Алла прима

Алла прима (итал. alla prima - бірінші сәтте, бір сәтте) — суретті (немесе оның бір бөлігін) алдын-ала кескіндеусіз және бояусыз орындауды көздейтін майлы бояу техникасының бір түрі.

Суретші кескіндемені бір сеанс ішінде, бояулар құрғағанға дейін салып үлгіруі тиіс. Қажетті нәтижеге жету үшін суретші тез және сенімді жұмыс істеуі керек. Бояудың екінші қабатын дымқыл, әлі құрғап үлгірмеген жерге жағу автордан ерекше шеберлікті талап етеді.

Франс Коппелаар суреті (2001)

Артықшылықтары мен кемшіліктері

Техниканың артықшылықтарына көбінесе жатқызады:

• Суретшінің қоршаған ортаның және табиғаттың жағдайын кенепте «осында және қазір», «бір сәтте» түсіруге мүмкіндік бар.
• Қысқа мерзім ішінде аяқталған жұмысты көру мүмкіндігі және суреттен эстетикалық ләззат алу.
• Суретшінің өз қорқыныштарын жеңу мүмкіндігі (жұмысты уақытында бастаудан немесе аяқтамай қалудан қорқу, суретті ұзақ уақыт салу барысында өзіне деген көптеген күмәндардың туындауы).

Кемшіліктері:

• Суреттердің кейде толық аяқталмауы.
• Заттың көлемі мен формасын, түстері мен реңктерін кенепке немесе қағазға нақты практикалық тәжірибесіз дәл жеткізудің қиындығы.
• Бөлшектерді мұқият сызуға уақыттың болмауына байланысты композицияның қарапайымдылығы.

Тарихы

Алла прима бейнелеу өнерінде XVI ғасырдан бері белгілі. Бастапқыда ол қосымша мақсаттарда ғана қолданылды: портреттік немесе пейзаждық нобайлар салу кезінде. Кейін суретші өзінің шеберханасында қол жетімді нобайлар негізінде ұзақ уақыт бойы дайын жұмыс жасады. Бір ғасырдан кейін осы техникаға деген көзқарас өзгерді. Барокконың, содан кейін рококоның көптеген көрнекті шеберлері оны кескіндемені салудың негізгі әдісі ретінде қолдана бастады.

ХІХ ғасырдың ортасында Алла прима Клод Моне арқасында ең жақсы әрі жемісті кезеңдерін бастан кешірді. Импрессионизмнің негізін қалаушылардың бірі ретінде автор өз көргеннің өткінші әсерін жеткізуде осы техниканың орасан зор мүмкіндіктерін анықтай алды. Кейінгі жылдары «шикі» кескіндеме ретінде бұл техника өнердің басқа жанрлары арасында сұранысқа ие болды: постимпрессионизм; экспрессионизм; модернизм; авангард. Бүгінгі күні көптеген суретшілер өз туындыларын осы ерекше техниканы қолдана отырып жасайды, ал мыңдаған бастаушы суретшілер оның көмегімен кәсіби шеберліктерін шыңдайды.

Танымал суретшілері

• Диего Веласкес - барокко кезенінің әйгілі испандық суретшісі, портрет суретшісі
• Франс Халс - голландтық сурет өнерінің алтын ғасырының танымал өкілі
• Жан-Оноре Фрагонар - рококо стилінің француз суретшісі
• Томас Гейнсборо - ағылшын бейнелеу өнерінің шебері
• Клод Моне - өзінің туындыларымен жүздеген ізбасарларын шабыттандырған данышпан импрессионист