Жыл адамы (немесе Жыл тұлғасы; ағылш. Person of the Year) — Америка Құрама Штаттарының әйгілі Time атты журналы дәстүрлі түрде жыл сайын желтоқсан айында шығатын соңғы басылымда жарияланатын номинация.

Жыл адамы
2023
Тейлор Свифт

Алдыңғы лауреаттар:
202220212020

Алғышарттары

өңдеу

"Жыл адамын" таңдау дәстүрі 1927 жылы TIME редакторлары жыл жаңалықтарын жасаушыларды қарастырған кезде басталды. Бұл идея сонымен қатар сол жылдың басында ұшқыш Чарльз Линдбергтің Тарихи трансатлантикалық рейсінен кейін мұқабасында болмауынан туындаған редакциялық конфузияны түзету әрекеті болды. Жылдың соңына қарай Линдбергтің жылдың адамы атанған мұқаба мақаласы екі мақсатқа да қызмет етеді деп шешілді.

Лауреаттары

өңдеу

Франклин Рузвельт, Адольф Гитлер, Иосиф Сталин, Джордж Буш, Америкалық сарбаз, сондай-ақ интернет қолданушысы әр жылда Жыл адамы ретінде таңылған. Ал 2007 жылы Ресей Федерациясының Президенті — Владимир Путин Жыл адамы номинациясын иеленді.

Екі мәрте Жыл адамы атағын алғандардың саны — 15 (хронологиялық ретпен): Франклин Рузвельт, Иосиф Сталин, Джордж Маршалл, Гарри Трумэн, Уинстон Черчилль, Дуайт Эйзенхауэр, Линдон Джонсон, Ричард Никсон, Рональд Рейган, Дэн Сяопин, Михаил Горбачёв, Билл Клинтон, Америкалық сарбаз (абстрактты ұғым), Джордж Буш-кіші, Барак Обама.

Үш мәрте Жыл адамы атағын алғандардың саны — 1 адам: Франклин Рузвельт.

Бұл номинацияны қазіргі таңда бірде-бір қазақстандық алған емес.

