Александр Константинович Боровков

Боровков Александр Константинович (1904- 1962), орыс түркологы. Өзбекстан ғылым академиясының (1943) және КСРО ғылым академиясының (1958) корреспондент мүшесі.

Негізгі еңбектері езбек тілінің грамматикасы, тарихы, диалектология саласына арналған. Шағатай тілі сөздіктеріндегі лексикографиялық дәстүрді қарастырды. Әуезовпен бірге Ташкенттегі ОАМУ-дің аспирантурасында бірге оқыған, сол кезде-ақ олардың ой танымдары келіспеген еді. 1952 ж. 8 шілдеде Фрунзе (қазіргі Бішкек) қаласында «Манас» эпосы халыққа қажет пе, жоқ па?» деген тақырыпта пікір талас өтті. Боровков бастаған ғалымдар конференцияда «Манас» буржуазиялық дәуірдің сойылын соққан жат, ұлтшыл шығарма, коммунизм рухында тұрбиеленуші жас ұрпаққа залалдан басқа әкелері жоқ деп сіресті. Бұл пікірді кейбір қырғыз ғалымдары мен жазушылары да қолдады. Негізгі баяндаманы Брорвковтың: «Қырғыз эпосында идеялық қарама-қайшылық бар. Феодалдық-клерикалдық редакциясында басқыншы-хандық, мұсылман қолбасшысының образы айқын. Айтар болсақ, буржуазиялық-ұлтшылдық фальсификация Сағымбай мен Тоғолоқ молданың варианттарында пантүріктік, алашордалық версиялар шоғырланған. Анда-санда жылт еткені болмаса, елдікті уағыздап жазған тұстарды табу қиын» деп, мәселені шатастырған тұманды ойларын ортаға салды. Қорытынды сөзге шыққан Әуезов өзінің «Манастық» халықтық нұсқасын жасау керек» деген баяндамасында Боровковтың пікірін қатты сынға алып, «Манас» - тұтас бір халықтың рухани-мәдени байлығы, олай болса, халықтың төл мұрасына қол сұқпау керектігін айтып, күдік тұманын сейілтіп жібереді. Ұлы жазушы одан әрі қырғыз жырын кезең-кезеңге бөлуді доғару жөнінде Боровков айтқан уәжді қолдай отырып, «Манас» жырының бір сюжетке бағындырылған халықтық нұсқасын жасауды ұсынған. Сөйтіп ұлы Мұхаң қырғыз халқының ұлы мұрасын жазықсыз жаладан, көрсоқыр қараулықтан қорғап, сақтап қалды.