Америка–Жапон шарттары

Америка–жапон шарттары (19 ғ-дың 2-жартысы — 1941) — АҚШ пен Жапония мемлекеттері арасындағы 2-дүниежүзілік соғысқа дейінгі саяси-экон. қарым-қатынастарды реттеген келісім шарттар. 1) жапон-американ “бейбітшілік пен достық туралы” келісім шарты (31.03.1854, Канагава қ-сы) бойынша Американ кемелеріне Симода мен Хакодатэ порттары ашылды, 215 жылға созылған Жапонияның “жабық есік” саясаты аяқталды; 2) “Жапон-американ сауда келісімі” (29.07.1858) АҚШ-тың Жапониядағы ықпалын күшейте түсті. Бұл келісімдер “Ансэй шарттары” деген атпен белгілі; 3) “Жаңа жапон-американ келісімі” (22.11.1894); 4) “Тафт-Кацура жапон-американ келісімі” (07.1905) бойынша АҚШ Кореяны Жапонияның отары ретінде мойындады. Бұл орыс-жапон соғысын қорытындылаған Портсмут конференциясы қарсаңында Ресейге қарсы жапон-американ одағын дүниеге әкелді; 5) “Рут-Такахира жапон-американ келісімі” (20.11.1908) бойынша Тынық мұхит аймағында статус-кво сақтау және Қытайда сауда жасауға, өнеркәсіп өнімдерін шығаруға тең мүмкіндіктер принципін сақтау, келісуші жақтардың терр. тұтастығына қол сұқпау, оны құрметтеу міндеттелді; 6) “Лансинг-Исин келісімі” (2.11.1917) екі мемлекеттің Қытайға қарсы әрекеттерін нығайта түсті; 7) “Жапон-американ сауда келісімі” (06.1939); 8) 1940 ж. аяғында Жапонияда Коноэ кабинеті АҚШ-пен қарым-қатынасты реттеу үшін келіссөз бастауға көшті. Бұл келіссөз нәтижесіз аяқталып, 1941 ж. Жапонияның Пёрл-Харборға шабуыл жасауы жапон-американ соғысына әкеліп соқтырды.