Ричард Никсон

Ричард Милхауз Никсон (ағылш. Richard Milhous Nixon; 9 қаңтар 1913, Йорба-Линда, Калифорния — 22 сәуір 1994, Нью-Йорк) —Америка Құрама Штаттарының 37- президенті (1969—1974), АҚШ-тың 36- вице-президенті (1953 — 1961), президенттік мерзімінің соңына дейін отырып, қызметінен босаған жалғыз АҚШ Президенті.

Ричард Милхауз Никсон
Richard Milhous Nixon
Ричард Никсон
Лауазымы
Ту
Ту
37-шi АҚШ Президенті
Ту
Ту
20 қаңтар 1969 — 9 тамыз 1974
Вице-президент Спиро Агню
Джеральд Форд
Ізашары Линдон Джонсон
Ізбасары Джеральд Форд
Ту
Ту
36-шы АҚШ Вице-президенті
Ту
Ту
20 қаңтар 1953 — 20 қаңтар 1961
Президент Дуайт Эйзенхауэр
Ізашары Олбен Баркли
Ізбасары Линдон Джонсон
Ту
Ту
Калифорния штатының Сенаторы
Ту
Ту
4 желтоқсан 1950 — 1 қаңтар 1953
Ізашары Шеридан Дауни
Ізбасары Томас Катчел
Ту
Ту
Калифорния штатындағы 12- аймақта АҚШ өкілдерінің Палатасының мүшесі
Ту
Ту
3 қаңтар 1947 — 1 желтоқсан 1950
Ізашары Хорас Вурхис
Ізбасары Патрик Хиллингс
Өмірбаяны
Партиясы АҚШ Республикалық партиясы
Дүниеге келуі 9 қаңтар 1913 (1913-01-09)
Йорба-Линда, Калифорния, АҚШ
Қайтыс болуы 22 сәуір 1994 (1994-04-22) (81 жас)
Нью-Йорк, АҚШ
Жұбайы Тельма Кэтрин Райан «Пэт»
Балалары Трисия Никсон-Кокс, Джулия Никсон-Эйзенхауер
Қолтаңбасы Қолтаңбасы
Ричард Милхауз Никсон Ортаққорда

Өмірбаяны өңдеу

Ерте жылдары өңдеу

 
Лейтенант-коммандир Ричард Никсон на службе в рядах Военно-морских сил АҚШ
 
Әскери жетімдерге Никсон 1916 жылы бес центтен кіріс енгізген еді. Дональд өз ағасының сол жағында.

Ричард Никсон 1913 жылы 9 қаңтарда Калифорния штатында Френсис Никсон мен Ханна Милхаус Никсонның шаңырағында дүниеге келді. Оның анасы квакер болатын және оның тәрбиесі сол уақыттаға косервативті ықпалға құрылған еді.

Әкесі оның Ричардтың анасына үйленген соң квакер болды. Ричард Никсонның төрт ағасы бар еді: Гарольд (1909-1933), Дональд (1914-1987), Артур (1918-1925), және Эд (1930 ж туған). Бес ер баланың төртеуінің есімдері ағылшын корольдерінің құрметіне қойылған, Ричард Ричарда Львиное Сердценің құрметіне қойылды.Никсонның өмірінің алғашқы кезеңдері кедейшілікпен өтті, кейін Эйзенхауерге айтқан пікірінде өз балалық шағы туралы «Біз кедей болатынбыз, алайда біздің бақтымыз - сол кедейшілікті білмеуімізде еді» деген болатын.Никсонның жанұясына ауылда шаруашылық жүргізуіне жағдай болмады да, 1922 жылы олар Калифорнияға, квакерлер қоныстанған, әрі жанұяның әкесі азық-түлік дүкенін және жағар май құйып беретін станция ашқан Уиттерге көшіп келді.

Ричардтың кіші інісі Артур 1925 жылы аз уақыттық сырқаттан қайтыс болды, ал оның жақсы көрген үлкен ағасы Герольд 1933 жылы өкпе дертінен қайтыс болды. Алғашқы кездері Никсон Фуллертондағы орта мектепке барды, кейін ол үлгерімі жағынан екінші болып, 1930 жылы аяқтаған Уиттердегі басқа мектепке ауыстырылған болатын. Мектепті аяқтаған соң оған Гарвардта оқуды ұсынды, алайда оның жанұясында Шығыстың жол шығыны мен өмір кешуіне қаражаты болмады, сондықтан да ол үйінде қалып, Уиттиер колледжіне түсті.

Уиттиер колледжін аяқтаған соң 1937 жылы Дюктің Заң университетін тәмамдады да, Ла Хабра-Хайтста заң тәжірибесін игеру үшін Калифорнияға оралды. Перл-Харбор шабуылынан кейін Никсон АҚШ Әскери-теңіз күшінің қатарына түсті және Екінші Дүние соғысында лейтенант-коммандер шеніне дейін қызмет етті.

