Автостереотип

Автостереотип (автотаптаурын) — этностың өз салт-дәстүрі, мінез-құлық ерекшелікгері, мәселелерді шешу тәсілдері мен сыртқы бетпішіні жөніндегі тұрақты түсініктері мен бейнелері. Олар көбінесе бағалау, жағымды пікірлер кешенінен тұрады. Әдеіте, жағымды автотаптаурындар сан жағынан басым болады. Сонымен қатар, жағымсыз автотаптаурындар да орын алады және олардың мәні кейбір тарихи кезеңдерде арта түседі. Жағымсыз автотаптаурындардың негізгі функциясы туралы болжамдар екеу:

  1. өз этносын дискредитациялау (өз этносына көңілі толмағандардың саны өскенде немесе Бұл этностың санасында терең кемістік комплексі болған жағдайда);
  2. өздері туралы жағымсыз таптаурындар өзіне деген сыни көзқарастың қажеттілігімен және ұлт өкілдерінің өздерін жетілдіру қажеттілігімен байланысты болуы мүмкін.

Алайда осындай жағымсыз автотаптаурындардың көбеюі этностың қорғаныс механизмінен айырылуына, оның өзіндік дискредитациясына алып келеді. Кейде осындай жағымсыз автотаптаурындарды басым этностың өкілдері жасанды түрде белгілі бір этностың өкілдерінің санасына сіңдіреді. Мүндай жағдайларда берілген этностың өкілдері фрустрацияға ұшырап, өзіндік қадір-қасиеттің жойылуы, өзіндік төмен бағалаудың қалыптасуы, халықтық рухының төмендеуі көрініс табады. Бұл кейде этностардың наразылығын тудырып, ұлтаралық шиеленістерге алып келеді. Сонымен қатар, автотаптаурындардың негізіне сублимация (өз этносын асыра жоғары бағалау) механизмі де жатады.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Жантану атауларының түсіндірме сөздігі. — Алматы: "Сөздік-Словарь", 2006. - 384 бет. ISBN 9965-409-98-6