Уикипедияға қош келдіңіз!

Бұл кез келген адам еркін өңдей алатын
ашық әрі тегін энциклопедия.

Қазір қазақ тілінде 232 293 мақала бар.

Таңдаулы мақала

Қара құрдым

Қара құрдым (ағылш. Black hole) — жойқын тартылыс күші арқылы бүкіл материя мен жарық нұрын еш жібермей өзіне тартып ала алатын массасы өте ауыр жұлдыз дене (үңгір емес).

Массасы белгілі шамадан жоғары тұрақты жұлдыз өзінің термоядролық реакциясына қажетті отыны таусылған соң тартылыс күшінің әсерінде ішіне қарай шұғыл жемірілуден деформацияланып қара құрдым пайда болады. Қара құрдымның массасы өте жоғары, тартылыс күші өрісі тым жойқын болғандықтан, ешқандай материя, магнитті толқын, жарық жылдамдығында қозғалады делінетін жарық радиациясы одан қашып құтыла алмайды (оның бетіне түскен жарық ешқашан кері шағылыспайды), сыртқа еш жарық шығармайды.

Жақсы мақала

Қымыз

Қымыз — биенің сүтінен дайындалатын денсаулыққа шипалы әрі жұғымды сусын.

Қымыз — түркі және моңғол көшпелі халықтарының бірнеше мыңжылдықтан бері пайдаланып келе жатқан сусыны.

Қымыз ашыған күні қымыздың алды ауыл адамдарына беріледі. Жазғытұрымда бие байланған кезден бастап, қазан айының басына дейін (бие ағытылғанша) қымыз үзілмейді. Қымыздың жақсы болуы ыдысына, ашытылуына, ұсталу бабына байланысты болады. Қымыздың шипалық, емдік маңызы зор.

Бие сүтінен даярланатын қымызды көптеген көшпелі халықтар — қазақтар, қырғыздар, башқұрттар баяғы заманнан білген. Оны даярлау әдістерін ежелгі скифтер де білген екен. Біздің заманымызға дейінгі V ғасырда грек тарихшысы Геродот, көшпелі скифтер бие сүтінен қымыз даярлаған, деп жазды.

Тәулік суреті

Греко мүйісі ұлттық паркіндегі теңіз үңгірлері

Аптаның бірлескен жұмысы

Таңдалмаған. Оны сіз де жасай аласыз!

Уикимедиа қорының басқа да жобалары

	Ортаққор Ашық файлдар қоры			Уикисөздік Ашық сөздікқор
	Уикидерек Ашық дерек базасы			Уикикітап Ашық кітап пен оқулық қоры
	Уикихабар Ашық жаңалықтар			Уикидәйек Дәйексөз жинағы
	Уикиқайнар Ашық кітапхана			Уикитүрлер Түрлер тізімдемесі
	Уикисабақ Білім қоры			Уикисаяхат Жиһанкез нұсқаулығы
	MetaWiki Жобаларды үйлестіру			МедиаУики Уики бағдарламалық жасақтама

Білгенге маржан

Бикол халқында (суретте) мұрагерлік ерлер арасында да, әйелдер арасында да жүзеге асырылған.
Соңғы 4000 жылда бірде-бір жануар қолға үйретілмеген.
Балдың бір келісін жасау үшін, аралар 2 миллион гүлді аралап шығуы тиіс.
1983 жылы бала туылмаған жалғыз ел — Ватикан.
Ең көп жауын жауатын жер — Гавайи аралындағы тау. Бұл жерде жылына 350 күн жаңбыр жауады.
Футболшы допты басымен әр ұрған сайын миындағы 1000 жасуша өледі.
Шри-Ланканың байырғы халқы веддалардың маса мен сүліктерге иммунитеті бар, бұл тіршілік иелері бұларды ешқашан шақпайды.

Жаңалықтар

Өзекті оқиғалар

COVID-19 пандемиясы әлемде / Қазақстанда • Ресейдің Украинаға басып кіруі

17 қыркүйек — Қазақстан елордасының атауы Нұр-Сұлтаннан Астанаға ауысты.
8 қыркүйек — Ұлыбритания патшайымы II Елизабет (суретте) 96 жасында қайтыс болды, оның орнына таққа ұлы III Чарлз отырды.
5 маусым — Қазақстанда республикалық референдум өткізілді.
4 мамыр — Әлемде тек Африка елдерінде ғана анықталып келген маймыл шешек ауруы маймыл шешек инфекциясы тіркелмеген елдерде өршігеніне мамандар алаңдай бастады.
24 ақпан — Ресей әскері Украина жеріне басып кірді.
2 қаңтар — Жаңаөзенде сұйылтылған газдың қымбаттауына байланысты наразылық шаралары басталып аяғы Қаңтар оқиғасына ұласты.

Күндерек

30 қыркүйек

Ботсвана, Тәуелсіздік күні.
БҰҰ. Халықаралық аудармашы күні.

Оқиғалар

1902 — Жасанды жібек (лат. viscosus) патенттелді
1928 — Ағылшын микробиологы А. Флеминг (en:Alexander Fleming) пеницилинді ойлап тапқаны туралы жариялады.
1980 — Ethernet туралы бірінші сипаттама жарияланды.
1980 — Шекель - Израиль жаңа валютасы енгізілді.

Туғандар

1870 — Жан Батист Перрен (en:Jean Baptiste Perrin) (1942), француз физигі, 1926 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты
1905 — Невилл Фрэнсис Мотт (en:Nevill Francis Mott) (1996), ағылшын физигі, 1977 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты
1928 — Эли Визель (en:Elie Wiesel), американдық жазушы және ұстаз, 1986 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты.
1939 — Жан Мари Лен (en:Jean-Marie Lehn), француз химигі, 1987 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты.
1943 — Иоганн Дайзенхофер (en:Johann Deisenhofer), неміс биофизигі, 1988 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты.

Қайтыс болғандар

1755 — Франческо Дюранте (1684), италияндық композитор
1922 — Антонио Фаваро (en:Antonio Favaro) (1847), италияндық математик, ғылым тарихшысы.
1990 — Патрик Виктор Мартиндейл Уайт (en:Patrick Victor Martindale White) (1912), Австралия жазушысы.
1994 — Андре Львов (en:Andre Michael Lwoff) (1902), француз микробиологы, 1965 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты.

Қазір 9:16 am Жұма, 30 қыркүйек, 2022 (UTC+6) – Бетті жаңалау

Басты бет