Абай Құнанбаев әдеби-мемориалдық мұражайы

Абай Құнанбаев әдеби-мемориалдық мұражайы 1979 жылы Абай қалалық атқару комитеті мәдениет бөлімінің бастамасымен қоғамдық негізде ашылды. 1980 жылғы мамыр айында мұражай ашылды. Қарағанды облысы әкімдігінің 2008 жылғы 9 қыркүйектегі № 25/10 «Мәдениет және өнер мемлекеттік ұйымдарының кейбір мәселелері туралы» қаулысына сәйкес Абай ауданы әкімдігі Абай ауданының мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің «Абай Құнанбаев әдеби-мемориалдық мұражайы» ҚМҚК Қарағанды облысы әкімдігі Қарағанды облысы мәдениет басқармасының «Абай Құнанбаев әдеби-мемориалдық мұражайы» КҚМК болып қайта құрылды.

Мұражайдың жалпы көлемі – 240 ш.м., экспозициялық — 210, қор сақтау — 15. Экспозициялар:

вводный залзал1зал2зал4

1. Абай Құнанбаевтың өмірі мен қоғамдық қызметі 2. Ұлы ақынның шығармашылық мұрасы 3. Абай және қазіргі кезең 4. Шерубай-Нұра – Абай қаласының алғы тарихы

«Абай Құнанбаевтың өмірі мен қоғамдық қызметі» залының экспозициясы Семей қаласының республикалық музейінен әкелінген Абай Құнанбаевтың өмірі мен қоғамдық – саяси қызметі туралы, туған-туысқандарының материалдары, Абайдың ізбасарларының шығармалары фотосурет пен фотоматериалдар бойынша хронологиялық ретпен әңгімеленіп және суретшілердің картиналары қойылған. Бірінші залда «Қазақы кигіз үйі» экспозициясында қазақ халқының қолөнер шеберлерінің жасаған бұйымдары қойылған. «Ұлы ақынның шығармашылық мұрасы» залының экспозициясы ұлы Абайдың шығармашылық мұрасы туралы әңгімелейді. Витриналарға қойылған Абай Құнанбаевтың 1933 жылы Қызылордада араб тілінде шыққан, ақынның шығармаларының интернационалдық маңызын насихаттау үшін әртүрлі халықтың тілінде шыққан «Қара сөзі», 1945 жылы Алматыда қазақ тілінде баспадан шыққан өлеңдер кітабы мен шығармалар жинағы. «Абайды әлем оқиды» атты тұрақты экспозиция өзінің мән-мағынасын жоғалтпай келушілерді қызықтыруда. Экспозицияда ұлы ақын-сазгердің жекелеген әндері жазылған күйтабақтар және ақынның сазгерлік шығармашылығын насихаттаған достарының фотосурет көшірмелері бар. «Абай және қазіргі кезең» залында Абайдың бейнелеу өнеріндегі, кино, театр, әдебиеттегі бейнесін сомдаған шығармалар қойылған. «Шерубай-Нұра – Абай қаласының алғы тарихы» залы Абай қаласының тарихы туралы әңгімелейді. Шерубай – Нұра кентінің өткен тарихы туралы хронологиялық деректер береді.Экспозицияға құжаттар, суреттер, жеке заттар, фотосуреттер қойылған. Бұл зал 1959–1960 жылдардағы даму кезеңінің материалдарымен аяқталады. Тақырыптық көрмелер:

