Ёнджо

Ёнджо (1694 – 1776) — Чосон мемлекетінің 21-ші ваны (1724 – 1776). Сукчон–ванның Чой Сук – бин ханымнан туылған екінші ұлы. Ол үлкен ағасы Кёнджонның ерте дүние салуынан кейін таққа отырды.

Ішкі саясаты.

Ёнджоның билігі кезінде, кейінгі оның немересі Чонджо тұсында Чосон аумағында конфуций ілімі үстемдік етті. Ёнджо-ванның өзі Конфуций философиясына ерекше мән беріп, маңызды мемлекеттік лауазымдарға конфуциан шенеуіктерін тартты. Ёнджо-ванның билігі кезінде атақты әрі құпия үкімет бақылаушысы Пак Мунсу (1691 – 1756) қызметімен ерекшеленді. Бұл адамға тұрғындар атынан заңсыз орын алып жатқан шенеуіктер арасындағы жемқорлықтың өршіп кетуіне шағым айта алатын.

Оның билік жылдары бірқатар оқиғалармен бастау алды. 1728 жылы Ли Рин Хвеның көтерілісін басып, партиялармен ұзақ күресте жеңіске жетті. Үкіметке және өзге лауазымдарға партиялық жүйесіне қарамайтын адал шенеуіктерді тағайындады. 1734 жылы елде реформалар жобасын жасаумен айналысатын комитеттер құрды. Осының нәтижесінде елде салық реформасы мен бірқатар заңдар қабылданды. 1745 жылы аймақтардағы жағдайды бақылау жасау үшін инспекторлар жіберіліп, айлық есеп беріп отырды. 1746 жылы "Соктэджон", 1750 жылы "Конъёкпоп" заңдары қолданысқа енгізілді. 1763 жылы елге батат жемісі әкелініп, оңтүстік аймақтарда өсірілді. Елде сирхак идеясы арқасында корей тілі мен жазуы дами түсті.

Ёнджо – ван Чосон аумағында таралып жатқан рим – католиктерінің ілімін қудалау жұмысын күшейткен бірінші билеуші болды. Католицизм ілімі әсіресе елдің Канвондо мен Хванхэдо аумақтарында таралды. 1758 жылы чосон билігі католик діндардарларын түтқындап және жазалауды күшейтті.

Ұлын өлім жазасына кесуі

Ёнджо – ван билігі тұсында ерекше орын алған бір оқиғалардың бірі – өз ұлы, тақ мұрагері Садо ханзаданы өлім жазасына кесуі болды. Ханзада психикалық ауытқушылықпен ауыратын. Ёнджо өз ұлын өлім жазасына кесу тәртібін өзгертіп, ұлын күріш сақтап, кептіретін ағаш жәшікке салып, сегіз күн ұстады. Сонда аштық мен ауа жетпеуінен дүние салды. Бұл оқиға 1762 жылы орын алды.

Сыртқы саясаты.

Ёнджо сыртқы саясатында Қытаймен және Жапониямен дипломатиялық байланыс жасады. 1724, 1725 жылы Цин империясынан Акдун бастаған елшілік келді. 1725, 1738 жылдары Цин империясына, 1748, 1764 жылы Жапонияға елшілік жіберілді.

Дереккөздер

• Концевич Л. Р. Хронология стран Восточной и Центральной Азии. — Москва: Восточная литература РАН, 2010. — 806 с. — ISBN 978-5-02-036350-2.
• История Востока. Восток на рубеже средневековья и Нового времени XVI—XVIII вв. Том 3. Под редакцией Рыбакова Р. Б., Алаева Л. Б. М., 2000. — 696 с. — ISBN 5-02-018102-1
• Тихонов В. М., Кан Мангиль. История Кореи: В 2 т. Т. 1: С древнейших времен до 1904 г. (Orientalia et Classica: Труды Института восточных культур и античности: вып. 41.) — М.: Наталис, 2011. 533 с. — ISBN 978-5-8062-0343-5
• Ж. Н. Алимбаева. История массовой культуры Южной Кореи: учебное пособие. — Алматы: Қазақ университеті, 2012. 152 с.