Абд ар-Рәшид хан

Рәшид хан, Абд ар-Рәшид (1509-1566) (ұйғ. عبد الرشيد خان) -Шағатай әулетiнен шыққан Қашқарияның билеушiсi(1530-1563 жылдары). Әкесi Сұлтан Саид хан - осы мемлекеттiң негiзiн қалаған(1514жылы ),атасы - Моғолстанның ханы - Сұлтан Ақмет (Алаша қан). Ол Қашқарияны 33жыл басқарды.Оның ұстазы әрi тәрбиешiсi белгiлi тарихшы және саяси қайраткер - Мұхаммед Хайдар Дулат.Дулат тайпасы билеушiлерiнiң Қашқарияда қайтадан билiк құрмақ ниетiнен сескенген Рәшид хан таққа отырысымен дулаттарға қаһарын тiгiп, Мұхаммед Хайдар Дулаттың нағашысы Сайд Мұхаммед мырзаны қуғынға ұшыратты.Бiрақ бұрынғы шәкiртiмен әлi де болса жақсы қарым-қатынас орнатпақ болған М.Дулат Шағатай әулетiнен шыққан қандардың Моғолстан мен Қашқарияны билеуi жайында жазған тарихи шығармасы "Тарих-и Рашидидi" жас ханға арнады.Рәшид хан өзi билiк еткен алғашқы жылдардан-ақ Қазақ хандығына деген бұрынғы туыстық,достық қатынасты емес,қазақтарды Жетiсудан қуып шығу саясатын ұстанды.Ол үшiн бұрыннан өздерiмен дұшпан болып келген шайбанилiктермен достық және татулық келiсiмiне келуге тырысты. Сөйтiп,1533-1537 жылдары аралығында өзбек қаны Убайдолламен одақ жасасып ,қазақтарға бiрнеше рет жорық жасайды.Оларға қарсы қазақтар мен қырғыздардың бiрiккен одағы қарсы тұрады.