Time журналы бойынша «Жыл адамы» лауреаттарының тізімі

өңдеу
Жыл Портрет Лауреат Өмір сүрген
жылдары
Түсініктеме
1927     Чарльз Линдберг 19021974 1927 жылы ол Нью-Йорктен Парижге Атлант мұхиты арқылы тоқтаусыз ұшқан алғашқы адам болды.
1928     Уолтер Крайслер 18751940 1928 жылы Крайслер Chrysler Building-ті бастамас бұрын өзінің Chrysler компаниясының Dodge-мен бірігуін басқарды.
1929     Оуэн Янг 18741962 "Юнг жоспарын" (1929) — Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі неміс репарацияларын реттеу бағдарламасын жасаған комитетті басқарды.
1930     Махатма Ганди 18691948 Үндістанның тәуелсіздік қозғалысының жетекшісі болды. 1930 жылы ол тұзды жорықты басқарды — Ұлыбритания билігінің тұз салығын енгізуіне наразылық ретінде 390 шақырымдық шеру.
1931     Пьер Лаваль 18831945 1931 жылы ол алғаш рет Францияның премьер-министрі болып сайланды. Гувердің мораторийіне қарсы болған кезде американдық баспасөзде танымал болды — Бірінші дүниежүзілік соғыстағы қарыздар бойынша төлемдерді уақытша тоқтату, ол Францияда да, АҚШ-та да танымал болмады.
1932     Франклин Рузвельт 18821945 Алғаш таңдалған АҚШ президенті; Рузвельттен кейін «Жыл адамы» атағын Джеральд Фордтан басқа, барлық АҚШ президенттері ала бастады. Рузвельт 1932 жылы АҚШ-тағы президенттік сайлауда сенімді жеңіске жетіп, қазіргі президент Герберт Гуверді жеңді.
1933     Хью Джонсон 18821942 1933 жылы АҚШ президенті Франклин Рузвельт "адал тәжірибе" кодекстерін құру және бағаны тұрақтандыру үшін өнеркәсіп, Еңбек және үкіметтің күш-жігерін біріктіруді тапсырған ұлттық қалпына келтіру әкімшілігінің директоры болып тағайындалды.
1934     Франклин Рузвельт 18821945 1933 жылдан 1945 жылға дейін АҚШ президенті болды. 1934 жылы оның реформалары өз жемісін бере бастады.
1935     Хайле Селассие I 18921975 1935 жылы Эфиопия императоры болды, итальяндық әскерлер Эфиопияға басып кіріп, екінші Италия-Абиссиния соғысын бастады.
1936     Уоллис Симпсон 18961986 1936 жылы оның Король Эдвард VIII-мен қарым-қатынасы оған үйлену үшін тақтан бас тартуға әкелді.
1937     Чан Кайши 18871975 1937 жылы екінші жапон-қытай соғысы басталған кезде Қытай Республикасының Премьер-министрі болды.
    Сун Мэйлин 18972003 1927 жылдан 1975 жылы қайтыс болғанға дейін Чан Кайшидің әйелі болды. Ерлі-зайыптылар "жылдың адамы мен әйелі"деп аталды.
1938     Адольф Гитлер 18891945 Германия канцлері, сәйкесінше аншлюс пен Мюнхен келісімінен кейін 1938 жылы Германияның Аустриямен және Судет облысымен бірігуін басқарды.
1939     Иосиф Сталин 18781953 1939 жылы БКП(б) ОК Бас хатшысы және Кеңес одағының жетекшісі болды.
1940     Уинстон Черчилль 18741965 1940 жылы Дюнкерк операциясы мен Ұлыбритания шайқасы кезінде Ұлыбританияның премьер-министрі болды.
