1913 жыл

Жылдар
1909 · 1910 · 1911 · 1912 — 1913 — 1914 · 1915 · 1916 · 1917
Онжылдықтар
1890 жж. · 1900 жж. — 1910 жж. — 1920 жж. · 1930 жж.
Ғасырлар
XIX ғасыр — XX ғасыр — XXI ғасыр

II мыңжылдық

XVIII ғасыр

— XIX ғасыр
—  XX ғасыр

— XXI ғасыр

— XXII ғасыр

1890 жж.	1890	1891	1892	1893	1894	1895	1896	1897	1898	1899

1900 жж.	1900	1901	1902	1903	1904	1905	1906	1907	1908	1909
1910 жж.	1910	1911	1912	1913	1914	1915	1916	1917	1918	1919
1920 жж.	1920	1921	1922	1923	1924	1925	1926	1927	1928	1929
1930 жж.	1930	1931	1932	1933	1934	1935	1936	1937	1938	1939
1940 жж.	1940	1941	1942	1943	1944	1945	1946	1947	1948	1949
1950 жж.	1950	1951	1952	1953	1954	1955	1956	1957	1958	1959
1960 жж.	1960	1961	1962	1963	1964	1965	1966	1967	1968	1969
1970 жж.	1970	1971	1972	1973	1974	1975	1976	1977	1978	1979
1980 жж.	1980	1981	1982	1983	1984	1985	1986	1987	1988	1989
1990 жж.	1990	1991	1992	1993	1994	1995	1996	1997	1998	1999

2000 жж.	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009

**1913 жыл басқа күнтізбелерде**
Грегориан күнтізбесі	1913 MCMXIII
Юлиан күнтізбесі	1912 — 1913 (14 қаңтардан бастап)
Рим қаласының құрылуынан бастап	2665 — 2666 (4 мамырдан бастап)
Византия күнтізбесі	7421 — 7422 (14 қыркүйектен бастап)
Еврей күнтізбесі	5673 — 5674 ה'תרע"ג — ה'תרע"ד
Ислам күнтізбесі	1331 — 1332
Армения күнтізбесі	1362 ԹՎ ՌՅԿԲ
Қытай күнтізбесі	4609 — 4610 壬子 — 癸丑 қара егеуқұйрық — қара бұқа
Ефиопия күнтізбесі	1905 — 1906
Инду күнтізбесі
- Викрам самват	1969 — 1970
- Шака самват	1835 — 1836
- Кали-юга	5014 — 5015
Иран күнтізбесі	1291 — 1292

1913 жыл — Григориан күнтізбесі бойынша аптаның үшінші күні, яғни сәрсенбіде басталады. Кібісе жыл емес.

Бұл біздің заманымыздың 1913 жылы, II мыңжылдықтың 913-жылы, XX ғасырдың 13-жылы, 20 ғасырдың 2-онжылдығының 3-жылы, 1910 жылдардың 4-жылы болып табылады.

Оқиғалар

Қаңтар

3 қаңтар - Бірінші Балқан соғысы: Грекия эгейдің шығыс бөлігіндегі Хиос аралын басып алуды аяқтайды, аралдағы соңғы Осман күштері берілді.
23 қаңтар - Билікке Энвер паша келді .

Ақпан

1 ақпан - Нью-Йорк орталық станциясы қайта құрылғаннан кейін әлемдегі ең үлкен теміржол вокзалы ашылды .
3 ақпан - АҚШ Конституциясына федералды үкіметке барлық кіріс көздерінен табыс салығын енгізуге және жинауға мүмкіндік беретін он алтыншы түзету ратификацияланды.
13 ақпан - Тубтен Гяцо, 13-ші Далай лама Тибеттің Цин әулетінен тәуелсіздігін жариялады .
23 ақпан - Иосиф Сталинді Петроградтағы Ресей құпия полициясы тұтқындап Сібірге жер аударды.

Наурыз

4 наурыз - Вудро Вильсон Уильям Тафттың орнына АҚШ президенті болып сайланды

Сәуір

5 сәуір - АҚШ футбол федерациясы құрылды.
24 Сәуір – Нью-Йоркте Касс Гилберт жобалаған Woolworth Building ғимаратының құрылысы аяқталды. Ол сол сәтте әлемдегі ең биік ғимарат болып аттанып, келесі онжылдықта бұл атағын сақтап қалды.

Мамыр

24-25 мамыр - Адольф Гитлер Венадан Мюнхенге көшті.

Маусым

1 маусым - Екінші Балқан соғысына жол ашқан одақ туралы грек-серб келісіміне қол қойылды.
11 маусым - Норвегияда әйелдерге сайлау құқығы енгізілді.
18 маусым - Араб Конгресі ашылды, онда араб ұлтшылдары Осман империясындағы қалаған реформаларды талқылау үшін кездеседі.
19 маусым - Оңтүстік Африка Парламенті өздері тұратын аумақтардың қара тұрғындарының жерді иеленуін шектейтін байырғы жерлер туралы заң қабылдады.
29 маусым - Екінші Балқан соғысы басталды. Болгария Сербия мен Грекияға шабуыл жасады.

Екінші Балқан соғысы кезінде Кратоводағы серб сарбаздары. 7 маусым 1913 жыл.

Шілде

10 шілде - Румыния Болгарияға соғыс жариялады.
13 шілде – Румыния әскерінде соғыс кезінде тырысқақтың таралуы басталды.

Тамыз

4 тамыз - Қытай Республикасында Чунцин қаласы Тәуелсіздік жариялады, республикалық күштер екі аптаның ішінде көтерілісті басты.
10 тамыз - Екінші Балқан соғысын аяқтаған Бухарест бейбітшілік келісіміне қол қойылды. Македония бөлініп, Солтүстік Эпирус Албанияның құрамына енді.

Қыркүйек

29 қыркүйек - Ыстанбұлда Осман империясы мен Болгария Корольдігі арасында Константинополь келісіміне қол қойылды.

Қазан

10 қазан - АҚШ президенті Вудро Вильсон Панама каналының құрылысын аяқтай отырып, Гамбоа бөгетін жаруды бастады .

Қараша

6 қараша - Махатма Ганди Оңтүстік Африкадағы үнді кеншілерінің шеруіне басшылық ету кезінде қамауға алынды.

Желтоқсан

30 желтоқсан - Италия "Мона Лизаны" Францияға қайтарды.

Нақты күндері жоқ

Сәулелерді «кванттау» ішкері қозғалыстардың да тек секірмелі түрде өзгеріске ұшырайтынын аңғартты [1913 ж. дат физигі Нильс Бор (1885 – 1962)]. Осы кезеңде ағылшын физигі Эрнест Резерфорд (1871 – 1937) заттардың альфа-бөлшектерді шашырату құбылысын зерттеу нәтижесінде алынған мәліметтер негізінде атом ядросының болатынын тәжірибе жүзінде дәлелдеді.
Нильс Хендрин Давид 1913 ж. М. Планктың энергияны кванттау туралы идеясы бойынша жасалған Резерфорд атомы моделі негізінде өзінің сутекке ұқсас атомдық теориясын ұсынды.

Туғандар

Тағы қара: Санат:1913 жылы туғандар

Қайтыс болғандар

Тағы қара: Санат:1913 жылы қайтыс болғандар

Тағы қараңыз