Адыр

Адыр, берік тау жыныстарынан құралған мұқыл аласа тау. Биік сілемдерден төмен қарай ысырылған жыныс шөгінділерінің бір-бірімен ұштасуынан калыптасады, яғни тау жыныстарының үгіліп бұзылуынан пайда болған лесс-конгломерат қабаттарынан түзілген. Көпшілігі төңірегіндегі жазық өңірлерден 100-400 м көтеріңкі тұрады. Беткейлері құрғақ, сай-жыралармен тілімделген. Шөл және шөлейттік ландшафтысында эфемер өсімдік басым тараған. Сарыарқадағы беткейлері тік-құламалы, жақпар тасты, сусыма қорым тасты, терең сай аңғарлар мен жондар, шөлді аймақтардағы аумақты қыраттардың төбесі, жұрнақтары да адыр деп аталады. Бұлар көбінесе Қарқаралы, Кент, Қызыларай т. б. таулар төңірегіңде кездеседі (Ақадыр, Қараадыр т. б.) және морфологиялық (жер бедерінің пішіні және құрылысы) жағынан негізгі тау жоталарынан өзгеше келеді.