   * «Ел бірлігі — ел теңдігі» (20–22.04.10г.)
   *  «Қазақстан – алтын бесік» — Қазақстан халқының бірлігі күніне арналған
   * «Объективте «Астра-Агро» ЖШС — ауыл шаруашылық күніне шаруа
   * қожалығының құрылуы, өркендеуі жөнінде
   * баяндайтын құжаттар мен фотоматериалдар
   * «Қоянды жәрмеңкесі кезіндегі ақша белгілері» — Қоянды жәрмеңкесінің 160жылдығына арналған
   * «Ұмытылған бұйымдар»
   * «Ауғанстан, бауырластық, ерлік, батырлық»
   * «Әйел-еңбеккер»
   * «Қазақтың қолөнер бұйымдары»
   * «Әлем өз құтқарушысын ұмытпайды»
   * «Тарихтың ақтаңдақ беттері» -саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу
   * «Жаңа түскен жәдігерлер» халықаралық мұражайлар күніне
   * «Абай қаласының денсаулық сақтау саласының тарихы»
   * «Қазақ халқының тұрмыс-салт бұйымдары мен этнографиясы»
   * «Сарыарқадағы ұлы Абайдың іздері»
   * «Кеншілер – ел үшін үлкен тірек»
   * «Абай әр тілде » — ҚР халықтарының тілдері күніне
   * «Мемлекеттік рәміздер»
   * Астананың 10-жылдығына байланысты:
   * балалардың салған суреттері бойынша жарыс ұйымдастырды.

Раритеттер мен мұражай жинақтары

телефон середина XXв.радиоприемник середина XX в.дерменэкспозиция

эспозиция2экспозиция4экспозиция 5экспозиция 6

Ғылыми–зеттеу және жинақтау жұмысы негізгі екі бағытта жүргізіледі:

  1. Абай Құнанбаевтың өмірі, қоғамдық қызметі, шығармашылық мұрасы
  2. Абай өңірінің тарихы және өлкетану.

Мұражай педагогикасы және маркетинг

«Абай Құнанбаев – ұлы ақын-ағартушы», «Ұлы ақынның әдеби мұрасы», «Қазақ халқының қолданбалы қолөнері», «Абайдың қоғамдық іс-әрекеті», «Қазақ халқының ою өнері», «Абай және қазіргі кезең», «Шерубай-Нұра — Абай қаласының алғы тарихы» атты экскурсия – сабақтар, шолу экскурсиялар, театрландырылған экскурсиялар, тақырыптық және шолу экскурсиялары, экскурсия-сабақтар, экскурсия-лекциялар, көрме-экскурсиялар, көрме-лекциялар өткізіледі.

Шолу экскурсиялар: «Абай еліне саяхат», «Өткенге саяхат», «Жәдігерлер сөйлейді»- мектепке дейінгі балабақша балаларына

Дәрістер:

«Абай – ұлы ақын – ағартушы» циклы бойынша

   * «Қазақстанның мәдениеті»
   * «Жас мемлекеттің рәміздері»
   * «Абай жастар туралы»
   * «Мемлекеттік рәміздер – қазақстандық патриотизмнің негізі»
   * «Қазақ халқының қолданбалы қолөнері»
   * «Отанды қорғау – қасиетті парыз»
   * «Қазақ халқының этнографиясы»
   * «Ұлы ақынның шығармашылық мұрасы»
   * «Абай аймағы – кеше және бүгін»
   * «Абай қара сөздерінің тәрбиелік мәні»
   * «Абай заңы», «Шәкәрім – ұлы Абайдың шәкірті»
   * «Тұрмыстық этнографиялық бұйымдар» (қазақ халқының қолданбалы қолөнер бұйымдары)
   * «Мемлекеттік және саяси құрылыстың қазақстандық үлгісі»

экспозиция 7

Мұражай қызметінде кештерге, кездесулерге, ерлік сағаттарына, патриотизм сағаттарына ерекше көңіл бөлінеді. Балалардың қысқы каникулы кезінде № 1 мектеп оқушылары үшін кештер:

   *  «Менің Отаным – Қазақстан»
   * «Сарыарқаның тарихи және киелі жерлері»
   * «Ерлікпен өткен жастық шақ»
   * «Жауынгер біз сені ұмытпаймыз»
   * «Наурыз мерекесінің жаңғырған дәстүрі» атты этнографиялық мереке
   * «Әкелер ерлігі бізге үлгі»
   * «Отанды қорғау деген мамандық бар» атты патриотизм сағаты өткізілді.
   * «Тарих бетіндегі ақтаңдақтар» атты кеш-әңгіме
   * «Ойлансын ұлан болса сөз ұғарлық…» атты әдеби кеш сағаты Шәкәрім
   * Құдайбердиевтің 150 жылдығына арналды
   * «Шәкәрім сөзі — халықтың асыл қазынасы» атты әдеби-музыкалық кеш
   * «Абайым – қазағыма бір бәйтерек»
   * «Мемлекеттік рәміздер – қазақстандық париотизмнің негізі» — патриоттық сағат
   *  
   * «Менің Отаным – Қазақстан»
   * «Менің жалауым, менің гербім, менің әнұраным» — қалалық патриоттық акция