1941     Франклин Рузвельт 18821945 1941 жылы Перл-Харборға шабуыл, Жапонияға соғыс жариялау және АҚШ-тың Екінші дүниежүзілік соғысқа кіруі кезінде АҚШ президенті болды. Журналдың редакторлары бастапқыда Дамбо пілінің пайдасына таңдау жасап, оны "жылдың сүтқоректісі" деп атады, бірақ Перл-Харборға шабуылдан кейін (басылым шыққанға дейін) Дамбоны Рузвельтпен алмастырды.
1942     Иосиф Сталин 18781953 1942 жылға қарай ВКП(б) ОК Бас хатшысы және Сталинград шайқасын бақылайтын ХКК төрағасы болды (1942-1943).
1943     Джордж Маршалл 18801959 1943 жылы АҚШ құрлық күштері штабының бастығы ретінде генерал Екінші дүниежүзілік соғыста АҚШ-тың іс-қимылын ұйымдастыруда маңызды рөл атқарды.
1944     Дуайт Эйзенхауэр 18901969 1944 жылғы Оверлорд операциясы кезінде Еуропадағы Одақтас Күштердің Жоғарғы қолбасшысы болды.
1945     Гарри Трумэн 18841972 1945 жылы Франклин Рузвельт қайтыс болғаннан кейін АҚШ президенті болды, Хиросима мен Нагасакиге атом бомбалауына рұқсат берді.
1946     Джеймс Бирнс 18791972 1946 жылы Иран дағдарысы кезінде АҚШ-тың Мемлекеттік хатшысы болды, Сталинді қатты сынға алды. Оның "Германияға қатысты саясатты қайта қарау" сөзі АҚШ-тың болашақ саясатының үнін анықтады және Моргентау жоспарынан бас тартуға себеп болды.
1947     Джордж Маршалл 18801959 1947 жылы АҚШ Мемлекеттік хатшысы болды, Маршалл жоспарының сәулетшісі болды.
1948     Гарри Трумэн 18841972 1948 жылы АҚШ президенті болып сайланды, бұл Америка тарихындағы сайлаудағы ең үлкен тосын сыйлардың бірі болды
1949     Уинстон Черчилль 18741965 "Жарты ғасыр адамы" деп жарияланды. Ұлыбритания мен одақтастарды Екінші дүниежүзілік соғыста жеңіске жеткізді. 1949 жылы оппозиция жетекшісі болды.
1950     Америкалық солдат Корея соғысына қатысқан АҚШ әскерлерін білдіреді (1950-1953).
1951     Мохаммед Моссадык 18821967 1951 жылы Иранның премьер-министрі болып сайланды және Батыс мұнай компанияларын қуып жіберді Абадан дағдарысы.
1952     Елизавета II 19262022 1952 жылы ол әкесі Король Джордж VI қайтыс болғаннан кейін Ұлыбритания тағына отырды.
1953     Конрад Аденауэр 18761967 1953 жылы ГФР канцлері болып қайта сайланды.
1954     Джон Даллес 18881959 1954 жылы АҚШ Мемлекеттік хатшысы болды, Оңтүстік-Шығыс Азия шарты ұйымының сәулетшісі болды.
1955     Харлоу Кертис 18931962 1953 жылдан 1958 жылға дейін General Motors (GM) президенті болды. 1955 жылы GM бес миллион автокөлік сатты және бір жылда 1 миллиард АҚШ долларын тапқан алғашқы корпорация болды.
1956     Мажарстан бостандығы үшін күресуші 1956 жылы Кеңес Әскері басқан Кеңес Одағы үстемдік еткен үкіметке қарсы көтеріліске қатысқан Венгр революционерлерінің өкілі
1957     Никита Хрущёв 18941971 1957 жылы ол Кеңес одағының басшылығын нығайтып, оны төралқа мүшелерінің қызметінен босату жоспарын ашты және Кеңес одағын Спутник-1 ұшырумен ғарыштық жарыста басқарды.
1958     Шарль де Голль 18901970 1958 жылы мамырда Францияның премьер-министрі болып тағайындалды. 1958 жылы желтоқсанда төртінші Республика құлағаннан кейін және Бесінші республика құрылғаннан кейін Франция президенті болып сайланды.
