Александр Кириллович Боровский (1889 жыл 6 (18) наурыз —1968 жыл 27 сәуір) — ресей-американ пианисті және музыкалық педагог.

Өмірбаяны

Фортепианода кішкентай кезінен бастап ойнай бастаған. Ал жиі сабақтарға тек 7 жасынан бастап қатыса бастады. Оның алғашқы оқытушысы оның анасы болды. Анасы В. Сафонова бұрын оқытушы болған. Орта білімін Либавск гимназиясында алған. Оны 1907 жылы сәтті аяқтайды.

Балалық жағы мен жастық шағында музыка оның басты ісі болмайтын. Ол қызығушылықпен тек заңнаманы оқитын. Петербург консерваториясында А. Н. Есипова классындағы сабақтарды ол Петербург университетіндегі заңнамалық дәрістермен байланыстырды. Оны да 1910 жылы сәтті аяқтайды. Сол заманнан оның концерттік қызметі басталады. 1912 жылы Боровский алтын медальмен консерваторияны аяқтап, Рубинштейн сыйлығына ие болды —Шредер фирмасының роялі.

Бірнеше жыл бойы ол Ресей бойымен бірталай концерттер ұйымдастырды. Тифлис, Баку, Саратов, Харьков жерлеріне барды. Рецензенттер: «Боровскийдің техникасы ерекше, оның стилі ылғи қарапайым, қайырымды. Сөзсіз, оның қасиеті ерекше».

Латвиялық азаматтыққа ие болу мүмкіндігін алғанда 1920 жылы ол Ресейден кетіп қалады. Шілде-тамыз айларында, 1920 жылы, ол Тифлисте концерттер ұйымдастырды; бұл қалада 20 концерт қойды, өзінің танымалдығын пайдаланып Еуропа сахналарына шақырту алды. 1921 жылдың көктемінде ол Парижде Сергей Кусевицкийдің концерттеріне қатысты. Сосын пианист бүкіл әлемде концерт қойды, пластинкалар жазды; 1936 жылы Парижде Grand Prix сыйлығына ең жақсы жазбасы үшін ие болды. 1927 жылдан бастап шамамен 10 жыл Боровский почти ежегодно приезжКСРО-ға жыл сайын келіп тұрды. Мәскеу, Ленинград қалаларында сахнаға шықты.

Оның репертуары өте кең болды, XVIII ғасыр музыкасынан — И. С. Бах, Доменико Скарлатти, Куперендерге дейін; орыстың композиторлары — А. Скрябина, С. Прокофьева, Н. Мясковского музыкаларына дейін; Шопенді де жақсы көретін. Феноменалдық дарындылығы оған жаңа шығармаларды тез үйренуге мүмкіндік берді. : мысалы, «Исламей» М. Балакиревтің, әлемнің фортепианолық әдебиетіндегі қиын шығармалардың бірі, ол оны 5 күнде жаттады. Ол ешқашан күніне 3 сағаттан артық дайындалмайтын.

Күрделі концерттерге қарамастан, Боровский лекциялық концерттерге де уақыт тапты.

1956 жылдан бастап, оның концерттік тәжірибесі аяқталғанда, ол педагог қызметімен айналыса бастады, Бостон университетінің профессоры дәрежесін иеленді. Оның оқушысы Юджин Инджич болған.

Әйелі: Мария Викторовна, туылғанда Барановская, Мейерхольдтің оқушысы. Олардың ортақ қызы — Наталья (1924 туған).

Дереккөздер

• Шелохаев В. В. Энциклопедия Русской эмиграции. — М.: РОССПЭН, 1997.

• Боровский А. К. // Музыкальная энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия, Советский композитор. Под ред. Ю. В. Келдыша. 1973—1982.