшылығы мен қауіпсіздігі

Жүйені құрушылардың пікіріне сай, KZM пайдалану кезінде пайлданушылар үшін қаржылық тәуекелдіктер едәуір төмендейді (см.также http://bolashak.kz/ru/events/single/184(қолжетпейтін сілтеме)):

• Ақша, қандай да бір жеке тасымалдауышқа беркітілмей, қауіпсіз тасымалдауышта сақталады.
• Процессинг, Банкінің ақпараттық қауіпсіздік (бұдан әрі - АҚ) шараларына сәйкес қызмет атқаратын, Банкінің ИТ жүйесінде іске асырылады.
• KZM көп факторлы түпнұсқаландыру механизмді және АҚ басқа да шаралары пайдаланады.

KZM әмияндарының түрлері

Базалық әмиян	Премиум-әмиян
Коммерсанттар мен сервис-провайдерлердің қызметтерін төлеу мүмкіндігі	Коммерсанттар мен сервис-провайдерлердің қызметтерін төлеу мүмкіндігі
Банкімен шарттар жасасу қажет емес	Банкіде есеп айырысу шоты болуы керек
Базалық әмиянды қайталап толықтыру мүмкіндігі жоқ	Премиум-әмиянды түрлі тәсілдермен толықтыру мүмкіндігі бар
Базалық әмияннан ақшаны тікелей шешіп алу мүмкіндігі жоқ	Премиум-әмияннан ақшаны түрлі тәсілдермен шешіп алу мүмкіндігі бар
Басқа Базалық әмияндарға ақша аудару мүмкіндігі жоқ	Басқа премиум-әмияндарға ақша аудару мүмкіндігі бар

KZM толықтыру тәсілдері

Жүйеде әмияндарды толықтырудың екі мүмкіндігі қарастырылған:

• Банкінің есеп айырысу-кассалық бөлімшелері арқылы.
• Онлайн.

Жүйені құрушылардың мәлімдеулеріне сәйкес, жуық арада төлемді мынадай арналар арқылы іске асыру жоспарланып отыр:

• Мобильді телефон арқылы (Handypay).
• Төлем терминалдары.
• Банкоматтар.

Интернет дүкендер үшін мүмкіндіктер

Қазақстандық кәсіпкерлердің пікірінше KZM-мен ынтымақтасатын Интернет дүкендер мынадай үш артықшылыққа ие:

• KZM бүкіл Қазақстан бойынша сату арналарын ұсынады. Мысалы, KZM елдің Банк бөлімшелері орналасқан, барлық елді мекендерінде пайдаланылады.
• Интернет дүкендермен өзара есеп айырысу 24 сағат бойы іске асырылады.
• KZM-мен ынтымақтасатын Интернет дүкендер, пайдаланушылардың көз алдында қызмет көрсетудің сыналған және сенімді жеткізушілері ретінде орын алады.

Тағы да қарау

• www.kzm.kz

• www.handypay.kz

• www.alb.kz

• Facebook, vkontakte KZM беттерін.