1959     Дуайт Эйзенхауэр 18901969 1953 жылдан 1961 жылға дейін АҚШ президенті болды.
1960     АҚШ ғалымдары Ғалымдардың тізі көрсетілген: Лайнус Полинг, Исидор Айзек, Эдвард Теллер, Джошуа Ледерберг, Дональд Артур Глазер, Уиллард Либби, Роберт Вудвард, Чарльз Старк Дрейпер, Уильям Шокли, Эмилио Сегре, Джон Эндерс, Чарлз Таунз, Джордж Бидл, Джеймс Ван Аллен және Эдвард Пёрселл.
Раби, Теллер, Ледерберг, Глазер және Сегре — алғашқы еврейлер
1961     Джон Кеннеди 19171963 1961 жылы АҚШ президенті қызметіне кірісті, АҚШ-та дайындалған Кубалық жер аударылғандардың Кубаға сәтсіз басып кіруін ұйымдастырды.
1962     XXIII Иоанн 18811963 1958 жылдан 1963 жылға дейін Рим-Католик шіркеуінің басшысы болды. 1962 жылы ол Кариб теңізі дағдарысын шешуге делдал болып, екі жақтың да мақтауына ие болды. Сол жылы екінші Ватикан соборы шақырылды.
1963     Мартин Лютер Кинг 19291968 Азаматтық құқықтар қозғалысының жетекшісі. 1963 жылы ол өзінің әйгілі "Менің арманым бар"сөзін айтты.
1964     Линдон Джонсон 19081973 1964 жылы АҚШ президенті болып сайланды. Азаматтық құқықтар туралы Пактіні қабылдады, кедейлікке қарсы соғыс жариялады және АҚШ-тың Вьетнам соғысына қатысуын күшейтті.
1965     Уильям Уэстморленд 19142005 Вьетнам соғысы кезінде Оңтүстік Вьетнамдағы АҚШ әскерлерінің қолбасшысы болды
1966     «Бэби-бумерлер» 25 жасқа дейінгі және одан кіші американдық ерлер мен әйелдердің ұрпағын білдіреді.
1967     Линдон Джонсон 19081973 1963 жылдан 1969 жылға дейін АҚШ президенті болды.
1968     «Аполлон-8» астронавттары 1968 жылы Аполлон 8 экипажының мүшелері (Уильям Андерс, Фрэнк Борман және Джеймс Ловелл) жердің төменгі орбитасынан бірінші болып шығып, Айды айналып өтіп, 1969 жылы Айға алғашқы қонуға жол ашты.
1969     АҚШ орта табы [1] Үнсіз көпшілік және үнсіз ұрпақ ретінде де белгілі.
1970     Вилли Брандт 19131992 ГФР канцлері, "Кеңес Одағы мен Шығыс блогына батыл көзқарасының" арқасында "Шығыс пен Батыс арасында жаңа қарым-қатынас орнатуға деген ұмтылысы"үшін танымал болды.
1971     Ричард Никсон 19131994 1969 жылдан 1974 жылға дейін АҚШ президенті болды.
1972     Ричард Никсон 19131994 1972 жылы ол Қытайға барып, осы елге сапармен келген АҚШ-тың алғашқы президенті болды. Кейінірек КСРО-мен ОСВ-I келісімі Америка тарихындағы сайлаудағы ең үлкен жеңістердің бірі ретінде қайта сайланғанға дейін жасалды.
    Генри Киссинджер 19232023 АҚШ президентінің ұлттық қауіпсіздік жөніндегі кеңесшісі ретінде 1972 жылы Қытайға сапары кезінде Президент Никсонмен бірге жүрді.
1973     Джон Сирика 19041992 1973 жылы АҚШ-тың Колумбия округтік сотының бас судьясы ретінде Президент Никсонға Уотергейтке қатысты Ақ үй жазбаларын беруді бұйырды.
1974     Король Фейсал әс-Сауд 19061975 Сауд Арабиясының Королі. 1973-1974 жылдардағы Сауд Арабиясының Қиямет күні соғысы кезінде Батыстың Израильді қолдауына наразылық ретінде өз мұнайын әлемдік нарықтардан шығаруынан туындаған мұнай дағдарысына байланысты танылды.
