Аймақтық геология

Аймақтық геологияжер қыртысының жекелеген аудандарын (континенттерді, құрылымдық жүйелерді, платформаларды немесе олардың бөліктерін, т.б.) зерттейтін геология ғылымының арнаулы саласы.

Олардың зерттеу әдіс-тәсілдеріне: геологиялық түсірім, шөгінді жыныстардың қалың қабатымен көмкерілген өңірлерді терең бұрғылау, жер қойнауларын геофизикалық әдістермен (гравиметрия, магнитометрия, сейсмометрия) жан-жақты зерттеу жатады. Аталған әдістерді қолдану нәтижесінде нақтылы аймақтың геологиялық карталары мен қималары жасалады, зерттелген өңірдің геологиялық даму тарихы мен құрылымдық пішіндердің кеңістіктегі орны анықталады. Геологиялық карталар бетіне аймақты құрайтын барлық тау жыныстарының комплексі шартты белгілер түрінде түсіріледі, олардың геологиялық көнелігі және бір-бірімен астасу белгілері (тау жынысы қабаттарының созылу азимуттары және еңістену бұрыштары) көрсетіледі. Бұл деректер аймақты құрайтын тау жынысы қабаттарының тереңдіктегі бағыт-бағдарын шамалауға, сөйтіп, аймаққа тән геологиялық құрылымдардың көлденең қималарын құрастыруға мүмкіндік береді. Зерттелген аймақтың геологиялық құрылысының ерекшеліктерін жазық және тік бағыттарда көрсететін геологиялық карталар мен қималар сол өңірден әр түрлі кен байлықтар табу мүмкіндігін анықтауға негіз болады.[1]

Аймақтық геологиялық карталардың масштабы олардың мақсат-мүддесіне және зерттелген өңірдің ауқымына орай түрліше (1:1000000 – 1:50000 аралығында) болып келеді. Қазақстан аумағының қатпарлы жүйелерден тұратын барлық аймақтары 1:200000 масштабта, ал өндіріс тұрғысынан маңызды аймақтары 1:50000 масштабта геологиялық картаға түсірілген.[2]

Дереккөздер өңдеу

  1. Мұнай және газ геологиясы танымдық және кәсіптік-технологиялық терминдерінің түсіндірме сөздігі. Анықтамалық басылым.- Алматы: 2003. ISBN 9965-472-27-0
  2. Мұнай және газ геологиясы терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме сөздігі. Жалпы редакциясын басқарған Қазақстанға еңбегі сіңген мұнайшы — геологтар Т.Н. Жұмағалиев, Б.М. Куандықов. — А.: АРНGroup, 2000. — 328 бет.