Айдаршықты буын

}}Айдаршықты буын (лат. articulation condylaris, айдаршық - condyles) - Дөңгелек өсінді түріндегі дөңес буын басы бар, пішіні эллипс іспеттес форма. Мысалы, тізе буыны. Айдаршыққа басқа сүйектің буындасқан бетіндегі ойыс сәйкес келеді, олардың көлемі әр түрлі болуы мүмкін. Айдаршық буынды шығыр тәрізді буыннан эллипс тәрізді буынға ауыспалы пішін болып табылатын эллипс тәрізді пішінді буынның бір түрі деп қарастыруға болады. Сондықтан оның айналу білігі фронталды болады. Шығыр тәрізді буыннан айдаршықты буынның өзгешелігі буындасатын беттердің шамасы мен пішіндеріне үлкен айырмашылық болуында. Осының салдарынан шығыртәрізді буынға қарағанда бұл буында қозғалыс екі білікті айнала жүруі мүмкін. Ол эллипстәрізді буыннан буын бастарының санымен өзгешеленеді. Айдаршықты буындарда әр уақытта 2 айдаршық болады, олар біршама сигатталды орналасқан, және олар бір қашықта (мәселен, ортан жіліктің тізе буынына қатысатын 2 айдаршық) немесе ауыз омыртқа-шүйде буынындағы сияқты түрлі буын қапшықтарында орналасады. АЙдаршық буын басының дұрыс эллипстік конфигурациясы болмағандықтан, 2-ші осы міндетті түрде нағыз эллипстәрізді буынға жақын болады (тізе буыны). Егер айдаршықтар әр түрлі буын қапшықтарында орналасса, онда оның қызметі жағынан эллипстәрізді буынға жақын болады (ауыз омыртқа – шүйде буыны). Егер айдаршық жақындасқан және бір қапшықта орналасқан болса,мысалы,тізе буынындағы сияқты, онда буын басы тұтас алғанда ортасынан бөлінген цилиндрге ұқсайды. Бұл жағдайда айдаршықты буын қызметі жағынан швғвршықтәрізді буынға жақын келеді.

1: Ball and socket joint; 2: Condyloid joint (Ellipsoid); 3: Saddle joint; 4 Hinge joint; 5: Pivot joint

Ligaments of wrist. Anterior view