1975     Америкалық әйелдер Американдық феминистік қозғалыстың жетістіктерін және "жұмыстың, идеялардың және саясатты дамытудың негізгі ағымына енген қарапайым, әдетте анонимді әйелдің мәртебесін" атап өту.
1976     Джимми Картер 1924 жылы туған 1976 жылы қазіргі президент Джеральд Фордты жеңіп, АҚШ президенті болып сайланды.
1977     Ануар Садат 19181981 Мысыр Президенті. 1977 жылы ол Мысыр-Израиль қатынастарын қалыпқа келтіру мақсатында Израильге барған алғашқы араб көшбасшысы болды.
1978     Дэн Сяопин 19041997 Қытай Вице-премьері. Хуа Гофэнді 1978 жылы Қытайды басқарудың жоғарғы басшысы ретінде құлатты.
1979     Аятолла Хомейни 19021989 1979 жылы Ирандағы Ислам революциясын басқарды, жоғарғы басшы болды.
1980     Рональд Рейган 19112004 1980 жылы ол қазіргі президент Джимми Картерді жеңіп, АҚШ президенті болып сайланды.
1981     Лех Валенса 1943 жылы туған Польшаның "ынтымақтастық" кәсіподағының жетекшісі және Гданьск келісімінің сәулетшісі 1981 жылы желтоқсанда қамауға алынып, әскери жағдай енгізілгенге дейін.
1982     Дербес компьютер Ақпараттық дәуірдің басталуын болжайтын "жыл машинасы" деп аталды
1983     Рональд Рейган 19112004 1983 жылы АҚШ президенті ретінде Гренадаға басып кіруді бұйырды және стратегиялық қорғаныс бастамасын қолдады.
    Юрий Андропов 19141984 КОКП Орталық Комитетінің Бас хатшысы стратегиялық қорғаныс бастамасының маңызды сыншысы болды. 1983 жылы тамызда ауруханаға жатқызылып, 1984 жылы қайтыс болды.
1984     Питер Юберрот 1937 жылы туған КСРО мен оның одақтастарының бойкотымен ерекшеленетін 1984 жылғы Жазғы Олимпиада ойындарын ұйымдастыруды басқарды.
1985     Дэн Сяопин 19041997 Қытайдың жоғарғы басшысы "православиелік марксистерге қарсы шыққан радикалды экономикалық реформалар" үшін танымал болды.
1986     Корасон Акино 19332009 Филиппин президенті болып сайланған 1986 жылғы Сары революцияның көрнекті қайраткері болды.
1987     Михаил Горбачёв 19312022 КОКП Орталық Комитетінің Бас хатшысы және Кеңес одағының жетекшісі ретінде 1987 жылы қайта құрудың саяси реформаларын басқарды.
1988     Қауіп төнген Жер ғаламшары Табиғат-анамен байланысты жыл ғаламшары.
1989     Михаил Горбачёв 19312022 "Онжылдықтың адамы" деп танылды. КОКП Орталық Комитетінің Бас хатшысы ретінде ол 1989 жылы Шығыс блок ыдырағанға дейін алғашқы еркін кеңестік сайлауды өткізді.
1990     Джордж Буш-үлкен 19242018 Америка Құрама Штаттарының президенті ретінде АҚШ-тың Парсы шығанағы соғысына қатысуын басқарды (1990-1991).
1991     Тед Тёрнер 1938 жылы туған CNN негізін қалаушы. "Шөлдегі дауыл" операциясы мен Парсы шығанағындағы соғысты жариялауға белсенді қатысты.
1992     Билл Клинтон 1946 жылы туған 1992 жылы қазіргі президент Джордж Бушты жеңіп, АҚШ президенті болып сайланды.
1993         «Бітімгерлер» Ұсынылған: Ясир Арафат, Фредерик де Клерк, Нельсон Мандела және Итжак Рабин.

