Шығыс Қазақстан

Шығыс Қазақстан - Қазақстанның шығысында, солтүстігінде Ресеймен, оңтүстік-шығысында Қытай елімен шекаралас аймақта орналасқан өңір. Батысында Сарыарқа, оңтүстігінде Балқаш-Алакөл ойысымен шектесіп жатыр. Абай облысы және Шығыс Қазақстан облысы аумағын қамтиды. Ірі қалалары: Семей, Өскемен.

Шығыс Қазақстан
Шығыс Қазақстан
     Орталық Қазақстан      Солтүстік Қазақстан      Оңтүстік Қазақстан      Шығыс Қазақстан      Батыс Қазақстан
Аумағы 283,3 мың км2
Құрамына енетін облыстар Абай облысы, Шығыс Қазақстан облысы
Халқы 1530,8 мың адам
Халқының тығыздығы 1 км2-ға 6,3 адамнан
Қала халқының үлесі 60%
Қазақстан халқының ішіндегі үлесі 11%

Жер бедері өңдеу

 
Мұзтау шыңы

Шығыс Қазақстанның жер бедері биік таулы, жоталы. Шыңдарының көпшілігін мәңгілік қар және мұздықтар жапқан. Алтайдың ең биік шыңы - Мұзтау (Белуха) (4506 м). Үлбі өзені аңғарында жылына 1570 мм жауыш-шашын түседі. Бұл - еліміздегі ең жоғарға көрсеткіш. Таулардан бастау алған көптеген өзендер тау етегіндегі құнарлы жазықтар мен ірі тауаралық қазан-шұңқырларды суландырады.

Көлдері өңдеу

Шығыс Қазақстанның басты су күретамыры - Ертіс. Аудан аумағындағы ірі көлдер: Зайсан, Марқакөл және т.б. Зайсан көлі Бұқтырма СЭС-ның салынуына байланысты көтеріле келіп, су қоймасының едәуір бөлігін қамтитын болды.

Қатынас жолдары өңдеу

Теміржол және автомобиль жолдары арқылы Шығыс Қазақстан Батыс Сібірмен, Ресейдің еуропалық бөлігінің аудандарымен және Орта Азия республикаларымен жалғасады.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Бейсенова Ә.С., Қирабаев Ә.С. Қазақстанның географиялық атласы.- Алматы: "Атамұра", 2013.- 104 бет. ISBN 978-601-282-832-0