Альфарид Низамұлы Илялетдинов

Альфарид Низамұлы Илялетдинов (16.1.1929 жылы туған, Қызылорда облысы Бесарық станциясы) – биология ғылымдарының докторы (1966), профессор (1968), Қазақстан Ұлттық ғылым академиясының академигі (1983), Қазақ КСР-інің еңбек сіңірген ғылыми қайраткері (1971).

Мәскеу мемлекеттік университетіін (1951) және оның аспирантурасын (1954) бітірген. Қазақстан ғылымдар академиясының Топырақтану ғылыми-зертеу институтында кіші, аға ғылыми қызметкер (1954–57), ал 1957 жылдан Микробиология және вирусология ғылыми-зертеулік институтында ғылыми қызметкер, лаборатория меңгерушісі, осы институт директорының ғылыми жөніндегі орынбасары (1960–61), директоры (1966–95), сонымен қатар Ғылымдар академиясының биология ғылымдары бөлімшесінің академигі-хатшысы (1976) және Ғылымдар академиясының Төралқасының мүшесі (1985–90) болды. «Минералды қосылыстардың биологиялық жолмен мобилизациялануы» деген тақырыпта докторлық диссертация қорғады. Оның негізгі ғылыми еңбектері табиғаттағы органикалық және минералдық заттардың айналымындағы микроорганизмдердің рөлін зерттеуге және оларды мал азығын өндіруде қолдануға арналған.

Ол өнеркәсіптің ластанған суларын ауыр металдар ионынан, цианидтерден және органикалық заттармен ластанулардан тазарту үшін микроорганизмдерді пайдалану жөнінде іргелі ғылыми-зерттеулер жүргізіп, бұрын ғылымда анықталмаған факультативті анаэробты бактерияларды тапты. Ол көп жылғы жүргізілген ғылыми-зерттеулердің нәтижесінде шырынды мал азығы – сүрлемнің құнарлылығын арттыру мақсатында құрғақ бактериялық ашытқыларды, физиологиялық мақсаттағы бентобак–пробиотиктерді тауып, оларды өндіріске енгізуге тікелей басшылық етті. Илялетдинов Альфарид Низамұлының жетекшілігімен ауыл шаруашылығы малдарының төлдерінде және құс балапандарында кездесетін колибактериоз ауруын емдеу үшін сүт және пропион қышқылы бактерияларынан даярланған – лакотовит препаратын ветеринариялық тәжірибеге енгізу жолға қойылды.

Илялетдинов Альфарид Низамұлы 193 ғылыми-зертеулік еңбектің авторы, 20 авторлық куәлігі бар. «Құрмет Белгісі» орденімен (1981) марапатталған.