Де Клерк Оңтүстік Африканың Мемлекеттік президенті ретінде 1990 жылы Манделаны түрмеден шығаруға бұйрық берді. Олар бірге апартеид жүйесін аяқтады.

Арафат Палестина ұлттық әкімшілігінің төрағасы ретінде және Рабин Израиль премьер-министрі ретінде 1993 жылы Ослода Палестина мен Израиль билігі арасындағы алғашқы жеке келісімге қол қойды.

1994       Папа Иоанн Павел II 19202005 Рим Папасы 1978 жылдан 2005 жылға дейін.
1995     Ньют Гингрич 1943 жылы туған "Республикалық революцияның" көшбасшысы. Өкілдер палатасының спикері болып сайланды.
1996       Дэвид Хо 1952 жылы туған Ғалым, АИТВ саласында алғашқы зерттеулер жүргізді.
1997       Эндрю Гроув 19362016 1997 жылы жартылай өткізгіш өнеркәсібінде ізашар ретінде танылған Intel компаниясының төрағасы және бас директоры болды.
1998     Билл Клинтон 1946 жылы туған АҚШ президенті ретінде 1998 жылы Левинский жанжалынан кейін импичмент жарияланды. Сенат оған тағылған айыптарды алып тастады.
    Кеннет Стар 19462022 Заңгер, Билл Клинтон әкімшілігі қызметкерлерінің қызметін зерттеді. 1998 жылы Клинтонның импичментіне себеп болған баяндама жариялады.
1999     Джеффри Бэзос 1964 жылы туған Amazon компаниясының негізін қалаушы және бас директоры.
XX ғасыр         Альберт Эйнштейн 18791955 «Ғасыр адамы»; алғашқы қайтыс болған адамның таңдалуы
2000     Джордж Буш-кіші 1946 жылы туған 2000 жылы ол қазіргі вице-президент Альберт горды жеңіп, АҚШ президенті болып сайланды.
2001     Рудольф Джулиани 1956 жылы туған 11 қыркүйектегі шабуылдар кезінде Нью-Йорк қаласының мэрі болған. Джулианидің шабуылдан кейінгі әрекеттері АҚШ-тың осы шабуылдарға реакциясының символына айналды.
2002     «Әшкерелеушілер» Ұсынылған: Синтия Купер, Колин Роули және Шарон Уоткинс.
  • 2001 жылы Уоткинс Enron компаниясының қаржылық есептілігіндегі бухгалтерлік қателіктерді ашып, 2002 жылы Конгресс комитеттеріне куәлік берді.
  • 2002 жылы Купер WorldCom компаниясының алаяқтықтарын әшкерелеп, 3,8 миллиард доллардан асатын жалған бухгалтерлік жазбаларды тапты. Бұл оқиға АҚШ тарихындағы ең ірі алаяқтық актісі болды.
  • 2002 жылы ФБР агенті Роули ФБР-дің 2001 жылғы 11 қыркүйектегі шабуылдар туралы ақпаратты дұрыс пайдаланбағаны туралы куәлік берді.
2003     Америкалық солдат Бүкіл әлем бойынша АҚШ әскерлерін ұсынады, әсіресе Ирак соғысында (2003-2011).
2004     Джордж Буш-кіші 1946 жылы туған 2004 жылы АҚШ президенті болып қайта сайланды, бір жыл бұрын АҚШ-тың Иракқа басып кіруінің негізгі бастамашысы болды.
2005         «Мейірімді самаритяндықтар» Ұсынылған: Боно, Билл Гейтс және Мелинда Гейтс.
  • Боно, меценат және U2 рок тобының мүшесі, 2005 жылы LIVE 8 концерттерін ұйымдастыруға көмектесті.
  • Microsoft корпорациясының негізін қалаушы және әлемдегі ең бай адам Билл Гейтс пен оның әйелі Мелинда Билл мен Мелинда Гейтстің қайырымдылық қорын құрды.
2006     Сен Дүниежүзілік желіде жеке контент жасаушыларды ұсынады. Мұқаба айнадан жасалған.
2007     Владимир Путин 1952 жылы туған 2007 жылы Ресей президенті болды.
2008     Барак Обама 1961 жылы туған 2008 жылы Джон Маккейнді жеңіп, АҚШ президенті болып сайланды.
2009     Бен Шалом Бернанке 1953 жылы туған 2007-2008 жылдардағы қаржылық дағдарыс кезінде федералды резервтік жүйенің төрағасы болды.
2010     Марк Цукерберг 1984 жылы туған Facebook әлеуметтік жүйесінің негізін салушы
2011     Наразылық білдіруші Көптеген жаһандық наразылық қозғалыстарын ұсынады-мысалы, Араб көктемі, Испаниядағы "ашуланған қозғалыс"," Уолл-Стритті басып алу " қозғалысы, шай партиясы қозғалысы — Чили, Греция, Үндістан, Беларуссия және Ресей және басқа елдердегі наразылықтар.
2012     Барак Обама 1961 жылы туған 2012 жылы Митт Ромниді жеңіп, АҚШ президенті болып қайта сайланды.
2013       Франциск (рим папасы) 1936 жылы туған Бенедикт XVI тақтан бас тартқаннан кейін 2013 жылы Рим-Католик шіркеуінің басшысы болып сайланды.
2014     Эбола ауыруымен күресушілер Батыс Африкадағы Эбола эпидемиясы кезінде Эболаның таралуын тоқтатуға көмектескен Денсаулық сақтау қызметкерлері: дәрігерлер, медбикелер, қызметшілер, жерлеу топтары және т. б.

