Азап

Азап (араб тілінде азаб - қинау) - шариғат заңдары бойынша істеген күнәсі үшін берілетін жаза. Ислам діні және оның қағидалары бойынша сот тарапынан белгіленетін жаза да Азап деп аталады. Әрбір адамның іс-әрекеті, ойы адал мен арамға, жақсы мен жаманға бөлінеді. Кімде-кім арам мен жаман іс-әрекеттер істесе, не сондай ойда болса, онда сол іс-әрекеттеріне орай жаза беріледі. Ол іс-әрекеттерді екі иықтағы екі періште жазып, белгілеп отырады. Сопылық ілімде Азап шегу - күнәдан арылып, рухани тазарудың («тарихаттың») басты шарты. Сондықтан сопылар дәруіш болып ел кезуді, жайын қинап зікір салуды, есінен танғанша Хақка жалбарыныш, дұға оқуды саналы түрде әдетке айналдырған. Мұндай қасиетті іс жалпыға бірдей міндетті емес, тек рухы күштілердің ғана қолынан келетін әрекет саналған. Тек осындай азапқа шыдаған жан ғана мағрифат жолына түсіп, Хақпен дидарласып, ақиқаттың мәнін ұға алады; қазақ халқының дәстүрлі дүниетанымында азап ұғымы да осы түсінікке ұқсас.