Хайят Тахрир аш-Шам
Хайят Тахрир аш-Шам (ХТШ; араб. هيئة تحرير الشام; қаз. Левантты азат ету ұйымы) — сүнниттік исламшыл (салафиттік) топ, Сирия азаматтық соғысына қатысушы.
| Хайят Тахрир аш-Шам | |
| Құрылуы: |
|
|---|---|
| Мүшелерінің саны: |
|
| Штаб-пәтері: | |
| Жақтастары: |
|
| Қарсыластары: | |
Тарихы
өңдеуҰйым 2017 жылғы 28 қаңтарда Джабхат Фатх аш-Шам (бұрынғы Фронт ан-Нусра), Ансар ад-Дин, Джейш ас-Сунна, Лива әл-Хакк және Нур ад-Дин әз-Зенки топтарының бірігуі нәтижесінде құрылған.[1] Жарияланғаннан кейін қосымша топтар мен жеке тұлғалар да қосылды. Қазіргі уақытта біріккен топты Джабхат Фатх аш-Шам және Ахрар аш-Шамның бұрынғы көшбасшылары басқарады, дегенмен жоғарғы қолбасшылықта басқа топтардың өкілдері де бар.[2] Кейіннен Ансар ад-Дин[3] мен Нур ад-Дин әз-Зенки[4] Тахрир аш-Шамнан бөлініп кетті.
Хайят Тахрир аш-Шам құрылғаннан кейін оның жақтастарына қарсы бірқатар кісі өлтірулер орын алды. Бұған жауап ретінде ХТШ Идлибтегі билігін нығайтқан Аль-Каиданың адал топтарына қарсы репрессиялар жүргізді. Сол уақыттан бері ХТШ «сирияландыру» бағдарламасын жүзеге асыруда, оның мақсаты — тұрақты азаматтық әкімшілік құру, қызметтер көрсету, гуманитарлық ұйымдармен байланыс орнату және құқықтық тәртіпті сақтау. Тахрир аш-Шамның стратегиясы Сириядағы аумақтық бақылауды кеңейту, басқару жүйесін орнату және халықтың қолдауын мобилизациялауға негізделген. 2017 жылы ХТШ Астанадағы келіссөздері аясында бітімгерлік келісіміне сәйкес, Түркия әскерлеріне Солтүстік-Батыс Сирияда патруль жасауға рұқсат берді. Бұл саясат оны Әл-Қағиданың Сириядағы қанаты Хурас ад-Динмен қақтығысқа алып келді. 2022 жылы ХТШ шамамен 6000-нан 15 000-ға дейін мүшесі бар деп есептелді.
2018 жылы 31 мамырда АҚШ Мемлекеттік департаменті бұл ұйымды террористік ұйым деп таныды.[5]
2018 жылы тамызда Түркия бұл ұйымды террористік ұйым деп таныды. Соған қарамастан, түрік әскері ұйыммен ынтымақтастығын жалғастырып, оларды Сириядағы Әл-Қағида, Ислам мемлекеті және басқа да жихадтық қарулы топтардың қалдықтарына қарсы күресте одақтас ретінде қарастырды.[6][7]
2020 жылы 4 маусымда Ресей Федерациясының Жоғарғы сотының шешімімен бұл топ террористік деп танылып, Ресей аумағында тыйым салынды.[8]
Құрылымы
өңдеуХайят Тахрир аш-Шамға кіретін топтар:
өңдеу- Джебхат Фатх аш-Шам
- Ансар аш-Шам
- Джейш-аль-Мухаджирин валь-Ансар
- Аджнад аль-Кавказ
- Катаиб Ибад ар-Рахман
- Мальхама Тактикал
- Лива аль-Хакк
- Джейш ас-Сунна
- Кавафиль Шухада
- Лива Аббас
- «Орталық таудың еркін адамдары»
- Сарая Аль-Акса
- Катиба Асвад аль-Харб
- Джаамат Фурсан аль Сунна
- Джемати Албан
- Лива Тамкин
- Катиба Ахмад Афсана
- Катиба Талибан
- Лива шахид Мухаммад аль-Асфурах
- Асаад аль-Хиляфа
- Лива Абу Ислам
- Лива аль-Хаттаб
- Лива Хузайфа ибн аль-Яман
- Катиба Фурсан аш-Шам
- Катиба Рия аль Джаннат
- Джамаат Г’ураба
- Катиба Таухид уаль-джихад
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Al Qaeda and allies announce 'new entity' in Syria | FDD's Long War Journal (en-US) (28 қаңтар 2017).(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Staff, Reuters. Syria Islamist factions, including former al Qaeda branch, join forces: statement (28 қаңтар 2017). Тексерілді 24 наурыздың 2021.
- ↑ New component split from "Hay'at Tahrir al-Sham" (en-GB) (9 ақпан 2018).(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Nour e-Din a-Zinki defects from HTS, citing unwillingness to end rebel infighting (en-US).(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Amendments to the Terrorist Designations of al-Nusrah Front (en-US).
- ↑ Containing Transnational Jihadists in Syria’s North West | Crisis Group (ағыл.) (7 March 2023).
- ↑ Key characteristics of Turkish use of Syrian armed proxies | Strategies of Turkish proxy warfare in northern Syria.
- ↑ Единый федеральный список организаций, в том числе иностранных и международных организаций, признанных в соответствии с законодательством Российской Федерации....(қолжетпейтін сілтеме)