Заңгерлік тәжірибесі өңдеу

Никсон Федералды тергеу бюросынан жұмыс алғысы келгенімен, Калифорнияға қайтып оралды да 1937 жылы қорғаушылар әріптестеріне қабылданды. Қорғаушылық қызметінің тәжірибесінің басын жергілікті мұнай серіктестерінің келіспеушіліктері мен басқа да корпоративтік мәселелерді шешу үшін қызмет еткен Уигерт пен Белли кеңсесінде жұмыс істеді. Никсон заң тәжірибесіне аса қызығушылық танытпады, дегенмен, болашақ саяси мансабы жолында пайдалы болып қалар деген оймен тәжірибе үшін ғана жүрді.1938 жылы ол Ла Хабрада Уингерт пен Бели филиалдарын ашты да, келесі жылы фирманың толық құқықты серіктесі болды.

Үйленуі өңдеу

1938 жылы қаңтар айында Никсон ойыншылардың Уиттиерлік Қоғамына жіберілді. Ол жерден орта мектептің мұғалімі Тельма Пэт Райанмен танысты. Никсон оның соңынан қалмады, алайда Райан басқы кездері бұл қарым-қатынасқа аса мән бере қоймаған болатын. Никсон Райанның үйіне жоспарланбаған бағыттарды жасайтын болды, кей кездері өзі сол жерде мұғалім болған Квакерлер мектебіне де алып кететін. Бірнеше ұсыныс жасалғаннан кейін Райан Никсонға тұрмысқа шығуға келісім берді және олар 1941 жылдың 21 маусымында кішірек салтантпен өз қарым-қатынастарын бекітті. Мексикада бал айынан кейін Никсонда Лонг-Бичке көшіп келіп, кейін Шығыс Уитиерде пәтерге орналасты. 1942 жылы қаңтар айында Колумбия аймағына Вашингтонға келді.

Конгрестегі мансабы өңдеу

1945 жылдың өзінде Ричард Никсондар жанұясының ескі досы Герман Перридің (ағылш. Herman L. Perry)[1] «Bank of America» уиттиерлік филиалының вице-президенті, уиттиерлік республикалықтардың, бір басшысынан 1946 жылғы Өкілдер Палатасының сайлауына қатынасуға ұсыныс алды.[2] Никсон бұл ұсынысты қабыл алып, ӘТК келісім-шартынан 01.01.1946 жылы босатылып, бас тартты. 1946 жылы қараша айында Никсон осы орында қатарынан бес мерзім отырған Дж. Вурхисті жеңіп, Калифорния штатындағы 12- аймақта АҚШ өкілдерінің Палатасына мүше болды. 1948 жылы екінші мезгілге қайта сайланды.

19471950 жылдары Калифорния штатының АҚШ өкілдері Палатасының мүшесі.

Антиамерикалық әрекетті тергеу комиссиясының мүшесі болды.

1950-1953 жылдары –АҚШ-тағы Калифорния штатының сенаторы.

1953-1961 жылдары танымал публикалық ойынды ойнай және әкімшілік атынан жиі сөз алып, Эйзенхауер әкімшілігінің вице-президенті болды. 1960 жылы бірінші рет республикалықтардан президенттікке дауысқа салды, алайда Джон Кеннедиден жеңіліс тапты.

1968және 1972 жылдары (екі жыл мерзімімен вице-президенттік және екі мерзім қатарынан президент болған жалғыз америкалық саясаткер) президенттік орынға сайланды. Оның үкімет басындағы уақытта астронавтар Айға қонды. Бұл уақытта ішкі саясатпен Генри Киссинджер айналысты. Никсонның уақытында АҚШ-тың ҚХР-мен маңызды қарым-қатынас орнады және КСРО-мен қарым-қатынастағы бәсеңдік саясаты басталды.

1972 жылы Никсон жұбайымен Кеңес Одағына, арасында Киевке де келіп кетті. Осы келу барысында Брежневпен ОСВ-1 келісіміне қол қойды және ол 50 штаттың барлығын аралаған бірінші президент болды. Никсон - өз өкілеттігін уақытынан бұрын тоқтатып, құрметті демалысқа берген АҚШ-тың жалғыз президенті. Бұл танымалдылық оны сенімділігі қаупіндегі кіналаған «Уотергейт» жанжалынан кейін болған еді.Никсонды негізгі жағдайда аса жексұрын президенттер қатарына жатқызатын.

Өнердегі Ричард Никсон өңдеу

  • «Никсон Қытайда» операсы.(1987), сазгері Адамс, Джон Кулидж
  • «Футурама» мультфильмінің сериясында персонаж Ричард Никсонның Басы, Жер президенті болды.

Никсон туралы фильмдер өңдеу

Жиылыста сөйлеген сөздері өңдеу

Дереккөздер өңдеу

  1. Guide to the Herman L. & Hubert C. Perry Collection (1917-1991) Мұрағатталған 23 тамыздың 2010 жылы.  (ағыл.)
  2. Herman Perry’s Letter to Richard Nixon Мұрағатталған 2 желтоқсанның 2011 жылы.  (ағыл.)