Ғылыми-зерттеу және жинақтау жұмыстары

«Абай өңірі тарихынан» атты ғылыми-зерттеу жұмысы Шерубай-Нұра кентінің 60 жылдығына байланысты қаланың негізін қалаушылар мен қаланың өркендеуіне атсалысқан байырғы тұрғындардың материалдарымен толықтырылды. Осы тақырып барысында қаланың кәсіпорындары, шағын және орта кәсіпкерлер, денсаулық сақтау, білім беру, мәдениет, демография салалары, қоғамдық-саяси жағдайлар туралы жаңа мағлұматтар зерттеліп жиналды. «Абай ауданының ауыл шаруашылығын дамыту» ғылыми-зерттеу жұмысы ауыл шаруашылығының әлеуметтік-экономикалық өсу қарқыны, халықтың әл-ауқатының көтерілуі жергілікті басшылардың, инвесторлар мен Үкімет тарапынан ауыл еңбеккерлеріне көмек көрсетудің нәтижесі екендігі жөнінде жаңа мәліметтермен толықтырылды Жалпы есеп беру кезеңінде ғылыми-зерттеу жұмысы аудандық экономика бөлімінің, статистика басқармасының, күнделікті баспасөздің материалдарымен толықтырылды. Жыл бойы жинау жұмысының мақсаты мен бағыты дұрыс жолға қойылғандықтан қорды толықтыру жақсы қөрсеткіштерге жетті. Жыл бойы жинау жұмысының нәтижесінде қорға Абай қаласының негізін қалаушылар Г. Г. Матвиец, М. П. Подобо, М. В. Блинцова, Н. Г. Хайдарованың және Абай қаласының тарихы туралы қаланың байырғы тұрғындары Н. Г. Лепетухина мен И. Н. Шамилиналар берген құнды материалдар қордың «Абай қаласының негізін қалаушылар», «Абай қаласының тарихы» бөлімдерін толықтырды. Көксу ауылының клуб меңгерушісі Л. Г. Блажиевская сыйға тартқан украин халқының жүн иіретін ұршығы, Абай қаласының тұрғыны С. И. Домоевский мен Агрогородок ауылының клуб меңгерушісі Л. В. Шишикинаның тапсырған жәдігерлер «Қазақстан халқының тұрмыс-салты мен этнографиясы» атты бөлімді толықтырды. Солтүстік Қазақстан облысының тұрғыны Қанзада Қазыбаева мұражайға сыйға тартқан 19- ғасырдың аяғы 20- ғасырдың басында сол жердің нақышымен жасалған сақина «Қазақ халқының зергерлік бұйымдары» атты бөлімді толықтырды. Сонымен қатар Түркістанда өткен «Қожа Ахмет Ясауи мұралары мен ілімінің зерттелу мәселелері» тақырыбындағы халықаралық ғылыми-практикалық конференцияның материалдары да қорға алынды. Мұражай қоры — 3977 сақтау бірлігін құрайды, оның ішінде: 3003 — негізгі қор, 974- қосымша қор. Мұражай жөнінде ақпарат

Жұмыс кестесі: Мұражайға келушілерге 900-1800

Экскурсия және кіру билеті:

   * ересектер үшін −30 теңге
   * студенттер үшін-20 теңге
   * жоғарғы сынып оқушылары үшін-20 теңге

Көрермендерге көрсетілетін жеңілдіктер: Ұлы Отан соғысы ардагерлеріне және мүгедектерге жеңілдік.

Келушілерге көрсетілетін қызмет түрлері: көне мұраларды, заттарды, деректерді, тарихты жинақтау, сақтау, халыққа көрсетіп насихаттау Мекен-жайы: Қарағанды облысы, Абай қаласы, Абай көшесі, 32 Директоры: Рақым Аққайша