Азаға салу
Бұл мақала әлі тексерістен өтпеді. Тексерілмеген мақалалардағы мәліметтер сенімсіз болуы мүмкін.
|
Азаға салу – қаралы үйге жиын асына, асқа деп үлес-сыбаға беру.[1]
Құрамындағы "аза" сөзі: "AZA - IZA - неприятность, обида" деген мағынаны білдіреді.[2] Қазақтың жөн-жосығы бойынша қайтыс болған кісінің ағайындары, құдалары мен іліктері "азаға әкелгенім" деп мал (жылқы, түйе, қой) әкеледі. Бұл мал марқұмның жаназасына сойылып, келген адамдарға қонақасы беріледі. Мұндай кезде адамдар өте көп жиналады. Кейде оның барлығына мал сойып, қонақасы беруге шамасы келмейтін отбасылар да болады. Қаралы үйді туыстары осылайша демеп, жағдай жасаған.[3]
Мысалы: Бастығы Сүйiндiк, Байсалдар болып: "азаға салғаным", "қосқаным", "аруағына арнағаным" деп шеттерiнен қос ат, iңген, жамбы, тай тұяқ, қой тұяқ сияқты бұйымдар атасты. Сүйтiп, кеңес аяғында пiдиясының өзi талай тоғыз болып саналды.[4]
- ↑ Кеңесбаев І. Қазақ тілінің фразеологиялық сөздігі (он мыңнан аса фраза қамтылды) – Алматы: Қазақ ССР-нің «Ғылым» баспасы, 1977
- ↑ Древнетюркский словарь. Международная Тюркская Академия – Астана: «Ғылым» баспасы, 2016.
- ↑ Кенжахметұлы С. Қазақ халқының салт-дәстүрлері - Алматы : Алматы кітап, 2012. - 310
- ↑ Әуезов М. Абай жолы: Роман-эпопея. Бірінші кітап – Алматы: Жазушы, 2004. – 368 б