Ку-клукс-клан
Ку-клукс-клан, ККК (ағыл. Ku Klux Klan, KKK) – АҚШ-тағы нәсілшіл астыртын ұйым. Ұйымның атауы грек сөзі « κύκλος» — дөңгелек және ағылшын сөзі «clan» — рулық қауым деген сөздерде құралған.
Алғашқы рет 1865 жылы Теннеси штатындағы Пьюласки қаласында құрылды. Ұйымның мақсаты: «негрлердің басқыншылығынан отанды құтқару, негрлер мен ақ расаның теңдігіне тыйым салу». Жылдар өте ККК-ның «жауларының» тізімі өсе берді, олардың арасында еврейлер, католиктар, коммунисттер, иммигранттар (әсіресе қытайлықтар), гомосексуалисттер.
1868 жылы Ұйымның бөлімшелері 11 штатта белсенді болып, оның қатарларын 600 мыңдай адам құраған. Көбінесе олар – бұрынғы солдаттар мен офицерлер. Әртүрлі мәлімет бойынша 1922 жылдың басында ұйымда 45 штатта 1500 бөлімше болған.
Прогресшіл ұйымдардың қысымымен американ үкіметі ХІХ ғасырдың 70-ші жылдарының басында бұл ұйымға тыйым салуға мәжбүр болды. Ку-клукс-клан астыртын жұмысқа көшті. Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін, 1914-18 жылдары қара нәсілділердің азаттық қозғалысы өрлеген кезеңде, 1929-33 жылдары дүниежүзілік экономикалық дағдарыс кезінде, Екінші дүниежүзілік соғыс (1939-1945) аяқталғаннан кейінгі алғашқы жылдары белсенділігі арттырды. 1960 жылдың аяқ кезінде – 1970 жылдардың басында іс-әрекетін қауырт күшейтті.
| Ку-клукс-клан | |
| ағылш. Ku Klux Klan | |
| KKK | |
[[Сурет: |200px|Ку-клукс-клан туы]] | |
| Құрылған жылы |
|
|---|---|
| Идеологиясы |
нәсілшілдік, антисемитизм, антикатолицизм, антикоммунизм, антииммиграция, гомофобия, исламофобия, терроризм |
| Мүшелер саны |
|
Дереккөздер өңдеу
- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998