Абзимдер

Абзимдер (ағылшын тілінен abzyme, antibody enzyme) – каталитикалық белсенді антиденелер. «Абзимдер» термині кең мағынада алғанда әдетте ферменттік қасиеттерге ие, яғни белгілі химиялық реакцияларды катализдейтін моноклональды каталитикалық белсенді антиденелер. Абзимдер ережеге сәйкес жасанды моноклональды антиденелерді көрсетеді. Каталитикалық белсенді антиденелер әр түрлі аутоиммунды (аутоиммунды тиреойдит, склероз, астма, ЖИТС), инфекциялы (вирустық бактериялдық) ауруларлмен ауырған адамадардың қанынан, сонымен қатар медициналық көрсеткіштері бойынша дені сау босанған әйелдердің сүті мен қандарынан бөліп алынған.

Сипаттамасы

Тіршілікке маңызды процестерді реттейтін күрделі химиялық айналымдардың көпшілігі каталитикалық болып табылады және жоғары спецификалық эффективті биокатализаторлар-ферментттердің қатысуымен жүреді. Соңғы жылдары генетикалық инженерия және бағытталған химиялық модификациялар әдістерінің көмегімен өзгертілген қасиеттері бар ферменттерді құруға мүмкіндік туды. Осымен жаңа биокатализаторларды іздеу жолы тоқтаған жоқ. Каталитикалық белсенді молекулалар ішінде ерекше орынды рибозимдер - каталитикалық РНҚ.

Антиденелер белоктық молекулалар. Олар барлық табиғи немесе синтетикалық антигендермен жоғары спецификалық өзара әрекеттесуге қабілетті. Антиденелердің әртүлілігі ферменттерге қарағанда шектелмеген. Кейбір есептеулер бойынша ол 10 вариантты құрайды, яғни арнайы «биополимерлік матрицалардың» кең репертуарын қамтамасыз етеді. 1948 ж. Л. Полинг антиденелермен ферменттердің арасындағы принципиалды айырмашылығын түсіндіруді ұсынды. Оның айтуы бойынша антиденелер стабильді конформациядағы (төменгі энергетикалық күй) антигендермен стецификалық өзара әрекеттеседі, ал ферменттер керісінше реакцияның жоғарғы энергетикалық ауыспалы күйімен максималды спецификалылығын көрсетеді, сөйтіп реакцияның ауыспалы күйін танитын антиденелер каталитикалық белсенділікті көрсетеді.