Мұқабада: доктор Джерри Браун (Монровиядағы "Мәңгілік махаббат Африка" ауруханасының бас дәрігері), доктор Кент Брантли (самариялық Пурс дәрігері және 2014 жылғы эпидет кезінде вирус жұқтырған алғашқы американдық), Элла Уотсон-Страйкер ("Шекарасыз дәрігерлер" ұйымының СӨС насихаттаушысы), Фодей Галлах (жедел жәрдем қызметкері және Монровиядан келген Эбола инфекциясынан аман қалған), Пардис Сабети (Брод институтының докторы), Салом Карва (ата-анасы Эболадан қайтыс болған Либериядан келген стажер медбике) және т. б.

2015     Ангела Меркель 1954 жылы туған Германияның Федералды канцлері 2005 жылдан 2021 жылға дейін Грециядағы қарыз дағдарысы мен Еуропалық көші-қон дағдарысын шешуге айтарлықтай үлес қосты.
2016     Дональд Трамп 1946 жылы туған 2016 жылы Трамп, президенттік сайлауда Хиллари Клинтонды жеңіп, АҚШ президенті атанды.
2017   Тыныштықты бұзушылар Жыныстық зорлық-зомбылық пен қудалауға қарсы шыққан адамдар, соның ішінде #MeToo қозғалысының жетекші қатысушылары. Мұқабада: құлпынай теруші Изабель Паскуаль (бүркеншік ат), Адам Айвудың лоббисті, актриса Эшли Джудд, бағдарламалық жасақтама инженері Сюзан Фаулер, Орындаушы автор Тейлор Свифт және алтыншы әйел, жасырын қалғысы келетін және беті жасырылған аурухана қызметкері.
2018  
 
 
Сақтаушылар Өз көзқарастары мен әрекеттері үшін қудаланатын журналистер. Тізімге мыналар кірді: Джамал Хашогги (Стамбулда өлтірілген Сауд Арабиясының журналисті және репортері), Мария Ресса (Филиппиндік Rappler басылымының бас редакторы, Родриго Дутерте режимінің қалаусыз азаматтармен күресін баяндайды), Аннаполис қаласынан шыққан американдық Capital Gazette[en] газетінің редакциясы (оның бес қызметкері 2018 жылдың маусым айында басылым кеңсесінде атып өлтірілген Reuters агенттігінің екі тілшісі (Мьянмадағы рохинджа мұсылмандарының қырғыны туралы хабарлағаны үшін жеті жылға бас бостандығынан айырылды), Татьяна Фельгенгауэр (Ресейлік "Мәскеу жаңғырығы"радиостанциясының жүргізушісі, редакцияда шабуылға ұшыраған), Аркадий Бабченко (қауіп-қатерге байланысты елден кеткен орыс публицисті) және т. б.
2019     Грета Тунберг 2003 жылы туған Швед мектеп оқушысы және климаттың өзгеруіне қарсы жедел әрекет етуге шақыратын экологиялық белсенді.
2020     Джо Байден 1942 жылы туған 2020 жылы Дональд Трампты жеңіп, АҚШ президенті болып сайланды.
    Камала Харрис 1964 жылы туған 2020 жылы ол АҚШ-тың вице-президенті болып сайланды, бұл қызметтегі алғашқы әйел болды.
2021       Илон Маск 1971 жылы туған Американдық кәсіпкер, SpaceX компаниясының бас директоры. Forbes журналы бойынша — әлемдегі ең бай адам.
2022     Володимир Зеленський 1978 жылы туған 2019 жылдан бастап Украина президенті, 2022 жылы Ресейдің Украинаға басып кіруі кезінде Жоғарғы Бас қолбасшы. "Украина рухы" украин халқының табандылығын білдіреді.
2023     Тейлор Свифт 1989 жылы туған Американдық әнші-композитор. Музыка саласындағы көптеген рекордтар мен жетістіктердің иегері. Свифт сонымен қатар 2017 жылғы адам ретінде "үнсіздікті бұзушы" ретінде танылды.

Дереккөздер

өңдеу

Сыртқы сілтемелер

өңдеу