Александр Евгеньевич Ферсман

Орыстың геохимия саласын зерттеушілердің бірі А. Е. Ферсман. Қажымас саяхатшы, дарынды минеролог, геохимик жаратылыстану саласында мол еңбек сіңірген академик – Александр Евгеньевич Ферсман 1883 жылы Петербург қаласында дүниеге келді. Бастапқыда Одесса, одан кейін Мәскеу мемлекеттік университетін бітіріп, шетелдердің мамандарымен біраз жыл қызмет атқарды. Ұлы қазанның жеңісінен кейін оның еңбегіне даңғыл жол ашылып, еліміздің қазба байлықтарын зерттеп, ашуда мол еңбек сіңіреді. Ол Орал мен Алтайдың, Забайкалье мен Тянь-Шаньның, Памир мен Орта Азияның шикізат базасын зеріттеді. Қола түбегінің апетитін, Ферғананың радийін, Қарақұмның күкіртін, Забайкальенің вольфрамын тапты. Оның ашқан кен орындарының жанынан Мончегорск, Апатит, Кировск қалалары бой көтерді.Көптеген ғылыми еңбектері арқылы қазба байлықтарын айыра білетін дарындылығымен әлемге әйгілі болған А. Ферсман «Минерология», «Тас үшін саяхат», «Тастардың түрлері» деген ғылыми—көркем еңбектер жазды. Минералдар мен тастардың қасиеттері, олардың пайда болуын осы кітаптар арқылы оқып білген жастар кейін геолог, минеролог, геохимик маманын меңгерді. Олар еліміздің шикізат базасын нығайтуға лайықты үлестерін қосып жүр. Шығыс Қазақстандағы пегматит кен орнының ашылуы — А. Ферсман идеясының жарқын көрінісі. Республикамызда тұңғыш Асубұлақ геология—минерология қорығы құрылды. Мұз сияқты тау, тасын, көгілдір күлгін, сарғыш, жасыл, қызғылт түсті апатит кристалдарын, күміс түстес слюданы, шымқай ақ альбитті кездестіресің. Бұлардың барлығы жаңа техникада, медицинада кеңінен қолданылады. Ол 1945 жылы қайтыс болады.