Уикипедия

Абдулла Авлони

Абдулла Авлони — әйгілі өзбек жазушысы, драматург, ағартушы және педагог. Балаларға арналған шығармалардың авторы ретінде де танымал. Қазіргі үлгідегі өзбек мектептерін қалыптастыруға және оның дамуына көп еңбек сіңірген. 1918 жылдан КОКП мүшесі.

Туған күні

12 шілде 1874 (1874-07-12)

Қайтыс болған күні

25 тамыз 1934 (1934-08-25) (60 жас)

Қайтыс болған жері

Ташкент

Өмірбаяны

өңдеу

1874 жылы 12 шілдеде Ташкент қаласында дүниеге келген. Медресе анындағы мектепте білім алған.[1][2][3][4][5]

Жадидизм қозғалысы көшбасшыларының бірі болған.[6][7][8] Мектептерге арналған оқулықтар жазған.[9][10] 1907 жылы өзбек тілінде «Шухрат» газетін шығарған.[11][12][13]

Абдулла Авлони 1913 жылы Ташкентте алғашқы өзбек театрының труппасын ұйымдастырады. Труппа атауы - «Түркістан».[14]

Кеңес дәуірінде Өзбекстандағы ағарту ісі белсенділерінің бірі болады. Ұстаздық етіп, өзбек театры үшін кітаптар мен пьесалар жазған.[15][16]

1934 жылы 25 тамызда Ташкентте қайтыс болып, Боткин мазарына жерленген.[17][18][19][20]

Еңбектері

өңдеу

«Жану», « Шегебай», «Үндемес», «Шапалаұ», «Шал», «Тәңірдің құлы», «Абдул Фаизий» атты еңбектерімен кен танылған. Діни мектепте сауатын ашып, кейн медреседе оқыды.1906 жылдан Туркістан өлкесінде шығатын «Тараққи», «Хуршиди» газеттерінде үзбей мақала жазып тұрды. 1919 жылы Түркістан республикасының Ауғанстандағы елшісі, 1920 жылы «Кәсіпшілік қозғалысы» журналынығ редакторы болды. «Қызыл жалау» (1908), «Октябрь мейрамы» (1923), «Октябрь аясында» (1924) атты шығармаларында Совет өкіметінің женісін жырлап, соц, ревалюцияны насихаттады. «Бірінші мұғалім» , «Екінші мұғалім», «Жастарға тарту» деген педагогикалық еңбектерінде елдегі сауатсыздықты жоюдын жолдарын көрсетіп жастарды оқуға, өнер-білімге шақырды.

Сілтемелер

өңдеу

Дереккөздер

өңдеу
  1. ↑ Abdulla Avloniy (1878–1934). Тексерілді, 25 қазан 2023.
  2. ↑ Karimov Bahodir Jadidlar-ABDULLA AVLONIY — Tashkent: YOSHLAR NASHRIYOT UYI. — P. 5–50. — ISBN 978-9943-6682-1-8.
  3. ↑ Qosimov Begali Istiqlol qahramonlari-Abdulla AVLONIY — Tashkent: Ma`naviyat. — P. 5–50. — ISBN 978-9943-04-038-0.
  4. ↑ Рубрика: Абдулла Авлоний (1878–1934). Тексерілді, 25 қазан 2023.
  5. ↑ Abdulla Avloniy. Тексерілді, 25 қазан 2023.
  6. ↑ Qosimov Begali Istiqlol qahramonlari-Abdulla AVLONIY — Tashkent: Ma`naviyat. — P. 5–50. — ISBN 978-9943-04-038-0.
  7. ↑ Karimov Bahodir Jadidlar-ABDULLA AVLONIY — Tashkent: YOSHLAR NASHRIYOT UYI. — P. 5–50. — ISBN 978-9943-6682-1-8.
  8. ↑ Abdulla Avloniy. Тексерілді, 25 қазан 2023.
  9. ↑ Qosimov Begali Istiqlol qahramonlari-Abdulla AVLONIY — Tashkent: Ma`naviyat. — P. 5–50. — ISBN 978-9943-04-038-0.
  10. ↑ Abdulla Avloniy Hayoti va Ijodi. Тексерілді, 25 қазан 2023.
  11. ↑ Abdulla Avloniy (1878–1934). Тексерілді, 25 қазан 2023.
  12. ↑ Karimov Bahodir Jadidlar-ABDULLA AVLONIY — Tashkent: YOSHLAR NASHRIYOT UYI. — P. 5–50. — ISBN 978-9943-6682-1-8.
  13. ↑ Karimov Bahodir Jadidlar-ABDULLA AVLONIY — Tashkent: YOSHLAR NASHRIYOT UYI. — P. 5–50. — ISBN 978-9943-6682-1-8.
  14. ↑ Abdulla Avloniy (1878–1934). Тексерілді, 25 қазан 2023.
  15. ↑ Karimov Bahodir Jadidlar-ABDULLA AVLONIY — Tashkent: YOSHLAR NASHRIYOT UYI. — P. 5–50. — ISBN 978-9943-6682-1-8.
  16. ↑ Qosimov Begali Istiqlol qahramonlari-Abdulla AVLONIY — Tashkent: Ma`naviyat. — P. 5–50. — ISBN 978-9943-04-038-0.
  17. ↑ Abdulla Avloniy. Тексерілді, 25 қазан 2023.
  18. ↑ Karimov Bahodir Jadidlar-ABDULLA AVLONIY — Tashkent: YOSHLAR NASHRIYOT UYI. — P. 5–50. — ISBN 978-9943-6682-1-8.
  19. ↑ Qosimov Begali Istiqlol qahramonlari-Abdulla AVLONIY — Tashkent: Ma`naviyat. — P. 5–50. — ISBN 978-9943-04-038-0.
  20. ↑ Рубрика: Абдулла Авлоний (1878–1934). Тексерілді, 25 қазан 2023.
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Абдулла_Авлони&oldid=3270622» бетінен алынған