Акме

Акме – тұлғаның дамуының жетілгендігі және іс-әрекет пен шығармашылықта едәуір жоғары жетістіктерге жетуімен сипатталатын, оның соматикалық, физиологиялық, психологиялық және әлеуметтік күйі. Бұл күй адамның жасымен байланысты және шамамен 30 жастан 50 жас аралығын қамтиді. Кейбір шығармашылық тұлғаларда ол әрі қарай да жалғасуы мүмкін. Математика саласында ең жоғарғы жетістіктер 30 жасқа келеді, ал көркем әдебиетте – 50 жастан кейін және т.б. көрініс табады. Адам жетілуінің жоғарғы шыңы (акме) – оның өмірінің ұзақ уақытын қамтитын кезеңнен тұратын және әрқашан да оның қаншалықты азамат, белгілі бір іс-әрекет саласының маманы ретінде қалыптасуын білдіреді. Сонымен қатар, акме ешқашан тұрақты болып табылмайды, ал ол аз немесе көп вариативтілікпен, өзгергіштілікпен айрықшаланады. Антикалық өмірбаяндарда <<акме>> деп өмір мен шығармашылықтың жоғарғы нүктесін, ең жақсы кезенің атаған. Қазіргі заманғы акмеологияны – <<гүлдену кезеңі>> жөніндегі ғылымды - ең алдымен, әртүрлі мамандықтардағы адамдар қай жаста оған жететіні және осы деңгей қанша уақыт тұра алатыны қызықтырады. А. басты проблемасы болып табылатын – ол өмірдің белгілі бір кесіндісі емес, ал кез келген кезеңді гүлдендіре алатын жасампаздың өзінің рухының күйі

Дереккөздер

Психология: Энциклопедиалық сөздік.Қ.Б. Жарықбаев, О.С. Саңғылбаев