Авеста әліпбиі

Авеста әліпбиі - солдан оңға қарай жазылатын Иранның пехлеви канцеляриясының арамей жазуынан тараған әріптік жазуы. Сасанидтер дәуірінде авеста тіліндегі мәтіндерді дұрыс жазу үшін жасалған. Зороастриялық дәстүрдегі мәтіндерде А.ә. dēn-dibīrīh (парсы тілінде «сенім жазуы» мағынасын білдіреді) деген атпен кездеседі. А.ә. пехлеви әліпбиімен салыстыру ІІ Шапура билігі кезінде ІV ғасырда канон түзіп, оны жазуға мүмкіндік берді. Тілдің жойылып кетуіне және іс-жүзінде түсініксіз бола бастауына байланысты канон жазбасында оның аудармалары, түсіндірмелері беріле бастады. Ол зенд деп аталды (авеста тілінде «түсіну»). Біздің дәуірімізге дейін жеткен қолжазбалар (яшт жазбасынан басқа) орта парсы тіліндегі А.ә. мен жазылған түсіндірмелерге ие. А.ә. нің негізі пехлеви жазуы орта парсы тілдерінде кең қолданылған, алайда нақты діни мәтіндерге келгенде бұл әліпби алға шыға қоймады. А.ә. – консонантты-вокалдық, яғни дауысты әрі дауыссыз дыбыстардың таңбасына арналған әліпби. Әліпбиде сол себепті символ саны көп. Оның құрамында кітаби пехлеви жазуының символдары (ā, γ), грек (ә), арамей әліпбилерінің (o) таңбалары, тіпті ойдан шығарылған таңбалар (ŋ́, ṇ, ẏ, v) да бар. Әліпбиде әріптер бөлек-бөлек әрі оңнан солға қарай жазылады. Ал лигатуралар өте сирек қолданылған. А.ә. 37 дауыссыз, 16 дауысты дыбыс таңбаларынан тұрады. Бұл әліпби Юникод стандартына 2009 жылы қосылған