Ізғұтты Құрманбайұлы Айттықов
Ізғұтты Құрманбайұлы Айттықов (1922 жыл 20 қаңтар, Шығыс Қазақстан облысы, Ұлан ауданы Ұранхай ауылын - Зарасай қаласы, 1944) - Кеңес Одағының Батыры, қазақ.
- Әскери құрама қатары -51. Гвардиялық атқыштар дивизиясы, 158 полк 2 батальон.
- Әскери атағы – Гвардия аға сержанты, батальон комсоргі
1942 жылы майданда болды. Сталинград іргесінде шайқасты Калинин, Курск, Белгород облыстарының жерін азат етуге қатысты. Батыс Двина жағалауына дейін болды. Ер жүрек барлаушы жау тылында бірнеше рет болды. Оның өзі 50 гитлершіні жойып, бөлімге 22 «тіл» әкелді. Командованияның жауынгерлік тапсырмасын үздік орындап шыққаны үшін Қызыл жұлдыз, І, ІІ, ІІІ дәрежелі Даңқ орденімен, «Сталинградты қорғағаны үшін» медалімен награтталды. 1944 жылы 22-июльде гвардия старшина Ізғұттыға Кеңес Одағының Батыры атағы берілді. 1944 жылы 51-гвардияшы атқыштар дивизиясы неміс фашист әскерлерінің қарсылығын жеңе отырып батысқа ұмтылды. 158 гвардияшы атқыштар полкінің 2-батальоны дұшпанның тіркес жасалған қорғаныс шебін бірінші болып бұзып, кескілескен ұрыстарда Витебск облысы Залужье деревнясын алды.
Взвод Першино деревнясын шабуылмен алып, полктың оң қанатын қорғады. Взвод шегініп бара жатқан жауды өкшелей қуып, 22 июньде Батыс Двина өзеніне жетті де, келген бетте өзеннен өтті. Алғашқы топты Ізғұтты бастады. Плацтарды басып алды. Жаудың 4 пулеметін, 38 солдаты мен офицерін жойды. 2 күннен кейін взвод Полоцкіге кіріп, көше ұрыстарын бастады.
Ақын Алексей Сурков «Совет Одағының Батыры Ізғұтты Айттықовқа» деген өлеңінде:
- Су шайған құмдық жағаны,
- Айғыздан жатты оқ тесіп.
- Айттықов жүзіп барады
- Өзенде бейне от кешіп
- Ерліктің оты жанады
- Мақсаты одан жүз мықты
- Ел үшін тыным алар ма
- Қазақтың ұлы Ізғұтты!
Ізғұтты Айттықовқа 1944 жылы Кеңес Одағының Батыры деген жоғары атақ берілді. Дивизияның саяси бөлімі Айттықовтың хаты жарияланған листовқа шығарады. «Батыр» деген құрметті атақты бізде өсіп тәрбиелеген. Отан үшін ұрыстарда бізді шынықтырған комсомол Отан алдында өз борышымыздың ақырына дейін аброймен орындадық деп мақтан тұта аламыз», - деп үн тастап, өсиет қалдырған еді. Оның өсиеті орындалды.
1961 жылы 18 қазанда Тарғын орта мектебіне Кеңес Одағының Батыры Ізғұтты Айттықовтың есімі берілді
Батырдың соғыс кезіндегі жүріп өткен жорығы: Тарғын=>Сталинград=>Харьков=>Калинин=>Витебск=>Полоцк=>Зарасай.
Батырға арналып тұрғызылған Полоцк қаласындағы ескерткіш. Мектеп мұражайындағы батырдың мүсіні оны Мектептің түлегі Т.Иманбаев Батыр Мүсінін жасап сыйға тартты 1965 жыл.
Николаев қаласындағы "Океан" кеме жасау заводы Ізғұттының есімімен аталатын кен тасу теплоходын шығарып, ол Одесса қаласында 1976 жылы қаңтар айында суға түсірілді. Кеме Қара теңіз - Жапония аралығында жүзеді. Батыр есімі берілген мектеп. Қазіргі таңда бұл мектеп "І.Айттықов атындағы орта мектеп-балабақша кешені" КММ болып аталынады.
